Taqdimot mavzusi: alla janri xususiyatlari va badiiyati

TAQDIMOT MAVZUSI: ALLA JANRI XUSUSIYATLARI VA BADIIYATI

Alla – jahon onalarining mehrga yo’g’rilgan bir qadar farahbaxsh, o‘rni bilan esa bir qadar ma’yus,muqaddas qo’shig’i

Allalar ijtimoiy-estetik qimmatiga ko‘ra ikki vazifani bajaradi: 1-bolalarni uxlatish; 2- tarbiyaviy-estetik

L.Z.Budakov “Turk-tatar so‘zlarining qiyosiy lug‘ati”da “alla” so‘zining chig‘atoycha ekanligini ta’kidlar ekan, dastlab u “allala” shaklida bo‘lib, boshning orqasi, ya’ni ensani anglatishini qayd etgan. Chindan, chaqaloq beshikka, belanchakka faqat bosh orqasi – allasi bilan chalqanchasiga cho‘zilib uxlaydi. Shu vazifasidan kelib chiqib, bola nutqida allala so‘zi alla shakliga o‘zgargan va uyquga chorlovchilik mohiyatini kasb etgan

L.Z.Budakov “Turk-tatar so‘zlarining qiyosiy lug‘ati”da “alla” so‘zining chig‘atoycha ekanligini ta’kidlar ekan, dastlab u “allala” shaklida bo‘lib, boshning orqasi, ya’ni ensani anglatishini qayd etgan. Chindan, chaqaloq beshikka, belanchakka faqat bosh orqasi – allasi bilan chalqanchasiga cho‘zilib uxlaydi. Shu vazifasidan kelib chiqib, bola nutqida allala so‘zi alla shakliga o‘zgargan va uyquga chorlovchilik mohiyatini kasb etgan

“Alla” so‘zi bolani allalab-ovutib, avaylab uxlatishni anglatgan. Alla – yoshini to‘ldira boshlagan chaqaloq nutqida “uxlayman” ma’nosini anglatadi. Ikkinchi vazifasi- tarbiyaviy-estetik, bu uning emotsional ta’sirchanligidan kelib chiquvchi xususiyati, bolani kuy og’ushida hayot bilan tanishtirsh, ohanglar vositasida hayot ma’nosini anglashiga yo’l ochish, zaylda estetik didini shakllantirish va o‘stirish maqsadiga qaratilganligidir.

“Alla” so‘zi bolani allalab-ovutib, avaylab uxlatishni anglatgan. Alla – yoshini to‘ldira boshlagan chaqaloq nutqida “uxlayman” ma’nosini anglatadi. Ikkinchi vazifasi- tarbiyaviy-estetik, bu uning emotsional ta’sirchanligidan kelib chiquvchi xususiyati, bolani kuy og’ushida hayot bilan tanishtirsh, ohanglar vositasida hayot ma’nosini anglashiga yo’l ochish, zaylda estetik didini shakllantirish va o‘stirish maqsadiga qaratilganligidir.

Allalar faqat kuylanadi. Ularni shunchaki aytish, deklomatsiya qilish mumkin emas. Monoton ohang o’zbek allalari uchun mushtarak xususiyatdir. Biroq monoton ohang onaning ijro paytidagi holati va kayfiyati bilan bog’liq. Ona kayfiyati chog’ kezlarda allaning monoton ohangida xush yoquvchi mayin yomshoqlik sezilib tursa, xafaligida ma’yus tortuvchi xazinlikka moyil bo’ladi. Har ikki holatda ham shu monoton ohang bola ruhiga ta’sir etadi,qalbiga orom bag’ishlaydi, uni elitadi.