Taqdimoti Mavzu: Defarmatsiya moduli va uni elastiklik moduli farqlari

Gruntning tarkibiy mustahkamlik darajasidan ortiq yuk tushganida grunt skeletini tashkil etuvchi zarralar o‘rtasidagi bog‘lanishlar buzila boshlaydi. Zarralarning nisbiy siljishi natijasida yumshoq deformatsiyalar yuzaga keladi. Plastik deformatsiyalar, odatda, vaqtda rivojlanadi: gruntda loyli zarralar qancha ko‘p bo‘lsa, unda yumshoq deformatsiyalarning rivojlanish jarayoni shuncha sust kechadi. Bu loyli grunt g‘ovaklarining ingichka kapillarlari bo‘ylab suvning siqilish tezligi keskin pasayishi, bog‘lanishli suvning alohida xossalari, loyli zarralarning nisbiy siljishiga nisbatan qovushqoq qarshilik bilan bog‘liq. O‘rtacha yirik va yirik donador qumlarda, yirik toshli va yoriqsimon qoyatosh gruntlarda yumshoq deformatsiyalarning yuzaga kelish tezligi loyli gruntlarda bunday deformatsiyalarning yuzaga kelish tezligidan bir necha baravar kattadir. Yumshoq deformatsiyalar elastik deformatsiyalardan ancha katta bo‘lib, faqat kam yoriqli qoyatosh gruntlarda ular nisbatan kichkina bo‘lishi mumkin.

• Gruntning tarkibiy mustahkamlik darajasidan ortiq yuk tushganida grunt skeletini tashkil etuvchi zarralar o‘rtasidagi bog‘lanishlar buzila boshlaydi. Zarralarning nisbiy siljishi natijasida yumshoq deformatsiyalar yuzaga keladi. Plastik deformatsiyalar, odatda, vaqtda rivojlanadi: gruntda loyli zarralar qancha ko‘p bo‘lsa, unda yumshoq deformatsiyalarning rivojlanish jarayoni shuncha sust kechadi. Bu loyli grunt g‘ovaklarining ingichka kapillarlari bo‘ylab suvning siqilish tezligi keskin pasayishi, bog‘lanishli suvning alohida xossalari, loyli zarralarning nisbiy siljishiga nisbatan qovushqoq qarshilik bilan bog‘liq. O‘rtacha yirik va yirik donador qumlarda, yirik toshli va yoriqsimon qoyatosh gruntlarda yumshoq deformatsiyalarning yuzaga kelish tezligi loyli gruntlarda bunday deformatsiyalarning yuzaga kelish tezligidan bir necha baravar kattadir. Yumshoq deformatsiyalar elastik deformatsiyalardan ancha katta bo‘lib, faqat kam yoriqli qoyatosh gruntlarda ular nisbatan kichkina bo‘lishi mumkin.