Taqrizchilar: Toshkent davlat texnika universiteti "Informatika" kafedrasi dotsenti O

9.3. Excel dasturida jadvalli ma’lumotlarni satslash va faylni ishga tushirish.

Agar foydalanuvchi dastlab, Excel dasturida ma’lumotlarni qayta ishlashda fayl nomini kiritmagan bo’lsa, u holda kompyuter yangi faylni Kniga 1(1-kitob) nomi bilan saklashni tavsiya qiladi. Foydalanuvchi dastlab jadvaddaga ma’lumotni qayta ishlashi, keyin esa uni ixtiyoriy nom bilan fayl ko’rinishda diskda sakdashi mumkin. Foydalanuvchi faylga yangi nom kiritmoqchi bo’lsa, Fayl—»Soxranit kak... buyrug’i tanlanadi. Agar foydalanuvchi oldindan mavjud bo’lgan fayllar bilan ishlamoqchi bo’lsa, u holda Fayl—»Ogkrp’ buyrug’i tanlanadi. Ekranda fayllar ro’yxati paydo bo’ladi va "sichqoncha" ko’rsatkichi bilan fayl nomi tanlanadi va uning chap tugmachasi bosiladi. Umuman olganda fayllarni ishga tushirish va sakdash Word dasturi kabi amalga oshiriladi. Excel dasturi ham Word dasturi kabi ko’p oynali dastur hisoblanadi.

9.4. EXCELda jadval bilan ishlash
9.4.1. Formula va funktsiyalar bilan ishlash.

Excel dasturida tuzilgan jadvalga asosan 3 turdagi ma’lumotlar kiritiladi: matnli, sonli va formula. Jadvalga ma’lumotlar klaviatura tugmachalari yordamida kiritiladi. Qaysi yacheykaga ma’lumot kiritilishi kerak bo’lsa, kursor o’sha yacheykada turishi kerak.

Sonlar. Kiritilgan ma’lumotlar faqat raqamlar ketma-ketligidan iborat va raqamlar oldida "+" (qo’shish), "-" (ayirish) arifmetik amal belgilari hamda "." (nuqta)(sonning butun va kasr qismini ajratish uchun) simvollaridan iborat bo’lsa, bunday ma’lumot sonli ma’lumot deb tushuniladi. Masalan: 555; -45.6; 76.9 va hokazo.
Formula. Ba’zan yacheykalardagi sonli ma’lumotlar ustida ayrim hisoblashlarni bajarish zaruriyati tug’iladi, bunday vaziyatda formulalardan foydalaniladi.
Excel yacheykasidagi formulaning dastlabki simvoli hamma vaqt "=" (tenglik) belgisi hisoblanadi. So’ngra, arifmetik amal belgilari bilan o’zaro bog’langan ifodalar yoziladi. Masalan H8 yacheykasida
= A5 + 4* B6
formula yozilgan bo’lsa, V6 yacheykadagi sonli qiymat 4 ga ko’paytiriladi va A5 yacheykadagi songa qo’shilib, H8 yacheykaga yoziladi.
Excelda ishlatiladigan arifmetik amal belgilari quyidagilar:
+ (qo’shish);
- (ayirish);
* (ko’paytirish);
/ (bo’lish).
Matn. Agar jadvalga yozilgan ma’lumot sonli yoki formula bo’lmasa, qolgan barcha hollarda kiritilgan ma’lumotlar matnli deb tushuniladi. Masalan: =B1+B5 - bu formula, B1+B5 - bu matnli ma’lumot.