TARBIYA JARAYONINING PSIXOLOGIK MOHIYATI
Tarbiya jarayonining yana bir xususiyati uning yaxlit tarzda tizimli tashkil etilishidir. Yaxlitlik shundan iboratki, tarbiya - Tarbiya jarayonining yana bir xususiyati uning yaxlit tarzda tizimli tashkil etilishidir. Yaxlitlik shundan iboratki, tarbiya
- jarayonining maqsadi, mazmuni, vazifalari va metodlarining birligi shaxsni shakllantirish g’oyasi amalga oshirish
- uchun xizmat qiladi. Bizga Ma’lumki, shaxs sifatlari navbatma-navbat emas, balki yaxlit tarzda o’zlashtiriladi. Shu bois
- pedagogik ta’sir ham yaxlitdir, tizimlilik harakteriga ega bo’lishi mumkin.
- Tarbiya jarayonining yaxlitlik, tizimlilik xususiyati bir qator muhim pedagogik talablarga amal qilishi o’qituvchi bilan
- o’quvchilar o’rtasidagi hamkorlikni ehtiyotkorlik bilan qaror toptirishi talab qiladi.
- Ikki tomonlama aloqa ikki yo’nalishda, yahni, o’qituvchining o’quvchiga nisbatan ko’rsatadigan ta’siri (to’g’ri aloqa)
- hamda o’quvchining o’qituvchiga nisbatan munosabati (teskari aloqa) tarzda tishkil etiladi.
Tarbiyaning pedagogik texnologiyasi nazariyasi g’oyasiga muvofiq endilikda o’quvchi tarbiya jarayonining obhektigina - Tarbiyaning pedagogik texnologiyasi nazariyasi g’oyasiga muvofiq endilikda o’quvchi tarbiya jarayonining obhektigina
- bo’lib qolmasdan, subhektiv sifatida ham faoliyat ko’rsatadi. Shuning uchun o’qituvchi o’quvchining ichki
- imkoniyatlari, unga nisbatan bo’layotgan tashqi ta’sirlar, axborot manbalarini inobatga olishi zarur. Agarda, mazkur
- talab unutilsa, shaxsni tarbiyalash qiyinlashadi yoki barcha urinishlar samarasiz yakunlanadi.
- Mana shundan tarbiya jarayonining yana bir muhim xususiyati – tarbiyada qarama-qarshiliklarning mavjudligi kelib
- chiqadi. Ushbu qarama-qarshiliklar o’quvchilarda o’z tushunchalariga muvofiq paydo bo’lgan dastlabki sifatlar
- o’rtasida yoki o’quvchilarga qo’yiladigan talablar bilan ularni bajarish imkoniyatlari o’rtasida ziddiyatlarning kelib
- chiqishi uchun zamin yaratadi.
Bundan tashqari, bu qarama-qarshiliklar ko’pincha bolaning ongi bilan xulqi bir-biriga muvofiq bo’lmasligidan, - Bundan tashqari, bu qarama-qarshiliklar ko’pincha bolaning ongi bilan xulqi bir-biriga muvofiq bo’lmasligidan,
- o’qituvchi va tarbiyachilarning o’quvchilar yosh va shaxsiy psixologik xususiyatlari (fehl-atvori, harakteri, qiziqishlari,
- jismoniy, ruhiy va fiziologik sog’lomligi)ni yaxshi bilmasligi oqibatida kelib chiqadi.
- Demak, tarbiya jarayoni o’zida quyidagi xususiyatlarni namoyon etidi:
- 1) aniq maqsadga yo’naltirilgan jarayon;
- 2)ko’p qirrali jarayon;
- 3) uzoq muddatli jarayon;
- 4) yaxlit tizimlilik jarayon;
Oila jamiyatning bir bo‘lagi. Shunday ekan, inson shaxsini shakllantirish oiladan boshlanadi. Oila murakkab ijtimoiy gurux bo‘lib, biologik, ijtimoiy, axlokiy, mafkuraviy va ruxiy - Oila jamiyatning bir bo‘lagi. Shunday ekan, inson shaxsini shakllantirish oiladan boshlanadi. Oila murakkab ijtimoiy gurux bo‘lib, biologik, ijtimoiy, axlokiy, mafkuraviy va ruxiy
- munosabatlarning birlashuvi natijasida vujudga keladi. Oila tor maishiy tushuncha emas, balki u ijtimoiy jamoadir. Shu
- sababli oilalar birlashib jamiyatni tashkil etadi.
- Jamiyatdagi o‘zgarishlar oilaga ta’sirini ko‘rsatganidek, oiladagi o‘zgarishlar ham jamiyatga o‘z ta’sirini ko‘rsatadi.
- Buni biz 1998 yil mamlakatimizda “Oila yili” deb e’lon kilinishi misolida ko‘rishimiz mumkin. Shu munosabat bilan
- xukumatimiz ishlab chikkan tadbirlar oilani ijtimoiy muxofaza kilish, oilada yoshlar tarbiyasiga e’tiborni kuchaytirish,
- oilaning huquqiy tamoyillarini kengaytirish va boshka oilani mustaxkamlash bilan boglik masalalarga karatildi.
- Prezidentimiz I.A.Karimov aytganlaridek: ”Xalkimiz kadim-kadimdan oilani mukaddas deb bilgan. Oila axil va totuv
- bo‘lsa, jamiyatda tinchlik va hamjixatlikka erishiladi, davlatda osoyishtalik va barkarorlik xukm suradi. Oila
- farovonligi - milliy farovonlik asosidir”.
Do'stlaringiz bilan baham: |