Tarbiyaning umumiy metodlari

Denov tadbirkorlik va pedagogika instituti Pedagogika fakulteti

Denov tadbirkorlik va pedagogika instituti Pedagogika fakulteti

“Boshlang`ich ta`lim va sport tarbiyaviy ishi” (sirtqi) yo`nalishi 403-guruh talabasi Do`sanova Charosning “Tarbiyaviy ishlar metodikasi” fanidan

“Tarbiya usullari va shakllari”

mavzusida tayyorlagan MUSTAQIL ISHI

Tarbiya usullari va shakllari..

• Reja
• Tarbiya metodlari haqida tushuncha
• Tarbiyaning maqsad va vazifalari va vositalari .
• Tarbiyada rag`batlantirish va jazolash usullari

Tarbiya metodlari – metod lotincha metodos – yo’l so’zidan olingan. Metod tadqiqot yo’li, nazariya, ta’limot deb tarjima qilinadi. Ilmiy tushuncha sifatida «metod» so’zi keng ma’noda muayn maqsadga erishish yo’li tushuniladi.

• Tarbiya metodlari – metod lotincha metodos – yo’l so’zidan olingan. Metod tadqiqot yo’li, nazariya, ta’limot deb tarjima qilinadi. Ilmiy tushuncha sifatida «metod» so’zi keng ma’noda muayn maqsadga erishish yo’li tushuniladi.

Tarbiya metodlari

Tarbiya vositalari.

•  Tarbiya metodlari tarbiya jarayonining tarkibiy qismlari sifatida yuzaga chiqadigan tarbiya vositalaridan tashkil topadi. Metodlar ular bilan mustahkam bog‘langan va birgalikda qullaniladigan boshqa tarbiya vositalari ham mavjud. Masalan, metodlarni samarali qo‘llanilishi uchun zaruriy yordam beruvchi ko‘rgazmali qo‘llanmalar, tasviriy san’at asarlari va musiqa san’ati, ommaviy axborot vositalari.

Tarbiyalanuvchilarga ta’sir etishi natijalariga ko‘ra metodlarni ikki guruhga bo‘lish mumkin: .

1. Axloqiy me’yorlar, motivlarni hosil qilishga, tasavvur, tushuncha, g‘oyalarni shakllantirishga ta’sir etuvchi

2. Xulq-atvorning u yoki bu turini aniqlaydigan odatlarni hosil qilishga ta’sir etuvchi

Ragʻbatlantirish metodlari – oʻquvchilarning harakatlarini ijobiy baholashni koʻzda tutadi. Ragʻbatlantirish quvonch, qoniqish, qanoatlanish kechinmalarini paydo qiladi, tetiklik va gʻayrat bagʻishlaydi, oʻz kuchiga ishonchni mustahkamlaydi, ijobiy xatti-harakatlarni ragʻbatlantiradi, oʻz faoliyati va xulqiga mas’uliyatini oshiradi. 

• Ragʻbatlantirish metodlari – oʻquvchilarning harakatlarini ijobiy baholashni koʻzda tutadi. Ragʻbatlantirish quvonch, qoniqish, qanoatlanish kechinmalarini paydo qiladi, tetiklik va gʻayrat bagʻishlaydi, oʻz kuchiga ishonchni mustahkamlaydi, ijobiy xatti-harakatlarni ragʻbatlantiradi, oʻz faoliyati va xulqiga mas’uliyatini oshiradi. 
• Jazo berish metodlari – bu oʻquvchilarning xatti-harakati va faoliyatiga salbiy baho berishdir. Jazo berish axloq me’yorlariga qarama-qarshi faoliyat va xatti-harakatlarni muhokama etishni ifodalaydi.

Jazolash turlari

Tanbeh berish
Ogohlantirish
Hayfsan berish
Uyaltirish

Foydalanilgan adabiyotlar

• Hoshimov K, Pishonova S. «Pedagogika tarixi»-T, «O‘qituvchi», 1996. 2. Sayidahmedov H. Pedagogik mahorat va pedagogik texnologiyalar. T. 2003. 4. Azizxo‘jayeva N.N. Pedagogik texnologiya va pedagogik mahorat. T. 2003