Tarbiyaviy jarayonni tashkil etish usullari, individuallashtirish texnologiyasi

Tarbiya jarayon – metod lotincha metodos – yo’l so’zidan olingan. Metod tadqiqot yo’li, nazariya, ta’limot deb tarjima qilinadi. Ilmiy tushuncha sifatida «metod» so’zi keng ma’noda muayn maqsadga erishish yo’li tushuniladi.
Rag’batlantirish – talabaning namunali xulqi uchun boshqalarga ibrat qilib ko’rsatish, faxriy yorliqlar bilan taqdirlash, devoriy gazetada talaba to’g’risida kichik ma’lumotnoma berish, uning suratini maxsus doskaga qo’yish, ota-onasining nomiga tashakkurnoma yuborish.
Mashq - bolalar faoliyatini oqilona, maqsadga muvofiq ravishda va har tomonlama tashkil qilish, ularni axloq mezonlari va xulq atvor qoidalarini bajarishga oatlantirish
Jazolash – tarbiyalanuvchining xatti-harakati va faoliyatiga salbiy baho berish.
English:
Method – It is derived from the Latin word methods, which means research, theory and teaching. It is understood that a set of tads of the inner paths that are specific to the real processes of instruction and upbringing as a scientific concept, the term “method” is broadly understood as a means of achieving a specific goal.
Teaching methods – the way to achieve the educational goal. When applying to school practice, the methods are influenced on the consciousness, will, emotions and behavior of these pupils.
Incentive – give exemplary behavior to student’s behavior, award certificate with honorary diploma, give a briefcase on the poster to send a photo to a special board on behalf of his parents.
Exercise – balanced and comprehensive organization of children’s activities, their adaptation to compliance with ethical standards and conduct rules.
Punish – negative attitudes towards behavior and behavior of the pupil.
Xulosa
Tarbiya jarayon sharoitni, vaqtni, shuningdek, oʻzaro bir-biriga ta’sirini hisobga olgan holda qoʻllash maqsadga muvofiq tarbiya jarayon, tarbiya vositalari bilan juda yaqin aloqada hatto, bir-biriga singib ketgan boʻlsada, ular bir-biridan farq qiladi. Tarbiya vositalariga tarbiyaning maqsadga muvofiq tashkil qilingan faoliyat turiga kiradi.
Oʻyin, oʻquv mehnati, sport va boshqa faoliyat turlari shunday vositalar hisoblanadi. Bundan tashqari tarbiya jarayonida turli predmetlar, moddiy va ma’naviy madaniyat namunalari, axborot hamda texnik vositalardan ham tarbiya vositasi sifatida foydalaniladi. Chunonchi, koʻrgazmali, oʻquv qurollari badiiy-ilmiy adabiyotlar, san’at asarlari, radio, televideniye, kompyuter, magnitofon, slaydo, shuningdek, kishilar ham tarbiya vositasi boʻlib xizmat qilishi mumkin.
Tarbiya vositalaridan foydalanish doimo unga muvofiq keluvchi tarbiya jarayondan foydalanishni taqozo etadi, chunki ular yordamida ong, his-tuygʻu, xulq-atvor tarkib toptiriladi. Oʻquvchining turli koʻrinishdagi faoliyati uyushtiriladi.
Bugungi kunda tarbiya jarayonida axborot va texnika vositalaridan foydalanishga alohida diqqat-e’tibor qaratilmoqda. Ulardan maqsadga muvofiq va samarali foydalanish oʻquvchilarning ma’naviy kamol topishiga olib keladi.
Yuqorida bildirilgan mulohazalarga tayangan holda mavzu yuzasidan quyidagi xulosalarga kelish mumkin.
1. Tarbiya jarayonining asosini, ijtimoiy hayotining obyektiv talablarini, shaxsning ijtimoiy mohiyatini hamda tabiatini aks ettiruvchi qonuniyatlar tashkil etgani bois tarbiya jarayonini ilmiy asoslangan tarzda olib borish uning qonuniyatlarni chuqur oʻrganishni talab etadi.