Tarix // bahrom hikmatov “abu dhabi” o’quv markazi 1

V asrning ikkinchi yarmi va VI asrning boshlarida 
Eftallar davlati O‘rta Osiyo, Afg’oniston, hozirgi 
Pokiston, Shimoliy Hindiston va Sharqiy Turkiston 
hududlarini o‘z ichiga olgan 
484-yil Pero’z eftallarga qarshi yurishi va bu halok 
bo’lishi bilan tugagan 
V asr oxiri — VI asr boshlarida Xorazm, So‘g‘diyona, 
Choch va Toxariston viloyatlarida hashamatli binolari 
bo‘lgan alohida-alohida qo‘rg‘onlar yuzaga kelgan. 
531-579-yillar Sosoniy Xusrav I Aneshervon davri 
V asrda Darg‘om kanali barpo etilgan 
V–VI asrlarda sug‘d, xorazm va eftal yozuvlari 
tarqalgan. 
V asrda O‘rta Osiyoda shishasozlik rivojlangan. 
VI asr o‘rtalarida Oltoy va Janubiy Sibirda yashagan 
turkiy qabilalarni birlashtirgan Turk xoqonligi vujudga 
keldi. 
552-yil Bumin xoqon deb e’lon qilinishi va “Turk 
xoqonligi” vujudga kelishi 
555-yil Turk xoqonligi Sirdaryo va Orolgacha bo’lgan 
yerlarni bosib oldi 
563-yil-Turklar eftallar davlatiga bostirib kirdi. 
563-567-yillar Turklar Eftallar davlatiga bosirib kirishi 
va Eftallar davlatini tugatilishi 
VI asrda Chirchiq, Zarafshon, Qashqadaryo va 
Amudaryo havzalarida o‘ndan ortiq voha hokimliklari 
mavjud edi. 
VI asrning 80-yillari oxirlarida Turk xoqonligi ikkiga 
bo‘linib ketadi. 
VII asrning birinchi choragida G‘arbiy xoqonlik 
nihoyatda kuchaygan. Uning sharqiy chegarasi Oltoyga, 
janubda Sind (Hind) daryosi bo‘ylariga borib yetgan. 
VII asrning birinchi yarmida G‘arbiy turk xoqonligi 
bilan Xitoy o‘rtasida iqtisodiy aloqalar faollashdi. Bu 
davrda Xitoyga to‘qqiz marotaba savdo elchilari 
yuboriladi. 
V–VII asrlarda mamlakat 15 dan ortiq hokimliklarga 
bo‘linib ketgan edi. 
V–VII asrlarda O‘rta Osiyoda, bir tomondan, yerga 
egalik qilish munosabatlarining o‘rnatilishi va 
mustahkamlanib borishi, ikkinchi tomondan, 
ko‘chmanchi chorvadorlarning kirib kelishi va 
o‘troqlashuvi shahar va qishloqlarning qiyofasi hamda 
aholisining turmush tarzi va ijtimoiy ahvoliga jiddiy 
ta’sir ko‘rsatadi. 
V–VII asrlarda dehqonchilk maydonlari kengayib, 
mahsulotlarning ortib borishi, hunarmandchilik buyum 
va jihozlarga bo‘lgan ehtiyoj, savdo-sotiqning avj olishi 
shaharlarning ravnaqiga ta’sir etdi.