Tarix fakulteti jahon tarixi kafedrasi qadimgi dunyo tarixi fanidan

OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
SAMARQAND DAVLAT UNIVERSITETI
TARIX FAKULTETI

JAHON TARIXI KAFEDRASI
QADIMGI DUNYO TARIXI FANIDAN
KURS ISHI
MAVZU: SULLA DIKTATURASI VA UNING MOHIYATI


Bajardi: 102-guruh talabasi
ZIYODULLAYEVA MAHFUZA
Qabul qildi: PIRMATOV IKROM


SAMARQAND 2020

Rim respublikasining ijtimoiy-siyosiy tushkunligi va respublikaning qulashi

Reja

1. Rim respublikasini tushkunligi

2. Sulla diktaturasini o’rnatilishi. Spartak boshchiligidagi qullar qo’zg’oloni

3. Pompeyning sharq yurishlari. Birinchi triumvirat

4. Ikkinchi triumvirat. Respublikani qulashi

1. Rim respublikasini tushkunligi

Rim respublikasi tuzumining tushkunligi siyosiy hayotining o’zgarishida yaqqol ko’rindi. Alohida shaxslar butun butun guruhlarning siyosiy faoliyatini asosiy maqsadi hokimiyat yoki boylikka erishish edi.

Pretor yoki konsul mansabini egallash uchun shahar kambag’allarining ovozi asosiy rol o’ynar edi. Shu sababli uni o’z tomonlariga ag’darish uchun non, vino yoki moy tarqatish bilan ko’p xarajat talab qiladigan o’yinlar, bayramlar uyushtirilar edi. Hatto saylovlarda bevosita saylovchilarning ovozi sotib olinardi.

Nomzodlar va saylovchilar o’rtasida vositachilar bo’lib, ular nomzod hamyonidan saylovchilarga pul va non tarqatar edilar. Saylovlarga oldindan tayyorgarlik ko’rilib tanish bilishlar, obro’-etiborli kishilar jalb qilinar edi.

Nomzodlar saylovlar kompaniyasi davrida o’zlariga ittifoqchilar izlab, turli xil kelishuvlar va murosalarga kelar edilar. Siyosiy kurash nutqlar so’zlash, brashyuralar tarqatish va sud davolari bilan amalgam oshirilar edi. Siyosiy raqiblarga qarshi turli xil sud jarayonlari qo’zg’atilar edi va siyosiy raqib turli yo’llar bilan obro’sizlantirilar edi.

Rim respublikasining so’ngi davrida pora berish, korrupsiya, ma’naviy buzuqlik imperiya ijtimoiy hayotining aynishidan dalolat berar edi. Nobillar, suvoriylarga shaharning quyi tabaqalari o’z ovozlarini saylovlarda sotishlari odatiy hol bo’lib qoldi. Hatto Rimning tashqi dushmandlari ham Rim lashkarboshi va siyosatchilarini sotib olishga muvoffaq bo’ldilar. Numidiya podshosi Yugurta Rimdagi poraxo’rlik to’g’risida mashhur so’zini aytgan edi: “Rim sotqin shahar kimki uni sotib olishni istasa unga albatta erishadi.”. Misr podshosi Ptolomey Avlet taxtga o’z huquqini tan olinishi uchun Sezar va Pompeyga 6000 talant berdi. Suriyadagi noyib Avl Gabili Ptolomeyni taxtga chiqarish uchun 10000 talant to’ladi. Korrupsiya rim sudini ham chetlab o’tmadi. Rimliklar Rimda er. avv. 74 yildagi shov – shuvga aylangan sud ishini uzoq vaqt eslab yurdilar. Sudyalarning biri boshqa sudyalarga taqsimlab berish uchun ayblovchi va ayblanovchidan ham pora olgan edi.

Rim respublikasi hukmronligining so’nggi yarmi asrida sudxo’rlik kapitali moliyachilar va bankirlarning soni ko’paydi. Sudxo’rlik bilan nafaqat suvoriylar, balki rasmiy taqiqlangan bo’lsa ham senatorlar ham boshqalar vositachiligida shug’ullandilar. Rimga qaram bo’lgan butun jamoalar, shaharlar hatto podsholiklar amalda moliyachilar va sudxo’rlar bilan birgalikda mahalliy aholini talar edilar. Rimda provinsiyalar noiblarining va boshqa mansabdor shaxslarning suiste’mollariga oid sud ishlari odatdagi hol bo’lib qoldi. Provinsiyalarni talab boyib qaytgan noiblar to’g’risida “Rimdan boy provinsiyaga qashshoq bo’lib ketdi, qashshoq provinsiyadan boy bo’lib qaytdi” degan ibora tez – tez ishlatiladigan bo’ldi. Provinsiyalarning talanishi, muvaffaqiyatli moliya operatsiyalari natijasida Rimda juda katta boylik to’plandi. Rimliklarning oldingi ajdodlari bunday boylikni tushlarida ham ko’rmagan edilar. Bu hali chegara emas edi. Mashhur patritsiy Lukulning boyligi 100 million sestertsiyga, Krassning boyligi 200 million sestretsiyga baholanar edi. Mashhur notiq va siyosiy arbob Sitseron 100 ming sestertsiy boylikni ko’rmagan edi. U hali chegara emas edi. 100 ming sestertsiy daromad qilmagan kishini boy deb hisoblamas edilar. Juda katta boylikka ega bo’lish bilan birga Rimda juda ko’p zodagonlar qarzga botgan edi. Qarz majburiyatlarining o’sishi narx navoning tez o’sib ketishiga siyosiy vaziyatning barqarorlashuviga olib keldi. Rim zodagonlari siyosiy arboblari jamoa oldida obro’ysizlanmaslik uchun juda katta sarf xarajat qilishga majbur edilar. Oila ham patriarxal ahamiyatini yo’qotdi. Ayollar endi yer hokimiyatidan chiqa boshladilar. Nikoh ko’p holatlarda siyosiy maqsadlarni ko’zlab tuzila boshlandi. Ayollarning o’z erlariga nisbatan xiyonati, buzuqligi odatdagi hol bo’lib qoldi. Qulchilik munosabatlarida ham bir qancha o’zgarishlar ro’y berdi. Er. avv. I asrning I yarmidan boshlab ba’zi qullar ozod qilina boshlandi.

 Sulla diktaturasini o’rnatilishi. Spartak boshchiligidagi qullar qo’zg’oloni

Rim respublikasi er. avv. 80-yil boshlarida Italiyada ittifoqchilik urushlari tugaganidan keyin moliyaviy tushkunlik, hunar va savdo degradatsiyasi va ichki siyosiy beqarorlik holatida edi. Shu bilan bir vaqtda Pont podshosi Mitridat VI ni kichik Osiyo va Bolqon yarimorolini bosib olishi Rimni sharqda urush boshlashiga chaqiriq bo’ldi. Mitridat mashhur shaxs bo’lib, baland bo’yli juda katta jismoniy kuchga ega bo’lgan, 22 tilni bilgan har tomonlama ma’lumotli kishi edi. U Bosfor, Kolxida, Kichik Armanistonni bosib olib, rimliklarni Kichik Osiyo mulklariga bostirib kirdi. Mahalliy aholi uni xaloskor sifatida kutib oldi. Kichik Osiyoning barcha shaharlarida uning topshirig’i bilan bir kunda 30 ming rimlik o’ldirildi. Mitriditga qarshi urushda qo’shinga qo’mondonlik qilish uchun birdaniga ikki sarkarda optimatlar yetakchisi er. avv. 80-yilda konsul bo’lgan 50 yoshli Lutsiy Korneliy Sulla va populyarlarning o’tmishdagi ittifoqchisi olti marta konsul bo’lgan shuhratparast 68 yoshli keksa Gay Mariy da’vogar bo’ldilar.

Rim qo’shiniga qo’mondonlik qilish senat tomonidan Sullaga topshirildi, Rimda xalq yig’ini Sullani chetlatib, sharqqa yurishga Mariyni qo’mondon qilib tayinladi. Shu vaqtda janubiy Italiyada turgan g’ayratli Sulla o’z qo’shinlariga juda katta va’dalar berib, Rimga yurish qildi. Rim o’zining ko’p asrlik tarixi davomida birinchi bor rimlik qo’shinlar tomonidan jang bilan egallandi. Mariy Afrikaga yashirinishga majbur bo’ldi.

Sulla o’z qo’shini bilan Yunonistonga yurish qilib, Mitridat qo’shinlarini tor-mor qildi. Shu vaqtda Rimda to’ntarish sodir bo’lib, hokimiyatni yettinchi marta konsul qilib saylangan Gay Mariy va 4 marta konsul bo’lgan tsinna egalladilar Tez orada Mariy bezgak kasalligidan vafot etdi. Sulla er. avv. 83-yilda o’z qo’shini bilan janubiy Italiyaga kelib tushdi. Fuqarolar urushining yangi davri boshlandi. Bu urush Sullaning g’alabasi bilan tugadi, u yana jang bilan Rimga kirib, o’z diktaturasini o’rnatdi. Sulla o’zining raqiblarini bartaraf qilish uchun proskripsiya deb nomlangan tadbirni amalga oshirdi. Sulla tomonidan tuzilgan kishilarni alohida ro’yxati shunday deb atalar edi. Kim bu ro’yxatga tushgan bo’lsa qonundan tashqari e’lon qilinib, har qanday kishi uni o’ldirishi hatto bu uchun mukofot olishi mumkin edi. Shu yo’l bilan 100 senator va 2500 suvoriy o’ldirildi va ularni mulki musodara qilindi. Sulla xalq tribunlari hokimiyatini cheklaydigan qator qonunlar qabul qildi, bepul non tarqatishni bekor qildi, qarz foizlarini chekladi hamda er. avv. 241-yilda bekor qilingan senturiy komisiyalarini qayta tikladi. Senat tarkibiga Sulla o’z tarafdorlaridan bo’lgan 300 yangi a’zoni kiritdi. Diktator plebey tribunlari va komisiyalarining qonunchilik hokimiyatini bekor qilib, bu vakolatni senatga berdi. Lekin tez orada er. avv. 79-yilda ko’plar uchun kutilmagan holda Sulla diktatorlik vakolatini o’zidan soqit qilib, hokimiyatdan chetlashdi. Sobiq dictator baliqchilik bilan shug’ullanib, “Memuarlar” yozdi. Er. avv. 78-yilda u 60 yoshida miyasiga qon quyilishi oqibatida vafot etdi. Sulla konstitutsiyasi yana 8 yil yashadi.

Wikipedia

Lucius Kornelius Sulla Feliks [4] (mil. Avv. 138–78), odatda Sulla nomi bilan tanilgan, Rim general va davlat arbobi bo'lib, Rim tarixida birinchi keng ko'lamli fuqarolik urushini olib borgan va respublikaning birinchi odami bo'lgan. kuchni kuch bilan tortib olish. U ikki marta konsul lavozimini egallash va diktaturani qayta tiklash kabi farqlarga ega edi. Sulla iqtidorli va innovatsion general bo'lib, turli xil ichki va mahalliy raqiblarga qarshi urushlarda ko'plab muvaffaqiyatlarga erishdi. Nashriyot qiroli Jugurthaga qarshi urush paytida Sulla mashhurlikka erishdi, uni xiyonat yo'li bilan qo'lga kiritdi, garchi uning buyuk Gay Marius urushni tugatgani uchun maqtovga sazovor bo'lsa. Keyinchalik u Kimbriy urushi paytida germaniyalik qabilalarga va Ijtimoiy Urush davrida Italiya qabilalariga qarshi muvaffaqiyatli kurashdi. U ikkinchi urushda ham qo'mondonligi uchun Grass tojiga sazovor bo'lgan.

Rimdagi Optimates va Populares fraksiyalari o'rtasidagi uzoq davom etgan siyosiy kurashda Sulla muhim rol o'ynadi. U Marius boshchiligidagi ijtimoiy islohotlarga qarshi senatorlarning ustunligini qo'llab-quvvatlashga intilgan avvalgilarning lideri edi. Dastlab Senat tomonidan Sulla tomonidan mukofotlangan, lekin Mariusning fitnalari natijasida qaytarib olingan Mithridates-ga qarshi urush buyrug'i bo'yicha tortishuvda Sulla misli ko'rilmagan harakat bilan Rimga yurish qildi va Mariusni jangda mag'lub etdi. Shunga qaramay, Poplar o'z qo'shinlari bilan Osiyoga ketganlaridan keyin hokimiyatni qo'lga kiritdilar. Miloddan avvalgi 82-yilda u Sharqdan g'alaba bilan qaytdi, Rimga ikkinchi marta piyoda yurdi va Kollin darvozasi jangida Poplar va ularning italiyalik ittifoqchilarini tor-mor qildi. Keyin u bir asrdan ko'proq vaqt oldin Ikkinchi Punic Urushidan beri faol bo'lmagan diktator lavozimini qayta tikladi. U o'z vakolatlaridan raqiblarini tozalashda va Rimning konstitutsion qonunlarini isloh qilishda, Senatning ustuvorligini tiklash va plebey tribunalarining kuchini cheklash uchun foydalangan. Miloddan avvalgi 79 yilda diktaturadan iste'foga chiqqan Sulla shaxsiy hayotga qaytdi va keyingi yil vafot etdi.

Sullining harbiy to'ntarishi - Marius tomonidan amalga oshirilgan harbiy islohotlar natijasida, respublikaga emas, generalga sodiqlikni bog'lagan Rim hokimiyatining tuzilishini butunlay barbod qildi. Keyinchalik Yuliy Tsezar kabi rahbarlar siyosiy hokimiyatni kuch bilan qo'lga kiritishda uning izdoshlariga ergashadilar.

Erta yillar

Lucius Korneliusning o'g'li Sulla va Publius Kornelius Sulla nabirasi, patrisiyalik nasl Korneliyaning filialida tug'ilgan, ammo uning tug'ilishi paytida uning oilasi qashshoq ahvolga tushib qolgan edi. Buning sababi, ota-bobosi Publius Kornelius Rufinius o'n funtdan ortiq kumush laganga ega bo'lganidan keyin senatdan chiqarib yuborilganligi edi. [7] [8] Natijada, Sullaning naslning filiali jamoatchilik obro'sini yo'qotdi va Sulla kelguniga qadar hech qachon konsul yoki diktator lavozimini saqlab qolmadi. Go'dakligida bir voqea quyidagicha bo'ladi: uning hamshirasi uni ko'chada olib yurgan edi va g'alati bir ayol uning yoniga kelib: "Puer tibi et reipublicae tuae felix" dedi. Buni tarjima qilish mumkin: "Bola siz va davlat uchun baxt-saodat manbai bo'ladi". [9] Tayyor pul yo'qligi sababli, Sulla yoshligini Rim komikslari, aktyorlar, lute-pleyerlar va raqqosalar orasida o'tkazdi. Bu vaqtlarda u sahnada, dastlab qo'shiq aytgandan so'ng, pesalar yozishni boshladi, Atellan farces, qo'pol komediya qiroli. [10] U umrining oxirigacha yoshlik chog'idagi tabiatga sodiqlikni saqlab qoldi; Plutarxning ta'kidlashicha, u Valeriyaga oxirgi turmushida u hali ham "aktrisalar, musiqachilar va raqqosalar bilan kunu-tun taxtlarda o'tirib, ular bilan birga ichar edi".

Sulla yaxshi ma'lumot olganligi aniq. Sallust uni yaxshi o'qigan va aqlli deb e'lon qiladi va Yunon tilida ravon so'zlashdi, bu Rimda ta'limning belgisi edi. Sulla keyinchalik Rim siyosatining pog'onasi bo'lmish Cursus honorumga ko'tarilish uchun qanday boylikka erishganligi aniq emas, garchi Plutarx ikkita merosni nazarda tutsa ham; biri o'gay onasidan (uni juda go'zal sevgan, go'yo uni o'z o'g'lidek ko'radi [12]), ikkinchisi past tug'ilgan, ammo boy turmush qurmagan xonimdan.

Jugurthani qo'lga olish

Yugurthin urushi miloddan avvalgi 112 yilda, Numidiya Massinissa nabirasi Jugurtha Rimning farmonlariga bo'ysunmasdan, butun Numidiya qirolligini qirollik oilasining bir necha a'zolariga bo'ladigan da'volariga qarshi da'vo qilganida boshlangan edi.

Miloddan avvalgi 111 yilda Rim Jugurthaga qarshi urush e'lon qildi, ammo besh yil davomida Rim legionlari muvaffaqiyatsizlikka uchradi. Bir necha Rim qo'mondonlariga pora berildi (Bestia va Spurius), ulardan biri (Aulus Postimius Albinus) mag'lubiyatga uchradi. 109 yilda Rim urushni davom ettirish uchun Quintus Caecilius Metellusni yubordi. Metellusning leytenanti Gay Marius o'z qo'mondoni tortib olish imkoniyatini ko'rdi va mintaqadagi soliqchilarga o'zlarining qobiliyatsizligi va kechikishi haqidagi mish-mishlarni tarqatdi. Ushbu hiyla-nayranglar Metellusni olib tashlashga chaqiriqlarni keltirib chiqardi; Metellus taktikasini kechiktirganiga qaramay, miloddan avvalgi 107 yilda Marius konsullikni qo'llab-quvvatlash uchun Rimga qaytib keldi. Marius konsul etib saylandi va Sulla unga quaestor etib tayinlanganda kampaniyani olib bordi.

Marius davrida Rim qo'shinlari Metellus davrida bo'lgani kabi juda o'xshash rejaga amal qildilar va oxir-oqibat miloddan avvalgi 106 yilda Numidiyaliklarni mag'lubiyatga uchratishdi, bu Sulla Numidian qirolini qo'lga olish tashabbusi tufayli katta ahamiyatga ega. U Yugurtaning qaynatasi - Mavritaniya qiroli Bokk I (Mavritaniya qirolligi) ga Mauretaniyaga qochib ketgan Yugurtani xiyonat qilishga ko'ndirdi. Bu birinchidan xavfli operatsiya edi, qirol Bokk Jugurthani Sulla yoki Sulla uchun Jugurthaga topshirishning afzalliklarini hisobga olgan holda. Ushbu shov-shuvni jalb qilgan ommaboplik Sullaning siyosiy martabasini oshirdi. Forumda King Bocchus tomonidan hadya qilingan sulolaning yaltiroq ot haykali o'rnatildi. Sulla bu harakatni ishlab chiqqan bo'lsa ham, Sulla o'sha paytda Mariusning xizmatida bo'lganida, Marius bu jasorati uchun maqtovga sazovor bo'lgan.

Kimbri va Teutonlar

Miloddan avvalgi 113 yilda Cimbri va Teutones boshchiligidagi germaniyalik-keltiklar ittifoqi Rim ta'sir doirasiga kirdi. Ular Toriski aholisi, Rimning do'stlari va ittifoqchilari yashagan Norikumga bostirib kirishdi. Senat konsullardan biri bo'lgan Gnaeus Papirius Karboga, Rim qo'shinini Norikumga barbarlarni majburan chiqarib yuborish uchun olib borishni topshirdi. Keyinchalik Norea jangi deb nomlangan bir jang bo'lib, bosqinchilar hamma ajablanib, legionlarni butunlay ag'darib tashladilar va ularga katta yo'qotish qildilar.

Noreia g'alabasidan keyin Cimbri va Teutones g'arbga qarab Gaul tomon harakatlanishdi. 109 yilda ular Rhodanus daryosi bo'ylab Transalpine Golidagi Rim viloyatiga qarab harakat qilishganda yana muammoga duch kelishdi. Boshqa bir konsul Markus Yuniy Silanusga bosqinchilarga qarshi armiya tuzish topshirildi. Silanus ularga qarshi Roda daryosi bo'ylab yurdi. U Abrusiondan 100 mil shimolda joylashgan Kimbri bilan uchrashdi, u erda kelishuv bo'lib o'tdi va rimliklar yana bir tahqirli mag'lubiyatga duch kelishdi. German german qabilalari keyinchalik Tolosaning shimoliy va sharqiy Gaul Gaulidagi janubi-g'arbiy qismlariga ko'chib o'tdilar.

Rimliklarga Golda germaniyalik qabilalarning mavjudligi mintaqadagi barqarorlikka jiddiy tahdid solgan va shuning uchun ularga qarshi yana bir qo'shin yuborishga qaror qilishgan. Lutsiy Kassiy Longinus, 107 ning konsullaridan biri, yana bir qo'shin bilan Golga yuborildi. Ular dastlab Cimbri va ularning galolik ittifoqchilari bo'lgan Volola tektonikalari bilan Tolosa yaqinida jang qilishdi va ko'plab qabilalar bo'lishiga qaramay, rimliklar ularni quvib chiqarishdi. Afsuski, rimliklar uchun bir necha kundan keyin ular Burdigalaga yurish paytida pistirilishdi. Burdigala jangi Rimlarning Cimbrini tugatish umidini barbod qildi va Germaniya tahdidi davom etdi.

106 yilda rimliklar o'zlarining eng katta armiyasini nemislarga qarshi yuborishdi. 106-ning konsullaridan biri, Quintus Servilius Caepio, sakkiz legiondan Germaniya tahdidini butunlay yo'q qilish uchun foydalanish huquqiga ega edi. Rimliklar qo'shinlarini to'plash bilan band edilar, Volca tektonikasi nemis mehmonlari bilan janjallashib, bu erdan chiqib ketishni iltimos qilishdi. Kaepio kelganida u faqat mahalliy qabilalarni topdi va ular yangi kelgan legionlarga qarshi kurashmaslikka qaror qildilar. 105 yilda yana oltita legionni Rimda ko'tarib, 105 konsullaridan biri Gnaus Malliy Maksimus ularni Arausio yaqinidagi Kepioni kuchaytirishga undadi. Afsuski, rimliklar uchun patriarx bo'lgan Kaepio va "yangi odam" Malliy Maksimus kelisha olmadilar. Kepio Malliy Maksimusning buyrug'ini olishdan bosh tortdi, chunki u konsuldan ustun keldi. Bularning barchasi ikkala qo'shin bilan Rimning ikkiga bo'linib ketishiga olib keldi, ular urush boshlanganda bir-birini qo'llab-quvvatlay olmadilar. Bu orada germaniyalik qabilalar o'zlarining kuchlarini birlashtirishdi va ular birinchi bo'lib Kaepionning armiyasiga hujum qilishdi va mag'lub bo'lishdi, so'ngra katta ishonch bilan Malliy Maksimusning qo'shinini qabul qilib, ularni ham mag'lub etishdi. Arausioning jangi Rim imperiyasining eng katta mag'lubiyati deb hisoblandi, chunki Punik Urushlari davrida Kanna jangida qirg'in bo'lgan.

104 yilda Kimbri va Teutonlar Italiyaga yo'l olishgan. Marius Rimdagi eng yaxshi general bo'lganligi sababli, Senat unga qarshi kampaniyalarni olib borishga ruxsat berdi. Sulla Marius shtab-kvartirasida xizmat qilgan. Sulla Mariusga legionerlarni yollash va o'qitishda yordam berdi. Shuningdek, u Volka tektonikalarini bo'ysundirish uchun qo'shinlarni olib bordi va ularning etakchisi Kopilusni qo'lga kiritdi. 103 yilda Sulla nemis Marsi qabilasini Rimning do'stlari va ittifoqchilari bo'lishga ishontirdi; ular Germaniya konfederatsiyasidan ajralib, Germaniyaga qaytib ketdilar. 102 yilda, Marius to'rtinchi marta konsul bo'lganida, Marius va Sulla o'rtasida g'ayrioddiy ajralish paydo bo'ldi.Noma'lum sabablarga ko'ra Sulla Mariusning konsullik hamkori bo'lgan Quintus Lutatius Catulus Sezarning armiyasiga topshirishni talab qildi. Marius Gollda Teutonlar va Ambronlarga qarshi yurganda, Katulusga Cimbrini Italiyadan tashqarida saqlash vazifasi yuklatilgan. Katulus Sulloga Cisalpine Gol shimolidagi qabilalarni Cimbriga qo'shilmasliklari uchun bo'ysundirishni topshirdi. [21] O'ziga ishongan Katulus Cimbri-ni Benakus ko'li yaqinidagi vodiyda to'xtatishga harakat qildi, ammo u juda ko'p edi, shuning uchun Sulla uni chekinishga ko'ndirdi. [22] Cimbri Tridentum yaqinida hujum qilganida, Katulus armiyasi ba'zi yo'qotishlarga duch keldi, ammo samnit legionining Primus Pilus Centurioni Gnaeus Petreusning tezkor harakati tufayli falokatning oldi olindi. [23] Sullaga Catulusni o'z armiyasini yo'qotishdan saqlaganligi ishoniladi. [22] Bu orada Marius Aquae Sextiae yaqinidagi jangda ambronlar va teutonlarni to'liq mag'lubiyatga uchratdi. 101 yilda Marius va Catulus qo'shinlari birlashdilar va Vercellae jangida dushman qabilalariga duch kelishdi. Jang paytida Sulla otliqlarga o'ng tomonda qo'mondonlik qildi va g'alabaga erishishda muhim rol o'ynadi. Sulla va uning otliq qo'shinlari vahshiy otliqlarni ta'qib qilib, Cimbrining bosh tanasiga tashlab, tartibsizliklarni keltirib chiqardilar. [24] Katulus fursatni ko'rib, o'z odamlarini oldinga tashladi va Sulloning muvaffaqiyatli harakatini kuzatdi. Tushga yaqin Cimbri jangchilari mag'lubiyatga uchradilar. Vercella, Marius va Catulus-da g'olib bo'lganlar ikkala qo'shin qo'mondoni sifatida g'olib bo'lishdi. Sullening Vercellae g'alabasidagi roli ham e'tibordan chetda qolmadi va uning siyosiy martabasi uchun startpadni yaratdi.