Tarixda «estetika» atamasini kim tatbiq qilgan?
Download 36.1 Kb.
|
Falsafa javoblari................
- Bu sahifa navigatsiya:
- 1908 yilda J.Mak-Taggart
- Bashorat Qonunlarning turlari to‘g‘ri ko‘rsatilgan qatorni belgilang VOQELIK QONUNLARI, FAN QONUNLARI, FALSAFA QONUNLARI
|
PRAKSIOLOGIYA (yunon. praktikos – faol)
Olamdagi narsa, voqea jarayonlarga xos bo‘lgan aniq yagona, takrorlanmaydigan belgilar hamda xususiyatlarni aks ettiruvchi kategoriya qaysi javobda to‘g‘ri ko‘rsatilgan. AYRIMLIK Vaqt tartibi va yo‘nalishi to‘g‘ri ko‘rsatilgan qatorni belgilang? Vaqt bir yo‘nalishli, nosimmetrik va orqaga qaytmaydigan jarayon sifatida namoyon bo‘ladi. Borliq hodisalarini vaqtda tartibga solish uchun «vaqt» tushunchasining ikki majmuidan foydalanilgan: «O‘tmish – hozirgi vaqt – kelajak» tushunchasining sifati va mazmunini ifodalashda vaqtning psixologik tavsifi ko‘proq mos keladi. Vaqtning miqdoriy tahlil uchun : «oldin – ayni bir vaqtda – keyin» tushunchalari qo‘llaniladi. Masalan: 4 minut oldin, 5 minut keyin va h.k. miqdor tahlilini ifodalaydi. Ammo tilimizning tuzilishiga ko‘ra 4 soat «o‘tmish», 5 minut «kelajak» qabilida gap tuzish imkoni yo‘q. Vaqtni tushunishning bu ikki xil jihati 1908 yilda J.Mak-Taggart tomonidan aniq tavsiflangan. U «vaqt» tushunchasining ikki majmui haqidagi tasavvurni ilmiy muomalaga kiritdi. Hali mavjud bo‘lmagan, lekin bo‘lishi, ro‘y berishi mumkin bo‘lgan narsa-hodisani qaysi kategoriya ifodalaydi? Bashorat Qonunlarning turlari to‘g‘ri ko‘rsatilgan qatorni belgilang? VOQELIK QONUNLARI, FAN QONUNLARI, FALSAFA QONUNLARI Bir sifatning bir sifatga aylanish vaqti, shakli, usuli, miqdor o‘zgarishlarining uzluksizligi, bosqichma-bosqich uzilishi nima deb ataladi? Sakrash Agnostitsizm bu.......? dunyoni bilish mumkinligini rad etadilar -Din tushunchasini ma’nosi to‘g‘ri ko‘rsatilgan javobni aniqlang? Dinshunoslik XIX asr o’rtalarida G’arbiy Yevropada alohida fan tarmog’i sifatida vujudga kelgan. Uning asoschilari – Myuller, Taylor, Tile, Sosse, Freyzerdir -Mantiq fanining o‘rganish ob’ektini aniqlang? tafakkur -Dinshunoslik fan sifatida qachon qayerda vujudga kelgan? Dinshunoslik XIX asr o’rtalarida G’arbiy Yevropada alohida fan tarmog’i sifatida vujudga kelgan. -Odamning ichki va tashqi intilishlari, imkoniyat va salohiyatini maqsad yo‘lida safarbar etish, qat’iyat bilan harakat qilish, sinov va mashaqqatlarni yengib o‘tish, har qanday sharoitda ham ruhiy muvozanatni saqlashga asosi bo‘ladigan fazilat qanday ataladi? -Islom dini sunniylik yo‘nalishidagi eng keng tarqalgan mazhab qaysi? HANAFIY MAZHABI -Xristian dinining muqaddas kitobini ko‘rsating? INJIL -Axloq, meditatsiya, donolik. Bu uch qism qaysi diniy ta’limotning asosini tashkil qiladi? Buddaviylik talimoti -Insonning ongli holatidagi ong bilan boshqarib bo‘lmaydigan jarayon bu.? -Falsafiy bilimning muhim tarkibiy qismlari to‘g‘ri ko‘rsatilgan javobni belgilang? Ontologiya, gnesologiya aksiologiya, etika aksiologiya praksiologiya estetika mantiq -In-yan, konfutsiychilik, daosizm, legizm falsafiy yo‘nalishlari qaysi davr falsafasiga tegishli? Xitoy falsafasining "oltin davri" (eramizdan avvalgi Vl-IIIasrlar) -Falsafani “mutlaq borliq to‘g‘risidagi oliy fan” deb ta’riflagan allomani aniqlang? Abu Ali Ibn Sino -Ongimizdan tashqarida va unga bog‘liq bo‘lmagan holda mavjud bo‘lgan reallik nima deb ataladi? Obektiv reallik deyiladi -Ontologiya so‘zi qanday manoni ma’nosini ifodalaydi? BORLIQ HAQIDA TUSHUNCHA -Qadimgi Ioniya maktabi namoyandalari tabiatni, narsalarning vujudga kelishini tushuntirishda biror moddiy narsani asos qilib olishgan va ularni doimiy harakatda, o‘zgarishda deb hisoblaganlar. Bu maktab namoyandalarini aniqlang? -“Dunyoni idrok etish” deganda nimani nazarda tutasiz? Dunyoni idrok etish – bu atrof borliqni ideal obrazlarda tasavvur qilishdir -Falsafaga «to’g’ri fikrlash orqali bilishga erishish» degan tarifni kim bergan? G’arb faylasuflaridan bo’lgan Tomas Gobbs -“Oila”, “Rahbari najot” asarlarining muallifi kim? Abdurauf Fitrat -Bugungi kunda Afrika mamlakatlari aholisining qariyb necha foizi savodsiz? Somali 5% Chad 22 % Mali 31% -Buyuk Britaniyada korrupsiyaga qarshi qonun qachon qabul qilingan? Buyuk Britaniyada korrupsiyaga qarshi qonun ilk bor 1889 yilda qabul qilingan. -O‘zbekistonda “Korrupsiyaga qarshi kurashish to‘g’risidagi qonun” qachon qabul qilingan? .2017 YIL 3 YANVAR -Qadimgi Hindlarning falsafiy qarashlari qaysi manbada mustaxkamlangan? Upanishadlarda to'liq aks etgan -“Har qanday mamlakat aholisining fuqarolik va o‘qimishlilik darajasi bu yerdagi falsafiy tafakkur darajasi bilan belgilanadi” deb falsafaga munosabat bildirgan fransuz olimini aniqlang? . Yangi davrda fransuz olimi Rene Dekart (1596–1650) har qanday mamlakat aholisining grajdanlik va o’qimishlilik darajasi bu erdagi falsafiy tafakkur darajasi bilan belgilanadi, degan fikrni ilgari surgan -Falsafaning asosiy funksiyalari to‘g‘ri ko‘rsatilgan javobni ko‘rsating? Falsafaning muhim funksiyalaridan dunyoqarashni shakllantirish, bilish, metodologik, integrativ, madaniy, aksiologik, axloqiy va tarbiyaviy funksiyalarni qayd etish mumkin. -“Insonning o‘z-o‘zini va o‘zini qurshagan borliqni tushunishi, shuningdek, turli voqealar, hodisalarni va o‘z burchini qanday talqin qilishi” masalasi falsafaning qaysi funksiyasi mazmunini tashkil qiladi? DUNYOQARASHNI SHAKLLANTIRISH FUNKSIYASI -Real borliqning yangi obektlari va hodisalari insonning nazariy tadqiqotlari sohasidan o‘rin olishi, shuningdek, ilgari malum darajada anglab yetilgan narsalar va hodisalarni yanada chuqurroq o‘rganish uchun birlashish falsafaning qaysi funksiyasi mazmunini: Falsafaning integrativ funksiyasi -Dunyoqarashning o‘ziga xos asoslarini aniqlang? Dunyoqarashning o‘ziga xos xususiyati shundaki, unda mifologiya, din, falsafa, fan, siyosat, huquq, san’at va axloq va shu kabi ijtimoiy-ma’naviy hodisalar sintezlashgan holda in’ikos etadi. -Suqrot falsafasidagi markaziy masala nima? . Men hech narsani bilmasligimni bilaman -Turli xalqlarning dunyoning kelib chiqishi, tabiat hodisalari, fantastik mavjudotlar, xudolar va qahramonlarning ishlari haqidagi tasavvurini ifodalovchi muayyan tarzda tizimga solingan dunyoqarash – bu: Mifologik dunyoqarash -Dunyo azaldan moddiy, ong esa bu materiyaning mahsulidir, deb hisoblovchilar – bu....? Materialistlar -Dunyo zamirida materiyadan oldin paydo bo`lgan va uni yaratuvchi ideal narsalar va hodisalar yotadi degan fikrni himoya qiluvchilar – bu: idealistlar -Sifat-bu…..? predmet belgisini bildiruvchi soʻzlar turkumi -Sabab ta`sirida vujudga keluvchi hodisa - bu…..? Oqibat deb ataladi -Bilish nazariyasi – bu…….? Gnoseologiya -O`zini qurshagan dunyodagi narsalar va hodisalarni sezgilar orqali idrok etishga nima deb ataladi? .DUNYONI SEZISH -Dunyo haqida ishonchli bilimlarga erishish mumkinligini shubha ostiga qo`yuvchi ta`limot – bu……? Skeptiklar -Rim klubi qachon tashkil etildi? 1968 yil Aprel oyida tashkil topgan Aurelio Pecce -Tafakkur shakllari qaysilar? . Tafakkur uch xil shaklda: tushuncha, hukm (mulohaza) va xulosa chiqarish shaklida mavjud -Qaysi biri mantiq qonuni emas? Download 36.1 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|