Tariyx fakulteti

ÓZBEKSTAN RESPUBLIKASÍ JOQARÍ HÁM ORTA ARNAWLÍ BILIMLENDIRIW MINISTRLIGI
Á JINIYAZ ATINDAǴI NÓKIS MÁMLEKETLIK PEDAGOGIKALIQ INSTITUTI

«TASTIYIQLAYMAN»
Oqıw isleri boyınsha prorektor
____________ M.Jumamuratov
«____»_______ 2022-jıl

ÓZBEKSTAN XALIQLARI MÁDENIYATI TARIYXI
PÁNINIŃ ISSHI OQÍW BAǴDARLAMASÍ
(4-kurslar ushin)
Bilim tarawi: 100000 – Gumanitar
Tálim tarawi: 110000 –Pedagogika
Tálim bag`dari: 5110600 – Tariyx oqıtıw metodikası

	Shiniǵiw túri	Ajiratilǵan saat	Semestr – VII
1	Lekciya	26	26
2	Seminar	14	14
3	Ameliy	12	12
4	Laboratoriya shiniǵiwi	-	-
5	Kurs jumisi	-	-
6	Óz betinshe jumis saati	30	30
7	Uliwma auditoriya saati	52	52
8	Uliwma oqiw saati	82	82

NO`KIS – 2022

Ózbekstan Respublikası Joqarı hám orta arnawlı bilimlendiriw ministirligi 2022 jıl “____”______ ___ sanlı buyrıǵı menen pán maqullanǵan, tayanısh Joqari oqıw orni tárepinen tastıyıqlanıwǵa razıliq berilgen oqıw dástúri tiykarinda pániniń isshi oqíw baǵdarlamasí islep shig`ildi.

Dúziwshi:

-Daubaeva.T. - NMPI, «TOM» kafedrası assistant oqıtıwshısı

Pikir bildiriwshiler:

- A.Saribaev - NMPI «TOM» kafedrası baslıǵı, t.i.k. - B.Turganov – NMPI «TOM» kafedrası docentı, t.i.k.

NMPI Tariyx fakulteti dekani:

2022 yil “____”______________ ________________M.Q.Saribaev
^(imza)

Tariyx oqitiw metodikasi kafedrasi basliǵi:

2022 yil “____”______________ ________________ R.J.Bazarbaev
^(imza)

Pánniń isshi oqıw baǵdarlaması Ájiniyaz atındaǵı Nókis mámleketlik pedagogikalıq institutı Keńesiniń 2022-jıl «___» -_________ kúngi ___-sanlı qararı menen tastıyıqlandı.

1. 
   Oqiw páni oqitiliwi boyinsha metodikaliq kórsetpeler
   

Bul pán tariyx páninde hám mádeniyat tariyxın úyreniwde metodologiyaniń áhmiyeti hám de tutqan ornı. Mádeniyat tariyxınıń házirgi zaman tariyx páni ushın zárúr ekenligi. Házirgi kúndegi mádeniyat tariyxına tiyisli mashqala hám máseleler.

Watan tariyxı pániniń: tiykarǵı metodologik ilimiy-teoriyalıq tiykarları, princip hám usılları islep shıǵilıwı processleriniń mánisin túsiniwde studentlerdi zárúr bolǵan bilimler menen qurallantıradı.
“Ózbekstan xalıqları mádeniyatı tariyxı” pánin tariyx qánigeligi studentlerine oqıtıw maqsetke muwapıq. “Ózbekstan xalıqları mádeniyatı tariyxı” páni tariyx pánleriniń strukturalıq bólimlerinen biri bolıp, óz rawajlanıwında social gumanitar pánler ushın jay bolıp xızmet etedi.
Pánni oqıtıwdan maqset - studentlerge Ózbekstan xalıqları mádeniyatı tariyxın qalıs, xaqqaniy, tariyxıylıq dástúrleri hám tariyxıy dáliller tiykarında dereklerge súyengen halda shıǵarılǵan ilimiy juwmaqlar tiykarında kórsetip beriw hám student jaslarǵa túsindiriw arqalı, olarda ótkendegine húrmet, watan hám xalqqa muhabbat, ǵárezsizlik ideyalarına sadıqlıq, házirgi ǵárezsiz kúnni qádirlew menen baylanıslı túsinik hám sezimlerdi payda etiwden ibarat.
Bul maqsetke erisiw ushın pán studentlerdi teoriyalıq bilimler, ámeliy kónlikpeler tariyxıy hádiyse hám processlerge stilistik jantasıw hám de ilimiy dúnyaǵa kóz qarasın qáliplestiriw wazıypaların atqaradı.
Pán boyınsha studentlerdiń bilim, kónlikpe hám ilmiy tájriybelerine tómendegi talaplar qóyıladı. Talaba:
- Ózbekstan tariyxınıń áyyemgi dáwiri eramızǵa aldınǵı VI ásirden - eramizǵa shekemiy IV asirlerge shekem dawam etkenligi. Bul dáwirlerde Ózbekstannıń mádeniyat tariyxı rawajlanıwına ahamaniylar, grek-makedonlar, kushanlar mádeniyatı sezilerli tásir kórsetkenligi. Ózbekstannıń mádeniyat tariyxı dáwiri eki basqıshqa bólingenligi. 1-basqısh : eramızǵa aldınǵı VI - IV ásirlerge shekem, 2-basqısh: eramızǵa aldınǵı IV ásirden eramizdıń IV ásirlerine shekem. Arxeologiyaliq materiallıq mádeniyat estelikleri tuwrısında tusinikge iye bolıwı;
- «Ózbekstan mádeniyatı tariyxı»de erte orta ásirler dáwiri mádeniyatınıń 1-basqıshı eramizǵa shekemiy V - IX ásirlerge shekem dawam etkenligi. Balalıqtobe, Varaxsha, Afrasiyab, Panjikent diywaliy suwretleri. Erte orta ásirlerdegi tariyxıy waqıyalar, babalarımızdıń úrp-ádetleri, etika normalari hám sol dáwir materiallıq turmısı sawleleniwi. Varaxsha diywaliy suwretleri (VII-VIII ásirler). Samarqand, Panjikent súwretleri erte hám rawajlanǵan orta ásirlerde Orta Aziyada suwretleytuǵın kórkem óner joqarı dárejede rawajlanǵanlıǵı hám qásiyetlerin boliwi hám olardan paydalana alıwı ;
- «Oyanıw - Renesans» túsinikleri jáne onıń ilimiy-ámeliy tutınıwǵa kiritiliwi. Hár bir region hám mámleketlerde tariyxıy rawajlanıwdıń málim bir ayriqsha basqıshı (dáwiri) hám evolyuciyalıq (evolyusion) rawajlanıw nizamlıǵı tiykarında álbette «Oyanıw - Renesans» dáwirleri payda bolıwı. Watanımız (Mawaraunnaxr, Turan, Turkistan) tariyxında pútkil insaniyat (adamlıq ) tariyxında júz bergen oyanıw dáwirlerine guwa bolǵanlıǵı haqqında kónlikpelerdi ıyelewi kerek.