Tasdiqla yman: umumiy o'rta ta'lim m aktabi direktori

Sezgi a’zolarimiz orqali bilishimiz mumkin bo‘lmagan, 
tafakkur va tasavvur orqali idrok qilinadigan narsalarni 
bildirgan otlarga mavhum otlar deyiladi: dev, xayol, aqly
о (y, go^zallik va hokazo.
Aniq otlar birlik va k o‘plik shakli da qo‘liana oladi, 
ammo mavhum otlar k o‘plik shaklida qo‘llanganda, asosan, 
ko^plik m a’nosi ein as, balki t a ’kidlash, kuchaytirish 
ina’iiolari ifodalanadi.
43

---

312-;: 
' . Aniq va mavhum otlarga qo'shilgan ko‘plik, egalik va 
kelishik qo‘shimchalariga e’tibor bering. Kocplik qo'shimchasining qan­
day ma’no qo‘shayotganini izohlang.
1. U o ‘z qalbida kechayotgan tuyg‘ularning nomini bil- 
mas, shu daqiqadagi holatini o‘rtoqlariga ham izohlab berol- 
mas edi. 
( Qamchibek Kenja)
2. Hunarlaringni, didlaringni rosa 
ishlatib, chiroyli bino solib bersalaring, bas. 
{Oybek)
3. Men­
ing Jasur ismli ukam bor. U hayvonlarni, ayniqsa, itlarni 
yaxshi ko‘radi. 
(I. Xolliyeva)
4. Ular qushchalarni tomosha 
qilishadi. 
(A. Azimova)
\ f  3 0 - : ' 
- Gaplarni o ‘qib, aniq va mavhum otlarni toping, ular­
ga izoh bering. Hikmatlarning mazmuni haqida suhbatlashing.
1. Hasad — yurakning zanglashi, qaysarlik mag‘lubiyat 
sababchisidir. 2. Oyog‘ingiz yugursa, maqsadingizga yetkazadi, 
tilingiz yugursa boshingizga falokat keltiradi. 3. Yalqovlik muh- 
tojlik eshigidir. 4. Narsa deb odamlar e’tiboridan qolish yomon.
5. Hay о qalbning haqiqiy ko‘zgusidir. 
(«Sharq hikmatlari»dan)
316 
Gaplarni ko'chiring. Mavhum otlarni aniqlang, yasa­
lishi va imlosiga diqqat qiling.
l.Vujudimga hokimlik qilayotgan o‘sha tuyg£ular о‘mini 
shafqat, odamiylik, hamdardlik egallab oldi.