Dars mavzulari
|
Soat
|
Bajarilganlik haqida ma’lumot
|
O‘qituvchi imzosi
|
Ma’ruza
|
sana(reja)
|
sana(amal)
|
|
Ma’ruza
|
|
|
|
|
VIII-semestr
|
30 soat
|
|
|
|
1.
|
Astronomiya ilmiy tekshirish instituti. Ozbekistondagi astronomik observatoriyalar. Maydanak ilmiy observatoriyasi. Sufadagi observatoriyaning qurilishi va ahamiyati
|
2
|
|
|
|
2.
|
Astronomiyaning jamiyat ijtimoiy hayoti ehtiyojlaridan kelib chiqishi. Qadimiy yodgorliklarning dunyoning tomonlari bo’yicha orientirlanishi.
|
2
|
|
|
|
3.
|
Osmon jismlari harakatlari va o’zgarishlaridagi oddiy qonuniyatlarning ochilishi (Oy fazalari, planetalarning siljishlari, yulduzlar osmonining aylanishi).
|
2
|
|
|
|
4.
|
Misr piramidalarining astronomik versiyalari. Stounxendj astronomik qurilmalarining qoldiqlari. (Angliya). Qo’y qirilgan qal’a (Xorazm) astronomik rasadxonasi IV a.e.o. Qadim Xitoy, Misr, Vavilon, Gresiyada astronomiya.
|
2
|
|
|
|
5.
|
Mayya qabilalarining astronomiyasi. Vaqtni o’lchash. Gnomon. Quyosh soatlari. Boshqa xil soatlar. Quyosh, Oy va Quyosh – Oy kalendarlari.
|
2
|
|
|
|
6.
|
Pifagor maktabining yerning sharsimonligi haqidagi fikrlari (Ye. Knidskiy Oy, Quyosh va planetalarning qo’zg’almas Yer atrofidagi harakati haqida.
|
2
|
|
|
|
7.
|
Aristotel kosmologiyasi (IV a.e.o.). Aleksandriya biblioteka-sining tashkil topishi (IV a.e.o.), uning qoshida observatoriya qurilishi. Erotosfen (III a.e.o.), Aristarx Samosskiy (III a.e.o.) va Gipparxlarning (e.o. II a.) astronomiya sohasidagi ishlari.
|
2
|
|
|
|
8.
|
Aristotel Yerning shar shaklida ekanligini aniqlash usuli. Aristarx Samosskiyning Oy va Quyoshning Yerdan uzoqiklarini solishtirish usuli. Ptolemeyning geosentrik astronomiyasi sistemasi IV-VIII a. Xitoy va Xindiston (V asr) Braxmagupta (VII a.) larning astronomiyaga oid ishlari.
|
2
|
|
|
|
9.
|
Sobit Ibn Qurra (IX a.), Al-Battoniy (IX-X a) Vafo Buzjoniy , Ibn Yunus – «hikimat jadvallari» muallifi. Sobit ibn Qurra matematik va astronom. Abul Vafo Buzjoniy va Beruniyning o’zaro xamkorligi haqida. Nasriddin Tusiy va uning Maragidagi observatoriyasi (XIII a).
|
2
|
|
|
|
10.
|
Abul Vafo Buzjoniy va Beruniyning o’zaro xamkorligi haqida. Nasriddin Tusiy va uning Maragidagi observatoriyasi (XIII a).
|
2
|
|
|
|
11.
|
Al-Xorazmiy va uning "Ma’mun ziji". Bog’dod astronomik rasadxonalari. Al-Farg’oniy va uning "Astronomiya elementlari", "Astrolabiya yasash" asarlari. Abu Rayhon Beruniy (973- 1048) "Qonuni Ma’sudiy", "Yulduzlar haqidagi fan (astrologiya)" va "Xronologiya" asarlari
|
2
|
|
|
|
12.
|
Umar Xayyom va Isfaxon astronomik rasadxonasi (XI a.). Nasriddin Tusiy va uning Maragidagi observatoriyasi (XIII a). Ulug’bek va uning astronomik maktabi
|
2
|
|
|
|
13.
|
Kopernik, Jordano Bruno, Galiley, Tixo Brage, Kepler va geliosentrik ta’limotning taraqqiy etishi. Nyuton Quyosh sistemasi dinamikasi to’g’risida. Galley va D. Jeyms Bradley ishlari.
|
2
|
|
|
|
14.
|
Bredixin va Bepolskiy ishlari. Fotografik kuzatishlar, spektral analiz Dopler prinsipi. Quyosh fizikasining shakllanishi. Yulduzlar astronomiyasining rivojlanishi (Gershel, Struve, Bessel ishlari). Kosmogonik gipotezalar
|
2
|
|
|
|
15.
|
Zamonaviy astrofizik metodlarining shakllanishi. Keng to’lqinli astronomiyaning vujudga kelishi.
|
2
|
|
|
|
