МАВЗУ №6
Халқаро терроризм ва унга қарши кураш
Ташкент - 2021
Ўқитиш саволлари
1. Замонавий террористик ташкилотларнинг таснифи
2. Марказий Осиё минтақасидаги вазият ва унга халқаро террористик ташкилотларнинг довдираш ишларига таъсири
Замонавий терроризмнинг энг муҳим хусусияти - бу ўзининг ҳалокатли салоҳиятини сифат жиҳатидан мустаҳкамлашдир. Бу терроризмнинг илмий-техника тараққиёти, одамларни оммавий қирғин қилишдаги ютуқлар ва йирик террорчилик ҳаракатларини амалга оширишнинг ноанъанавий усулларидан фойдаланиш оқибатида терроризмга оид ускуналарнинг сифат даражасини кескин оширишда ифодаланади. Бунинг ажойиб намунаси 2001 йил 11 сентябрда АҚШ шаҳарларида Ал-Қоида экстремистлари томонидан олиб борилган террористик ҳужумлар.
Биринчи илмий савол:
Замонавий террористик ташкилотларнинг таснифи
Терроризм (Лотин сўзидан "террор" - қўрқув, даҳшат) шахслар, одамлар гуруҳлари, турли ташкилотларга, давлатга, шунингдек айрим сиёсий, диний ва бошқа мақсадларга асосланган инфратузилмага қарши қилинган зўравонлик ҳаракатларидир. Афсуски, терроризм ижтимоий ҳодиса сифатида инсониятга қадим замонлардан бери маълум бўлган.
Терроризм ривожининг тарихи тўртта асосий босқичга бўлинган:
- антик терроризм ёки прото-терроризм - "дастлабки терроризм" (фирон ҳукмронлик даври - ХИИ аср);
- классик терроризм (ХИИИ - ХВИИИ асрларда Франция инқилоби мисоли);
- Замонавий терроризм (ХХ асрнинг 60-йиллари, ҳозирги Лотин Америкаси, Япония, Германия, Италия, Туркия) - "Ватан ва эркинлик", Шимолий Ирландия - "Ирландия Республика армияси , Афғонистон - Толибон, Ал-Қоида, Сурия, Ироқ - ИСИЛ.
- анъанавий терроризм (ХИХ - ХХ асрнинг биринчи ярми, Тсарист Россияда "Народная Воля", Ирландия, Македония, Сербия, Франция, Италия, Испания, АҚШ ва бошқа мамлакатлардаги бундай ташкилотлар);
" Терроризм - зўравонлик, ҳаётга хавф туғдирадиган, шахсий ҳаётий мол-мулкни ва бошқа моддий объектларни йўқ қилиш (зарар этказиш) учун хавф туғдирувчи ва давлатни, халқаро ташкилотларни, жисмоний ёки юридик шахсларни мажбурлаш ёки мажбурлашни тақиқловчи бошқа жиноятлар ҳар қандай ҳаракат, халқаро муносабатларнинг мураккаблиги, суверенитетни бузиш, ҳудудий яхлитликни бузиш, давлат хавфсизлигини бузиш, қуролли тўқнашувларни провокация қилиш, қўрқитиш ижтимоий-сиёсий вазиятнинг беқарорлашуви, сиёсий, диний, мафкуравий ва бошқа мақсадларга эришиш учун жавобгарлик, Ўзбекистон Республикаси Жиноят кодексида кўзда тутилган "Терроризмга қарши курашиш тўғрисида" ги Ўзбекистон Республикаси Қонунининг 2-моддасида кўрсатилган.
Террорчилик ҳаракати - гаровга олиш ёки ушлаб туриш, ҳукумат ёки жамоат арбобининг ҳаётига тажовуз қилиш, миллий, этник, диний, бошқа гуруҳлар, хорижий давлатлар ва халқаро ташкилотлар вакилларини шакллантиришда террористик хусусиятдаги жиноятни содир этиш жойлашган стационар платформалар, портлаш, ўт очиш, фойдаланиш ёки таҳдид қилиш каби давлат ёки жамоат аҳамиятига молик объектларни бузиш, йўқ қилиш, портловчи моддалар, радиоактив, биологик, портловчи, кимёвий, бошқа моддалар, ерни, сувни ва ҳаво транспортини йўқотиш, олиб қўйиш, ўғирлаш, зарар этказиш, одам савдоси, техноген фалокатлар, ҳар қандай воситалар билан таҳдидларнинг тарқалиши орқали зарар этказилишига ёки аҳолининг ҳаётига, соғлиғига, жисмоний ёки юридик шахсларнинг мол-мулкига таҳдид солиши мумкин. Ўзбекистон Республикасининг қонунлари ва умумэьтироф этилган халқаро ҳуқуқ меъёрлари билан ўрнатилган террорчилик хуружининг бошқа усуллари.
Do'stlaringiz bilan baham: |
