Tashkilotlar va ularni boshqarish k-15-22 “Menejment” Karimjonov Doniyorbek

Tashkilotning ichki va tashqi muhiti

Tashkilotlar va ularni boshqarish

K-15-22 “Menejment” Karimjonov Doniyorbek

Reja

• 
  1. Tashkilot tushunchasi va majburiy talablar
  
• 
  2. Rasmiy va norasmiy tashkilotlar
  
• 
  3. Tashkilotning ichki va tashqi muhiti
  

1. Tashkilot tushunchasi va majburiy talablar

• 
  Tashkilot – biron-bir umumiy maqsadlarga erishish yo’lida birgalikda mehnat qilish. (ikki va undan ko’p bo’lgan bir guruh kishi)
  
• 
  Tashkilot deb atalishi uchun qandaydir guruh quyidagi majburiy talablarga javob berishi kerak:
  

  - o’zini guruh a’zosi deb hisoblaydigan ikki kishi bo’lishi kerak

  - barcha guruh a’zolarining o’zining bir umumiy maqsadi bo’lishi kerak

  - maqsadga erishish uchun birgalikda ishlaydigan guruh bo’lishi kerak

2. Rasmiy va norasmiy tashkilotlar

• 
  Zamonaviy tashkilotlar turli-tumanligi bilan ta’riflanadi va ma’lum alomatlar bo’yicha bo’limadi, masalan shakllantirish alomatlari asosida quyidagiarga ajratiladi:
  
• 
  Rasmiy tashkilotlar = ular aniq qo’yilgan masad, shakllantirilgan qoidalar, tuzilma va aloqaga egalar. Bu guruhga biznesning barcha tashkilotlari, davlat va xalqaro institut va idoralar kiradi.
  

  - Norasmiy tashkilotlar = ular aniq ma’lum maqsadlar, qqoidalar va tuzilmalarsiz faoliyat yuritadilar, ularga oila, do’stlik, odamlar o’rtasidagi norasmiy munosabatlarning barcha institutlari kiradi.

3. Tashkilotning ichki muhiti

• 
  Har bir tashkilotning faoliyat yuritishi va rivojlanishi ma’lum bir muhitda amalga oshiriladi. (ichki va tashqi)
  
• 
  Tashkilotning ichki muhiti uning hayotiy manbasi hisoblanadi. U o’z ichiga tashkilot faoliyatini yuritish vaqtning ma’lum oralig’ida mavjud bo’lish va yashab qolish imkoniyatini beradi.
  
• 
  Tashkilotning ichki muhiti quyidagi tashkil qiluvchilar bilan uzviy bog’liq:
  

  - tashkiliy tuzilma

  - tashkilot ichidagi jarayonlar

  - texnologiya

  - xodimlar

  - tashkiliy madaniyat

Tashkilotning ichki muhiti

• 
  Tashkilotning tashkiliy tuzilmasi = alohida bo’linmalarning ajratilishi, ular o’rtasidagi aloqa va bo’linmalarning yagona bir butunga birlashishini aks ettiradi.
  
• 
  Xodimlar = har qanday tashkilotning asosi hisoblanadi. Odamlarsiz tashkilot yo’q
  
• 
  Tashkiliy madaniyat = tashkilot a’zolari tomonidan taqsilanadigan eng muhim boylik, niyatlar va belgilarning yig’indisidir
  

Tashkilotning tashqi muhiti

• 
  Tashqi muhit tashkilotni resurslar bilan ta’minlovchi manba hisoblanadi.
  
• 
  Tashqi omillar tashkilotlar ichidagi barcha omil va jarayonlarga ta’sir ko’rsatadi, shu bilan bir vaqtda ular tashkilotning boshqa operatsiyalariga nisbatan ko’proq darajada relevantli (muhim)dir. Ular 2 guruhga bo’linadi.
  
• 
  Tashkilotlar umumiy tashqi muhitining omillaridan iborat bo’lib, ular jamiyat, iqtisodiyot va tabiiy muhitning holatini aks ettiradilar va bevosita tashkilot bilan bog’liq emaslar.
  
• 
  Tashkilotning bevotita (ishga doir) muhiti omillari kiradi, ular bevosita bog’langanlar va ular bilan o’zaro hamkorlik qildilar. Bular iste’molchilar , yetkazib beruvchilar, raqiblar, ish bo’yicha hamkorlar va boshqalar.
  
• 
  Nemis olimlari tashqi muhitni ta’riflash uchun “murakkab” va “dinamik” tushunchalaridan foydalanadi.
  

http://azkurs.org