Tashqi iqtisodiy faoliyatning huquqiy tartibga solinishi

Tashqi iqtisodiy faoliyatning huquqiy tartibga solinishi
Italiyaga tegishli bo‘lgan korporatsiyani taʼsis etilgan boʼlib, uning bosh qarorgohi Rim shahrida joylashgan. Korporatsiyasi kompyuterlar ishlab chiqarish bilan shugʼullanadi va Hindiston, Pokiston va Xitoy hududlarida faoliyat yuritadi. Toshkentda boʼlib oʼtgan “IKT-EKSPO – 2022”da yarmarkasida qatnashgan korporatsiyasi ijro organi rahbari Oʼzbekistonda ham IKT sohasida faoliyat yurituvchi tashkilotlarga ham eʼtibor qaratilayotganining guvohi boʼldi va oʼz biznesini Oʼzbekistonda ham amalga oshirishga qiziqib qoldi. Shu sababdan korporatsiya ijro organi rahbari korporatsiyaning yuridik departamenti boshligʼiga Oʼzbekiston Respublikasida biznesni amalga oshirish toʼgʼrisida, umumiy maʼlumot tayyorlab berishni soʼradi.


"Tashqi iqtisodiy faoliyatning huquqiy tartibga solinishi" O'zbekistonda tashqi iqtisodiy faoliyatni tartibga solishni ta'minlaydigan qonunlar va tizimlardir. Sizning ta'rif etgan korporatsiya O'zbekistonda ham faoliyat olib borishi mumkin, shuningdek, uning faoliyatining O'zbekistonda amalga oshirilishiga oid yuridik masalalar va qonunlar bor. Bunday tashqi iqtisodiy faoliyatni tartibga solish tizimlari O'zbekiston Respublikasi hukumati tomonidan qabul qilingan "Tashqi iqtisodiy faoliyatni huquqiy tartibga solish to'g'risida"gi qonun va boshqa qonunlar orqali amalga oshiriladi. Bu tizimlar O'zbekistonda tashqi iqtisodiy faoliyatni o'zgartirish, o'z-o'zini rivojlantirish, uning iqtisodiy ko'rsatkichlarini yaxshilash va bozor chegaralarini belgilash maqsadida yaratilgan. Bunday tizimlar biznes sub'ektlarining yuridik va huquqiy cheklanganligini ta'minlash, faoliyatlarini yaxshi huquqiy asoslar asosida amalga oshirishni ta'minlash, shuningdek, O'zbekistondagi biznes muhitida samarali raqobatni yaratishni maqsad qiladi.

Oʼzbekistonda biznesni amalga oshirish uchun bir nechta qonunlar va huquqiy normativ hujjatlarga riayat qilish zarurati mavjud. Bu qonunlar va normativ hujjatlar biznes sub'ektlari uchun huquqiy cheklanganligini ta'minlaydi va ularga yaxshi huquqiy asoslar asosida faoliyat yuritish imkonini beradi.

Birinchi navbatda, Oʼzbekiston Respublikasining “Tashqi iqtisodiy faoliyatni huquqiy tartibga solish toʼgʼrisida”gi qonuni biznes sub'ektlari uchun asosiy qonun hisoblanadi. Ushbu qonun tashqi iqtisodiy faoliyatni tartibga solishning asosiy prinsiplarini belgilaydi va shuningdek, tashqi iqtisodiy faoliyatga oid barcha huquqiy masalalarni tushuntiradi.

Ikkinchi navbatda, Oʼzbekiston Respublikasi Madaniyat va sport ishlari vazirligi tomonidan chiqarilgan "Biznes va investitsiya faoliyatini tashkil etish va rivojlantirish to'g'risida"gi qonun ham biznes sub'ektlari uchun muhim qonun hisoblanadi. Ushbu qonun biznes sub'ektlari uchun yuridik cheklanganligini ta'minlash, ularga yaxshi huquqiy asoslar asosida faoliyat yuritish imkonini berishni maqsad qiladi.

Bundan tashqari, Oʼzbekiston Respublikasi Moliya vazirligi tomonidan chiqarilgan "Soliq kodeksi" va "Soliq qoʻmitasi toʻgʻrisida"gi qonunlar, Oʼzbekiston Respublikasi Xalq ta'limi vazirligi tomonidan chiqarilgan "Kadrlar tayyorlash toʻgʻrisida"gi qonun, shuningdek, Oʼzbekiston Respublikasi Qishloq xoʻjaligi vazirligi tomonidan chiqarilgan "Qishloq xoʻjaligi to'g'risida"gi qonun ham biznes sub'ektlari uchun muhim qonunlar hisoblanadi.

Umumiy ma'lumotlar ko'rsatilganda, Oʼzbekistonda biznesni amalga oshirish uchun bir nechta qonunlar va normativ hujjatlar mavjud va ularga riayat qilish zarurati hisoblanadi.

TIF sub’ektlarining huquqlari
Tashqi iqtisodiy faoliyat natijalariga, shu jumladan milliy va chet el valyutasidagi daromadga qonun hujjatlariga muvofiq mustaqil ravishda egalik qilish, undan foydalanish va uni tasarruf etish.
TIF sub’ektlarining majburiyatlari
Tashqi iqtisodiy faoliyat to‘g‘risidagi hisobotni qonun hujjatlarida belgilangan tartibda taqdim etishi;
O‘zbekiston Respublikasi hududiga olib kirilayotgan tovarlarning O‘zbekistonda belgilab qo‘yilgan texnikaviy, farmakologiya, sanitariya, veterinariya, veterinariya-sanitariya, fitosanitariya, ekologiya standartlari, talablari, qoidalari va normalariga muvofiqligini tasdiqlovchi hujjatlarni belgilangan tartibda taqdim etishi shart.