Tasmali uzatmalar 12list taqdimot ishi

Chervyakli uzatma, vallar o`zaro aykash bo`lgan hollarda qo`llaniladi. Chervyakli uzatma chervyak va chervyakli g`ildirakdan iborat (5-shakl).
Reykali uzatma aylanma harakatni ilgarilanma harakatga aylantirish uchun xizmat qiladi va silindrik va tishli reykadan iborat bo`ladi (6-shakl).
Xrapovikli mexanizm tishli g`ildirak (xrapovik) va xrapovik tishlari orasidagi botika kirib turadigan maxsus detallardan (sobachkadan) iborat. Bu mexanizm valni fag`at bir tomonga aylantiradi.
Xropovikli mexanizm valga aylanma harakatni vaqt-vaqt bilan uzatish uchun ham qo`llaniladi (7-shakl).

1-shakl 2- shakl

3- shakl, а, б. 4- shakl



5- shakl 6- shakl 7- shakl


2. Tishli g`ildiraklarning konstruksiyasi va elementlari

Tishli g`ildiraklar konstruktiv tuzilish jihatidan juda xilma-xil bo`ladi.

G`ildirak tishlari qiyshiq shevronli va egri chiziqli bo`lishi mumkin (8-shakl).



8-shakl

Tishli uzatmalar elementlarining terminlari, ta`riflari va belgilari GOST 16530-83 va GOST 16531-83 larda ko`rsatilgan.

Har qanday tishli g`ildirakning tishi uning asosiy elementi hisoblanadi.
Tishli g`ildirak elementlarining o`lchamlari modul orqali ifodalanadi (1-jadvalga qarang).
Tishli g`ildiraklar modullarining miqdori GOST 9563-60 da belgilanadi. GOST la modullarning ikki qatori mavjuddir.
1–qator ... 1; 1,25; 1,5; 2; 2,5 3; 4; 5; 6; 8; 10; 12; 14; 16; 20 . . .
2–qator ... 1; 1,25; 1,375; 1,75; 2,25; 2,75; 3,5; 4,5; 5,5; 7,89; 11; 14; 18; 22.
Kunstruktor tishli uzatmani loyixalashda modul kattaligini hisoblab chiqadi va GOST 9563-60 bo`yicha bu modulga yaqin katta modul tanlab oladi, so`ngra formulalar bo`yicha (1-jadvalga qarang) tishli g`ildirakning boshqa elementlari o`lchamlarini Aniqlaydi.