Tayanch kompetensiya elementlar: Kommunikativ kompetensiya

Dars turi : yangi tushunchalarni shakllantiruvchi

Dars jihozi: “Boburnoma”, buklet, portret, noutbuk,

boshqotirma, oq qog’oz

Dars usuli: guruhlar bilan ishlash, aqliy hujum,sahna

ko’rinishi ,klaster, test

Darsning shiori:Bilim ol,bilma tinim,

Odam bo’l, olib ilm.

Darsning rejasi:

1.Tashkiliy qism 3daqiqa

2.Siyosiy va ma’naviy bilimlarni tekshirish 5daqiqa

3. O’tilan mavzuni mustahkamlash 10daqiqa

4. Yangi mavzu bayoni 15 daqiqa

5. Mustahkamlash. 5daqiqa

6. Darsni yakunlash 2daqiqa

7.Uyga topshiriq 3daqiqa

Darsning borishi

I.Tashkiliy qism:O’qituvchi sinf xonasiga kirib, salomlashadi.

O’qituvchi:Assalomu alaykum,o’z maqsadi sari dadil intilayotgan aziz o’quvchilar.

O’quvchilar:Vaalaykum assalom, ustoz,

Xush kelibsiz.

O’qituvchi: Bugungi darsimiz…

O’quvchilar:Adabiyot -hayot darsligi.

O’qituvchi:Navbatchimiz kim ekan?

Navbatchi o’quvchi:Bugun mendir navbatchi

Ustoz, sizga yordamchi.

Pok tutaman xonani

Hamda yozuv taxtani.

Bugun darsga hamma tayyor

Savollaringizga xushyor.

O’qituvchi:Rahmat.Aziz o’quvchilar, shunday yorug’va shinam xonalarda dars o’tib,bilim olishimizning asosiy sababi ozod va bag’ri keng Vatanda yashayotganli-

gimizdir . Zero,Vatan va ota-ona insonda bitta bo’ladi.

O’qituvchi: Paydo bo’libdiki, bu ko’hna dunyo

Zamin-u falakda yangrar bir nido.

Olam tuslanar, u tuslanmas aslo,

Vatan yagonadir! Vatan yagona.

1-o’quvchi:U sening mujgoning,qarog’ing , ko’zing,

Orzuying, armoning,u-aytar so’zing.

Imoning, vijdoning,u- sening o’zing.

Bobong-u, momong-u, u-munis ona,

Vatan yagonadir! Vatan yagona.

o’quvchi:Kimki kop Vatanni qilibdi da’vo,

Imon-e’tiqoddan bo’libdi judo.

Uning vatani yo’q! U-vatangado!

Vatangadolarga Vatan begona

Vatan yagonadir! Vatan yagona!

O’qituvchi: O’quvchilar,biz yer yuzida tengi yo’q jannatmakon O’zbekistonda yashayapmiz.Birimiz til o’rgansak,birimiz hunar o’rganishga ahd qilganmiz.Ke-

ling Vatan,ona tili so’zlarining xorijiy tillarda qanday

atalishini esga olamiz.

(O’quvchilar ingliz va rus tillarida Vatan ,ona tiliso’zlariningatalishini aytib o’tadilar)

O’quvchilarning kayfiyatlari ,o’z oldilariga qo’ygan maqsadlari aniqlangach,bugungi siyosiy voqealar so’raladi.O’qituvchi 666, 74, 8 raqamlari yozilgan oq qog’ozlarni yozuv taxtasiga iladi.O’quvchilar bu raqamlar bilan bog’liq ma’lumotlarni aytib o’tadilar.

Ta’lim sohasiga oid muhum voqealar aytiladi.
II.O’tgan mavzuni mustahkamlash.

O’tilgan mavzu Zahiriddin Muhammad Bobur hayoti

bo’lganligi uchun dastlab o’quvchilarga “Bobur” videofilmidan lavha namoyish qilnadi.(Bobur va Mohimning suhbati)

Lavhadan so’ng o’quvchilarni uch guruhga bo’lib,o’tilgan mavzu mustahkamlanadi.Bobur ijodiga xos tushunchalar asosida guruhlar nomlanadi.

“Mehr” “Diydor” “Soginch”

Dastlab guruhlar o’rtasida tezkor savol-javob o’tkaziladi.

“Mehr” guruhiga

Adabiyotshunoslikning tarkibiy qismlarini ayting.

(adabiyot tarixi, adabiyot nazariyasi, adabiy tanqid)

Asli Andijonlik bo’lib,Hind o’lkasida hukmronlik qilgan shoh kim? (Bobur)

Nosuriddin To’qbug’a iltimosiga ko’ra yaratilgan asar... (“Qissasi Rabg’uziy”)

G’azal janri haqida uchta ma’lumot ayting.

(G’azalning birinchi bayti matla’, oxirgi bayti maqta’ deyiladi.G’azal arabcha so’z bo’lib,oshiqona so’z degan ma’noni bildiradi)

Umarshayx Mirzoning nechta o’g’il va nechta qiz

farzandi bo’lgan? (3o’g’li va 5 qizi bo’lgan)

Boburning hozirgacha topilmagan asarlari qaysi?

(“Harb ishi”, “Musiqa ilmi”,”Kobul devoni”)

Bobur tarjima bilan shug’ullanib ,kimning qaysi

asarini tarjima qilgan?

(Xo’ja Ahrorning “Volidiya “asarini)

“Diydor” guruhiga

Badiiy asarlar qanday maqsadda yaratilishiga va nimani ifoda etishiga ko’ra necha turga ajratiladi?

(lirik,epik, dramatik)

Darsligimizda berilgan “Alpomish”dostoni qaysi

Baxshi tomonidan mukammal kuylangan?

(Fozil Yo’ldosh o’g’li tomonidan)

3.”Boburnoma”da yozilish tarixi berilgan g’azal

qaysi? (Topmadim radifli g’azal)

4.”Muxtasar viloyattur,oshliq va mevasi faro-

von. Girdo-girdi tog’ voqe bo’libtur.” Ushbu par-

cha qaysi shahar tasviridan olingan?

(Andijon tasviri)

5.Borurdan bizgacha qancha she’r yetib kelgan?

(400 dan ortiq)

6.Farhodga hunar o’rgatgan ustozlarini ayting.

( Moniy, Boniy, Qoran)

7.Sendek menga bir yori vafodor topilmas,

Mendek senga bir zori vafodor topilmas.

Gazalning radifini toping.

(Topilmas)

“Sog’inch” guruhiga

Gulgun laqabli ot mingan qahramon…

(Shirin)

Favqulodda xususiyatlarga ega qahramonlar-

ning boshidan o’tgan qaltis voqealar she’r va nasriy yo’lda aralash tasvirlangan yirik hajmli ,

muallifi noma’lum epik asar nima?

(Doston)

3.”Elining orasida husn xayli bordur. Yusuf Xoja-

kim musiqiyda mashhurdur, Andijoniydur.”

Qaysi shahar ta’rifidan olingan? (Andijon)

4.Qahramonlarning o’y- mulohazalari, nisbatan tinch ruhiy holati tasviri, o’zaro so’zlashuvi necha bo’g’inli she’r bilan berilgan?

hijoli)

5.Mo’g’ul va turk ulusi Samarqandni qanday ata-

gan? (Semizkand)

6.Bobur Samarqandning tabiatini tasvirlar ekan,

Uning obodligiga hissa qo’shgan qaysi shaxslarning yaratuvchanlik qirralariga urg’u beradi?

(Amir Temur va Ulug’bek)

7.Bobur ruboiylaridan birini ayting.

Guruhlar ikkinchi shartda Bobur hayoti va ijodiga

oid ma’lumotlar asosida boshqotirmani yechadilar.

Uchinchi shartda guruhlar ortasida ifodali o’qish

musobaqasini o’tkaziladi.

Guruhlar rag’batlantirilib,o’qituvchi o’tgan mavzuni

yakunlaydi va yangi mavzu bilan tanishtiradi.

Yangi mavzu bayoni.