Таянч пойдеворларини ўрнатиш

Таянч пойдеворларини ўрнатиш.
Саёз жойлашган пойдеворлар
Қуруқ ва камнамлик грунтларда саёз жойлашган пойдеворлар очиқ хандақларда қурилади. Тайёрлов даврида керакли асбоб-ускуналар олиб кирилади, геодезик-белгилаш ишлари ва қурилиш майдонини режалаштириш ишлари олиб борилади.
1 статияда котлованлар мустаҳкамлаш яъни қаттиқ грунтларда мустаҳкамлаш ишлари олиб борилади. Тайёрланган котлован 1-2 кундан ошмасидан, яъни деворларни бузилишни ва ёмғир сувларидан ювилиб кетмаслиги керак. Грунтларни тайёрловчи котлован тубига чақиш тош тайёрлов қалинлиги 10 см дан ортиқ бўлмаган ҳолатларда ўрнатилади.
2 статияда пойдевор ёстиқчаси йиғма блоклардан бир-бири билан чоклари тўлдирилиши билан блокланади. Ҳар бир пойдевор қисми айниқса ер остида жойлашган қисмлари гидроизоляция суртиш билан 2 марта олиб борилади.
Якунлаш статиясида котлованни грунт билан тўлдирилади. Бунда сув шиммайдиган лойли тупроқлар тўшалиши мақсадга мувофиқ бўлади. Қурилиш даврида атроф-муҳит муҳофазаси тадбирларига риоя қилиш керак.
Қозиқли пойдеворларни қоқиладиган темир бетон қозиқларни чўктириш.
Кўприк қурилиш ишларида призма шаклидаги 35×35 см ва 40×40 см, узунлиги 6-18 м ли темир бетон қозиқлари қўлланилади. Қозиқлар маҳсус маркировка билан тайёрланади (масалан, СМ 12-35ТУ-қозиқ – кўприклар учун, узунлиги – 12 м, кесим юзаси 35×35 см, 0,1 мм 4 тик ёриқ бардошлилик билан). Рақамлар қандай арматураланганини билдиради. Қозиқлар учун стерженли А – II ва А – III, бетон синфи 1322,5 ....27,5 бўлган мустаҳкамликда бўлади.
1-bosqich.Qazish ishlari

1. 
   b)
   

2-bosqich.Poydevor tagliklarini qurish 6

3-bosqich.Qazishni to’ldirish

Расм 1.1. Саёз жойлашган пойдеворлар.
а – котлован тўсиқсиз, пойдевор темирбетон блоклардан.
б – шпунт тўсиқлари билан жиҳозланган пойдеворни темир бетон плитаси.
Катта юклар ва бўш грунтларда қобиқ-қозиқлар d – 60 см девор қалинлиги 10 см, чўктириш узунлиги 30 м гача бўлган қозиқлар қўлланилади. Ҳар бир секцияни узунлиги 4,6,8,12 м гача бўлади. Ҳар бир секцияни охирида пайвандланадиган пўлат накладкалардан ташкил топган.
Чокларни суртиладиган гидроизоляция ҳимоя қилиш учун қўлланилади. Қобиқ қозиқларни секциялари ўқ бўйлаб тўғрилаш усули билан тайёрланади.
Темирбетон призматик қозиқлар МЖБК заводларида, кўприк қурилиш ташкилотларида тайёрланади.
Аввал арматура каркаси бўйлама стерженлар ва кўндаланг арматура (хомутка) лар билан тайёрланади. Тайёр бўлган каркаслар, металл қолипларга жойлаштирилиб, бетон қоришмалари билан тўлдирилади. Бетон қилиб бўлгандан сўнг 85⁰С максимал температурада қуритиладиган камераларга жойлаштирилади.
Катта кўприкларни қуришда қозиқ чўктириш ишлари ишлаб-чиқариш лойиҳасига биноан ўтказилади.
1 стадияда тайёрлов ишлари олиб борилади, майдон режалаштирилади.
Қурилиш майдони режалаштирилади. Қозиқ қоқиш мосламаси учун темир бетон плитасини жойлаштирилади, қозиқларни олиб келиб тахланади, қозиқларни майдонини геодезик белгилаш ишлари ва ер ости коммуникациялари белгиланади.
2 стадияда қозиқ қоқиш агрегати ±10 мм аниқликда ўрнатилади (35×35 см), ±20 мм аниқликда (40×40 см) ўрнатилади.
Қозиқ бошига металл каллакни қозиқ қоқилаётганда қозиқни бузилиб, емирилиб кетмаслиги учун ўрнатилади.
Дизел – болғани қуйидаги формула бўйича танланади.
Е_h≥0,045N
Бу ерда, Е_h – дизель-болғани уриш энергияси.
К.Дж.
N – қозиққа тушаётган ҳисобий юк.

Расм.1,2.
1-bosqich.Qoziqlarni betonlash

2
-bosqich.Tayyor qoziqlarni qolibdan chiqarish

Ko’prik quruvchilarini tajribasi shuni ko’rsatadiki o’rta tuproq sharoitida temirbeton prizmatik qoziqlarni qoqishda quyidagi dizel bolg’alarni qo’llash tavsiya etiladi

Shuningdek dizel bolg’alardan tashqari gidro bolg’alar qo’llaniladi. Gidro bolg’alar dizel bolg’alarga nisbatan ekologik toza va samaradorligi bir muncha yuqori.
Qoziqlarni qumli gruntlarga qoqish qiyinlashganda burg’ulash jarayonida yuvilish bilan chuktirilib boriladi. Skvajina diametri 250-350mm bulganda burg’alanadi. Qoziqlarni xisobiy qullash quyidagi formula bo’yicha aniqlanadi:

bu erda temir-beton qoziq uchun:
n = 0,015 тс/м2;
F - qoziq konturi bo’yicha xisoblangan yuzasi;
Ep – Dizel bolg’ani xisobiy energiyasi;
P = VkN - qoziqning maksimal yuk ko'tarish qobiliyati, bu erda:
nk - ishonchlilik koeffitsienti;
N – qoziqqa tushayotkan xisobiy yuk;
m1, m2, m3 - bolg'a, qalpoq va kallakning massalari.
Truba dizel bolg’alar uchun qoqish energiyasi:
E_p=0.96H bo’yicha xisoblaniladi;
Bu yerda:
G-urish qismini og’irligi
H-urish qismiga tushish baklandligi
Q
oziq cho’ktirishni xaqiqiy cheklovi oxirgi 10ta dizel bolg’ani urishdan kelib chiqadi.Qoziqlarni kotlavan tubiga o’rnatishdan avval 20sm qalinlikda sement-qum aralashmasidan to’shaladi.
Rasm-1.6
Qoziqlarni rostverk bilan birlashuvi 2ta variant bo’yicha olib boriladi:

1. 
   Qoziq boshi 2m uzunlikda rostverkka kiritiladi
   
2. 
   Qoziq boshini buzib tashlab qoziqqa joylashgan armatura chiqiqlari bilan birlashtiriladi