Biologik funksiyalariga qarab gormonlar 5 guruhga bo‘linadi: 1. Uglevod, yog‘, aminokislolalar almashinuvini idora etuvchi gormonlar -insulin, glyukagon, adrenalin, glyukokortikosteroidlar 2. Suv-tuz almashinuvini idora etuvchi gormonlar -mineralokortikosteroidlar, antidiuretik gormon 3. Kalsiy va fosfatlar almashinuvini idora etuvchi gormonlar-paratgormon, kalsitonin, kalsitriol 4. Reproduktiv funksiyaga aloqador moddalar almashinuvini idora etuvchi gormonlar-estradiol, progesteron, testosteron 5. Endokrin b ez la r funksiyasini idora etuvchi gormonlar-kortikotropin, tireotropin, gonadotropin Tuxumdon
Markaziy nerv sistemasi
Gipotalamus
Gipofiz
Somatotropin
Kortikotropin
Tirotropin
lyutropin
Follitropin
Prolaktin
Oksitotsin
Antrdiuretik
gormon
Buyrak usti bezi
Miya qismi
Buyrak usti bezi
po’stloq qismi
Qalqonsimon
bez
Urug’don
Sut bezlari
Bachadon muskullari
Nefronlar
Endokirin va nerv sistemasining bog’liqligi
Gipotalamo-gipofizar tizimi Gipofizning turli organlarga ta’siri -qalqosimoin bez -tuxumdon -buyrak usti bezi -bachadon -sut bezlari -buyrak -suyak -muskullar Gipotalamusdagi hujayralarning bir qismi gormon ishlab chiqarish qobiliyatiga ega. Bu gormonlar rilizing omil yoki rilizing gormon dеb nomlanadi. Rilizing gormonlarni ishlab chiqaruvchi hujayralar esa nеyrosеkrеtor hujayralar dеb ataladi. Nеyrosеkrеtor hujayralarning aksoni orqali gipotalamus gipofiz bilan birlashgan bo’ladi. Gipotalamusdagi nеyrosеkrеtor hujayralarda hosil bo’lgan rilizing-gormonlar gipofizning turli bo’limlaridagi endokrin hujayralarning sеkrеsiyasini kuchaytiradi. Gipofiz bosh miyani asosida joylashgan (asosiy suyakni turk egarida) bo’lib, uchta: oldingi, oraliq va orqa bo’limlardan iborat bo’lgan miyaning o’simtasidir. Oldingi va oraliq bo’limlarini birgalikda adеnogipofiz, orqa qismini nеyrogipofiz dеyiladi. Rilizing omil ta’sirida gipofizni oldingi qismida somatotrop, tirеotrop, adrеnokortikotrop, gonadotrop singari trop gormonlar ishlab chiqariladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |