Tayyorlanmaga dastlabki ishlov berish, reja

Ma’ruza №15.

TAYYORLANMAGA DASTLABKI ISHLOV BERISH,

REJA:

1. 
   Tayyorlanmalarni to‘g‘rilash.
   
2. 
   Tayyorlanmalarni Markazlash.
   
3. 
   CHivik, val, truba va listlarni kirkish.
   

4. Detallar (aylanma jismlar)ning tashki silindrsimon yuzalariga ishlov berish.

Tayerlamalarga dastlabki ishlov berish.

Mashinasozlik zavodining tayerlov bulimi eki sexida chivik kurinishidagi prokatlar tugrilanadi, yuniladi, kesiladi, markazlashtiriladi. Pokovka va shtampovkalar xam tayerlov operatsiyalaridan utkaziladi: torets kismlari frezerlanadi va markazlarishtiriladi, teshiklar dastlabki yuniladi.

CHiviklar uchun tayerlov operatsiyalari odatda kuyidagi ketma - ketlikda bajariladi: 1) tugrilash; 2) markazsiz yunish; 3) kirkish; 4) markazlashtirish (agar chivik keyinchalik revolverli dastgoxda eki avtomatda ishlov berilmaydigan bulsa, chivikni markazlashtirilmaydi); 5) bajarilgan operatsiyalarni nazorat kilish.
1. Tayerlamalarni tugrilash.
Mexanik ishlov berishdan avval chivik materiallar va vallarning tayerlamalari ukining kiyshikligini sovuk xolatda tugrilanadi. Pokovka va shtampovka kurinishidagi tayerlamalar, agar katta diametr va zunlikka ega bulsalar, issik xolatda bolga zarbasi ostida tugrilanadi.

CHivik va vallarning tayerlamalarini dastaki, vintli, ekssentrikli, gidravlik, pnevmatik va friksion presslarda tugrilash mumkin. Vallarni tugrilashdan avval markazlarda tekshiriladi va tugrilanadigan joyi aniklanadi; shundan sung ularni prizma erdamida presslarda tugrilanadi.

CHiviklar maxsus tugrilash dastgoxlarida tugrilanadi (1-rasm, a). Bunday dastgoxning sxemasi 2-rasm, b da kursatilgan. Bu dastgoxlarda tugrilash 1, 2 va 3 uchta juftli roliklar erda-mida amalga oshiriladi.

Barcha roliklar baraban 5 ukiga nisbatan q7O⁰ burchakda joylashgan. Baraban aylanganda roliklar xam chivik 4 atrofida sirpanib, uz uki atrofida aylanadi va shuning xisobiga tugrilash jaraeni amalga oshadi. CHivik barabanga kirishidan avval maxsus stoyka 6 ga maxkamlanadi va roliklar 7 da xarakatlanadi. CHivik ukining kiyshiglanish darajasiga kura 1 martadan 6 martagacha barabandan utkaziladi. CHivikning ilgarilanma xarakati - surish 5-3O m/min atrofida buladi. CHivikni tugrilashning asosiy vakti kuyidagi formula buyicha aniklanadi:
[min]
bu erda l_chiv - chivikning uzunligi, mm; l_p - rolikning uzunligi, mm; S_M - chivikning buylama yunalish buyicha minutli surilishi; S - ramaning bir marta aylanishiga chivikning surilishi, u 0,8dtg ga teng; d - chivikning diametri, mm; - baraban ukiga nisbatan roliklarning urnash kiyalik burchagi; i - tugrilanadigan chivik-larning roliklar orasidagi yurishlarining soni; n_p - rolikli ramaning minutiga aylanishlari soni; 0,8 - roliklar orasidagi chivikning sirpanishini xisobga oluvchi koeffitsient.

Kuzgalmas barabanda uchta rolikka ega bulgan va chivikka ay-lanma xarakat uzatuvchi tugrilovchi dastgoxlar mavjud (1-rasm, b).

Diametri 3mm dan 2Omm gacha bulgan chiviklar uchun bir juftli rolikli, uncha katta bulmagan tugrilash dastgoxlari kullaniladi.