Tayyorlash va ularning malakasini oshirish hududiy

Gugurt cho’plar bilan ishlash

1. 3 ta va 4 ta gugurt cho‘pini shunday joylashtirinki, natijada 4 va 7 sonlari

xosil bo‘lsin. (IV va VII)

2. 5 ta gugurt cho‘pidan 2 ta uchburchak yasang.

3. 9 ta gugurt cho‘pidan 2 xonali uy shaklini yasang.

4. 5 ta cho‘pdan sindirmasdan 15 sonini qanday yasash mumkin? (XIV).

Arifmetik jumboq

1. 5 ta 3 raqamdan foydalanib 37 sonni yozing.37=33+3+3:3,

2. 5 ta 9 raqamli bilan va arifmetik amai ishoralari yordamida 10 sonini yozing 10=99:9-9:9.

3. 100 sonini 5 ta 5, 5 ta 3 va 5 ta 1 va amal ishoralari yordamida yozing.100=5*6*5-5-5; 100=111-11; 100=33*3+3:3.

4. Raqamlar yig'indisi 3 dan oshmaydigan va 3 xil raqamdan iborat son yozing, 0+1+2=3.

5. Qanday to‘rtta ketma-ket sonning yigindisi 78 ga teng? 18+19+20+21=78.

6. Qanday to‘rtta sonning yig‘indisi va ko‘paytmasi 8 ga teng?

Xudbin, xasis, saxiy va bag’ri keng sonlar

Ikki og'a-ini tulkilar barcha bir va ikki xonali sonlarni bo‘linishiga ko‘ra tekshirib chiqishdi.

2, 3, 5, 7, 11, 13, 17, 19, 23, 29, 31, 37, 41, 43, 47, 53, 61, 67, 71, 73, 79, 83,

89, 97 lar "xudbin" sonlar ekanlar. Ya'ni ular bir va o‘zlarini mustasno etilsa, boshqa hech bir songa bo‘linmaydiganlar toifasiga kirisharkan.

4,9,25,49 lar esa "xasis" - atigi birgina bo‘luvchisi bor sonlar guruhini tashkil etisharkan.

Ikki va undan ortiq bo‘luvchisi bor sonlar ko‘pchilikni - tekshirilgan

sonlarning uchdan ikki qismini tashkil etisharkan.

Ammo lekin to‘rtta son: (qoyil, lekin 4 polvon!) 60,72,90,96 larning juda bag'rilari keng ekan. Negaki, ularning har biri o‘zlari va 1 ni isti sno etgandayam baribir yana oz emas, ko‘p emas -roppa-rosa 10 tadan songa bo‘linisharkanda!!

60= 2x30,3x20,4x15,5x12,6x10

72 = 2x36,3x24,4x18,6x12,8x9

90 = 2x45,3x30,5x18,6x15,9x10

96 = 2x48,3x32,4x24,6x16,8x12

XULOSA

Yosh avlodni hozirgi zamon fani bilan qurollantirish orqali ularning aqliy jihatdan maksimal darajada rivojlanishlariga erishish umumta‘lim – tayanch maktablar oldida turgan eng muhim vazifalardan biri ekan, bu vazifani hal etishda boshlang‘ich sinflarda matematikadan to’garak ishlarning ahamiyati kattadir. Boshlang‘ich sinflarda matematikadan o‘tkaziladigan to’garaklar mazmuni dars mashg‘ulotlarida egallangan bilimlarni kengaytirish va chuqurlashtirishda qaratilgan ekan. Boshlang‘ich sinflarda matematikadan to’garak mashg‘ulotlar dars mashg‘ulotlarining mantiqiy davomi hisoblanar ekan.

Boshlang‘ich sinflarda matematikadan sinfdan tashqari ishlarni olib borishda o‘quvchilarning nutq madaniyatini va matematik tafakkurini shakllantirishga zamonaviy holda yondashish kerak deb hisoblaymiz.

To’garak mashg’ulotlarida o’quvchilar suhbatlariga ,to’garak a’zolarining chiqishlariga kata o’rin ajratiladi.,ba’zi nazariy material o’qituvchilar suhbatlarida bayon qilinadi ,qiziqarli matematik masalalar beriladi.

Matematika to’garagida bir guruh bolalarning ishtirok qilishi va ularning qiladigan ishlari faqat to’garak qatnashchilargina emas ,balki sinfdoshlarning hammasi uchun ham kata ahamiyatga egadir.

Malaka ishining maqsadini boshlang;ich sinfda matematikadan to’garak mashg’ulotlarini tashkil etish metodikasini ishlab chiqish deb olib quyidagi vazifalarni hal etdik:

• 
  Boshlang’ich sinflarda matematikadan sinfdan tashqari ishlarni turlarini o’rgandik;
  

boshlang‘ich sinfda matematikadan qiziqarli matematika, ajib hisob, sonlar olami to‘garagini tashkil etish bo‘yicha tavsiyalar ishlab chiqib, amaliyotga tadbiq etdik va yaxshi natijalarga erishdik.

Xulosa qilib aytganda, umumta‘lim maktablarining boshlang‘ich sinflarida matematikadan to‘garaklarni muntazam ravishda olib borish zarur deb hisoblaymiz

Foydalanilgan adabiyotlar

1 “ O’zbekiston Respublikasini yanada rivojlantirish bo’yicha Harakatlar strategiyasi to’g’risida”gi 4947-sonli Farmoni.

2. O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2019-yil 29-apreldagi “O’zbekiston Respublikasi Xalq ta’limi tizimini 2030-yilgacha rivojlantirish konsepsiyasini tasdiqlash to’g’risida”gi PF-5712 sonli farmoni

3. Jumayev M.E. Matematika o’qitish metodikasi. Toshkent. “Turon -Iqbol” 2016yil 426-bet.

4. Jumayev M.E. Matematika o’qitish metodikasi. Toshkent. “Turon -Iqbol” 2018

5. Jumayev M.E. Tadjiyeva Z.G’. Boshlang’ich sinflarda matematika o’qitish metodikasi. Toshkent. “Fan va texnologiya” 2005

6. Jumayev M.E. Boshlang’ich sinflarda matematika o’qitish metodikasidan praktikum. Toshkent. “O’qituvchi” 2004

7.Jumayev M. Yuldasheva M.,Mingbayeva B. Mamatova G. Boshlang’ich ta’lim fanlarini o’qitish metodikasi moduli bo’yicha O’QUV USLUBIY MAJMUA-T.:”Nizomiy nomli TDPU huzuridagi XTXQTMOHM”2017

Elektron ta’lim resurslari

1. 
   O’zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi www.edu.uz
   
2. 
   O’zbekiston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligi: www.uzedu.uz
   
3. 
   Ijtimoiy axborot ta’lim portal:www.ziyonet .uz
   
4. 
   Maktablar,o’quvchi va o’qituvchilar sayti :htp//www.edunet.uz