Tema; Analitik ximiyada organik reagentlerdiň qollaniliwi Joba: Kirisiw. I. Bap. Organik reagentler haqqinda uluwma tùsinik

2.2 .Ximiyaliq analizde organik reagentler
Organikalıq reagentlar organikalıq hám anarganik ionlar yaki molekulalardı anıqlaw, ajratiw hám anıqlaw ushin isletiletuǵın organikalıq birikpeler bolıp tabıladı. Organikalıq reagentlar hám organikalıq birikpeler túrli túsinikler bolıp tabıladı. Organikalıq reagentlar keńlew túsinik bolıp tabıladı. Birinshi bolıp organikalıq reagentlar 1879 -jılda Griss tárepinen (sulfonilik kislota hám α- naftilamin qospası ) usınıs etiledi. Keyin bolsa 1886 -jılda Ilinskiy α -nitroso-β-naftolni kobalt reagenti retinde isletgen. Chugaev1905-jılda nikelni anıqlaw ushın qapırıqetilglioksimni qollaǵan. Chugaev tekǵana jańa organikalıq reaktivlerdi usınıs etdi, bálki olardıń háreketleriniń teoriyalıq tiykarların da islep shıqtı. Organikalıq elementlardıń organikalıq bolmaǵan elementlardan abzallıqları : joqarı seziwsheńlıq hám selektivlik, organikalıq elementlarda reaksiya ónimlerin jedel boyaw hám basqalar. Organikalıq analitik reagentlarning effektleri. Bunday effeklar gápine quydagilar kiredi:
eritpediń ranglanishi, reńni ózgeriwi yamasa joǵalıp ketiwi, reńli yamasa reńsiz shókpeler payda bolıwı, anıqlanıwshı ionlar erkin konsentraciyasınıń ózgeriwi (azayıwı ) (bul effektke baylanıslı emes, ólshew ásbapları járdeminde signal retinde belgilengenler etiledi). Reagentlarning tiykarǵı xarakteristikaları.
Organikalıq analitik reagentlar abzallıǵı hám analiotik ózgeshelikleriniń tiykarǵı kriteryaları retinde anorganik ionlar menen olar reaksiyaları saralovchanligi hám seziwsheńligidıń joqarılıǵı qabıl etilgen. OARlarning saralovchanligi degende, arnawlı bir sharayatta málim, sheklengen sandaǵı ionlar menen tásiri túsiniledi. Saralovchanlikning ólshewi retinde reaksiyaǵa kirisiwi múmkin bolǵan ionlardıń sanı qabıl etiliwi múmkin. OAR qanshellilik kem sanlı ionlar menen tásirlashsa, ol sonsha saralovchi boladı. Organikalıq analitik reagentlarning saralovchanligi haqıyqıy hám shártli saralovchanlikka bolıw múmkin. Haqıyqıy saralovchan reaksiyalarǵa biygana ionlar irkinish etpeydi. Shártli saralovchan reaksiyalarda irkinish etpeytuǵın ionlar organikalıq analitik reagentlar menen tásirlesedi, anıqlanıwshı hám biygana ionlar analitik formalarınıń ózgeshelikleri túrlishe boladı, onı tiyisli ásbap járdeminde parıqlaw múmkin.
Analizde qollanılatuǵın organikalıq reagentlarga qoyılǵan quydagi talaplarǵa juwap beriwi kerek:
-az eriwsheń kompleks birikpe payda etiwi.
-payda bolatuǵın komplekstiń turaqlılıq turaqlısı úlken bolıwı kerek -organikalıq reagent suwda eriwsheń bolıwı kerek.
Mısalı:
Ni2+kationini ashıwǵa irkinish beretuǵın Co2+ hám Fe2+ Kationlari júzim kistlotaning duzları menen turaqlı jılqıshıat kopmleksiga baylanısadı. Jılqıshıat anioni menen nıqaplanǵan Co2+ hám Fe2+ kationlari Ni2+ ashiliwina kesenit bermeydi.
-organikalıq reagentlar ionlardı ashıwdagina emes bálki ırkinish beretuǵın ionlardı nıqaplawda de isletiledi. Organikalıq reagentlarning isletiliw tarawları. Házirgi zamande analitik ximiyasında organikalıq reagetlarning ro'li kútá úlken úlken bolıp tabıladı. Alar selektiv reagenlar retinde ajıratıw, anıqlaw, muǵdarlıq anıqlaw metodlarınan keń ko'lemde isletiledi. Organikalıq elementler ekstragentlar, indikatorlar, kislota -tıyanaqlı, oksidleniw-qaytarılıw, adsorbsion, metalloxrom indikatorlar retinde isletiledi. Organikalıq reagentlar tásirin teoriyalıq tiykarlash, alardı málim maqsetke jo'neltirilgen sintez aparıwǵa, reagentlarning o'zgesheliklerin alar málim jaǵdaylarına orınbasarlar kirgiziw menen o'zgertiwge múmkinshilik beredi.