Tema: Auditler sho’lkemi ha’m auditorliq g’aresizlik

Audittin’ maqseti
- isenimliligin asırıw finanslıq esabatlar buxgalteriya esabı standartına muwapıq haqıyqıy hám ádalatlı pikirdi usınıwları tuwrısında ǵárezsiz derekten jazba túrde tıyanaqlı isenimdi támiyinlew arqalı.
Eger auditorliq juwmaǵı paydalanıwshıları auditorga basqa tárepler, anıqrog'i kompaniya tásir kórsetken bolıwı múmkin dep esaplasalar, bul maqset atqarılmaydı. menejerler /rejissyorlar yamasa keri mápler menen (mısalı, auditor tekseriliwi kerek bolǵan kompaniyanıń aktsiyalarına iyelik qilsa).
Texnikalıq kepilliklerden tısqarı auditorliq ǵárezsizligi auditorliq juwmaǵınıń isenimliligin ornatıwda eń zárúrli faktor esaplanadı.
Auditorliq ǵárezsizligi ádetde tiykar tiykarı dep ataladı auditorliq kásip-óner, sebebi bul jámiyetshiliktiń isenimge tiykarı bolıp tabıladı buxgalteriya esabı kásip. 2000 jıldan beri joqarı dárejedegi tolqın buxgalteriya jánjelleri bul kásipti jámiyetshiliktiń auditorliq ǵárezsizligi haqqındaǵı túsinigine unamsız tásir kórsetip, dıqqat orayına taslaǵan.
Ǵárezsizliktiń túrleri
Auditor ǵárezsizligi ózin kórinetuǵın etiwi múmkin bolǵan ush tiykarǵı usıl bar.
Ǵárezsizlikti programmalastırıw
Tergew ǵárezsizligi
Ǵárezsizlik tuwrısında xabar beriw
Ǵárezsizlikti programmalastırıw auditorliq tekseriwin ótkeriwde eń maqul túsetuǵın strategiyanı tańlaw qábiletin mánisan qorǵaw etedi. Auditorlar qandayda bir shıǵarmaǵa eń jaqsı dep esaplaǵan usılında erkin shaqırıq etiwleri kerek.
Klient-kompaniya ósip barıwı hám jańa iskerlik aparıwı menen auditordin’ jantasıwı, itimal, olardı esapqa alıw ushın iykemlesiwi kerek boladı. Bunnan tısqarı, auditorliq kásipi dinamikalıq bolıp, jańa texnikaler turaqlı túrde islep shıǵılıp hám rawajlanıwlashtirilib, auditor paydalanıwǵa qarar etiwi múmkin.
Auditorlar ámelge asırmaqshi bolǵan strategiyanı / usınıs etilgen usıllardı hesh qanday jol menen to'sib bolmaydı.
Programmalastırıw ǵárezsizligi auditorlardin’ tiyisli strategiyalardı tańlaw qábiletin qorǵawına qaramay, tergew ǵárezsizligi auditordin’ strategiyalardı zárúr dep esaplaǵan usılların ámelge asırıw qábiletin qorǵaw etedi.
Tiykarınan, auditorlar kompaniyanıń barlıq maǵlıwmatlarına sheksiz kiriw ruxsatına ıyelewleri kerek. Kompaniyanıń jumısı hám buxgalteriya esabı menen baylanıslı hár qanday sorawǵa kompaniya juwap beriwi kerek.
Auditorliq dálillerin jıynaw zárúrli process bolıp, klientler tárepinen hesh qanday shekleniwi múmkin emes.
Ǵárezsizlik tuwrısında xabar beriw auditorlardin’ jarıyalaılıwı kerek bolǵan hár qanday maǵlıwmattı ja’miyetke jarıyalawdı tańlaw qábiletin qorǵaw etedi.
Eger kompaniya direktorları buxgalteriya maǵlıwmatların jalǵanlastırıw arqalı aksiyadorlarni joldan ozdirgan bolsa, olar auditorlardin’ bul haqqında xabar beriwine jol qoymaw ushın háreket qıladı.
Naǵız ózi sıyaqlı jaǵdaylarda auditor ǵárezsizligi aynıwı múmkinshiligı úlken. Haqıyqıy ǵárezsizlik hám sezilgan ǵárezsizlik
Ǵárezsizliktiń bir-birinen parıq etiwi kerek bolǵan eki zárúrli tárepi bar: tiykarınan ǵárezsizlik (haqıyqıy ǵárezsizlik) hám sırtqı kórinistegi ǵárezsizlik (sezilgan ǵárezsizlik). Ǵárezsizlik maqsetlerine erisiw ushın eki forma da birgelikte zárúr bolıp tabıladı.
Haqıyqıy ǵárezsizlik - bul auditor ǵárezsizligi, sonıń menen birge ań ǵárezsizligi dep da ataladı. Anıqrag'i, haqıyqıy ǵárezsizlik bularǵa tiyisli psixik jaǵday auditor ámeldegi bolıp, auditor qanday jaǵdayda jumıs júrgizedi / qanday isleydi. " Tiykarınan" ǵárezsiz bolǵan auditor, ǵárezsizliktiń etiwmasligi sezilgan sonda da, ǵárezsiz qarar qabıllaw qábiletine iye yamasa eger auditor kompaniya direktorları tárepinen mawasaǵa keltirilsa.
Kóplegen qıyınshılıqlar auditordin’ haqıyqattan da ǵárezsizligin anıqlawda jatadı, sebebi adamdıń psixik munasábeti hám jeke qol qatılmaslıǵın baqlaw hám ólshew múmkin emes.
Tap sonday, auditordin’ ob'ektivligi shubhasız bolıwı kerek, biraq bunı qanday kepillik beriw hám ólshew múmkin, biraq ol da ǵárezsiz kórinedi.
Eger auditor tiykarınan ǵárezsiz bolsa, lekin bir yamasa bir neshe faktorlar hákisin kórsetsa, bul jámiyetshilik auditorliq esabatı haqıyqıy hám ádalatlı pikirdi anglatmaydi degen juwmaqqa keliwi múmkin.
Sırtqı kórinislerdegi ǵárezsizlik, sonıń menen birge, auditordin’ ǵárezsiz túrde emes, kerisinshe háreket qılıw múmkinshiligin azaytadı, bul bolsa keyinirek auditorliq juwmaǵına isenimdi asıradı.