Tema: Logikalıq elementler. Logikaliq elementlerdi uzatuw xarakterestikasi. Reja

ÓZBEKSTAN RESPUBLIKASÍ INFORMACIYALÍQ TEXNOLOGIYALARÍ HÁM KOMMUNIKACIYALARÍN RAWAJLANDÍRÍW MINISTRLIGI

MUHAMMED AL-XOREZMIY ATÍNDAǴÍ TASHKENT INFORMACIYALÍQ TEXNOLOGIYALARÍ UNIVERSITETI NÓKIS FILIALÍ TELEKOMMUNIKATCIYA TEXNOLOGIYALARÍ HÁM KÁSIPLIK TÁLIM FAKULTETI

TELEKOMMUNIKATCIYA TEXNOLOGIYALARÍ BAǴDARÍ
2-KURS STUDENTINIŃ "ELEKTRONIKA HÁM SXEMALAR 2" PÁNINEN ÓZ BETINSHE JUMISI

Tapsırdı : _____________ Tañirbergenov Miyirbek

Qabılladı: _____________ Fayzullaev Bayram

Tema: Logikalıq elementler.Logikaliq elementlerdi uzatuw xarakterestikasi.
REJA:
1. Logikalıq elementler hám olardıń islew prinsplari
2. Logikalıq elementlerdi islep shıǵarıw. texnologiyaları.
3. Logikalıq elementlerdiń tiykarǵı parametrleri. hám xarakteristikaları.

Tayansh sóz hám sóz dizbegiler: logikalıq element, dizyunktsiya, konyunktsiya, biykar, logika algebrasi, ekvibalent, logikalıq funkciya.
Informaciyanı qayta islew, cifrlı baylanıs hám avtomatikalıq basqarıw sistemalarınıń islew principi bir neshe bazalıq operasiyalarniñ tákirarlanıwı yakiularniñ kombinasiyalarina tiykarlanǵan boladi. Bunı ámelge asırıw ushın ―HÁM‖, ‖EMES‖, ‖YÁKI‖ logikalıq elementleri, sonıń menen birge, triggerlerden paydalanıladı. Logikalıq element (LE) dep eń ápiwayı logikalıq operasiyalarin orınlawshı elektron apparatqa aytıladı. Logikalıq elementler strukturalıq dúzilisi hám de soǵıw texnologiyasına qaray parıq etedi. Usınıń menen birge olar tiykarǵı parametrleri: qayta jalǵanıw tezligi, signaldıń keshigiw waqtı, jumısshı temperatura aralig'i, kirisiwdi birlestiriw koefficienti hám shıǵıw daǵı júkleme qábileti menen de bir-birinen parıq etedi.
Logikalıq elementler hám olardıń islew principleri
Logikalıq elementler logikalıq ańlatpalardı orınlawǵa mólsherlengen bolıp, barlıq arifmetik hám logikalıq ámellerdi olar tiykarındaǵı qurılmalar járdeminde ámelge asıriladı. Tómendegi súwretlerde esaplaw mashinalarında qollanılatuǵın tiykarǵı logikalıq elementler hám olardıń islew principleri keltirilgen.
«HÁM» elementi logikalıq funksiya retinde
Z = X*Y yamasa Z = X ^ Y kórinislerden qandayda-birında suwretleniwi múmkin.
«HÁM»- logikalıq kóbeytiw, «konyunksiya» elementi

X hám Y kiriwlerge bir waqıtta ―1‖ signalı berilsa (yaǵnıy jalǵawshılar bir waqıtta ulansa), Z shıǵıwda

―1‖ signalı payda boladı (yaǵnıy lampa jarıqadı ). Kiriwlerden qandayda-bir yamasa bir waqıtta ekewine «0» signalı berilsa (yaǵnıy jalǵawshılardan biri yamasa bir waqıtta ekewi jalǵanbaǵan halda bolsa ), shıǵıwda «0» signalı payda boladı (yaǵnıy lampa óshgan halda boladı ).
« YÁKI » elementi logikalıq funksiya retinde
« YÁKI »- logikalıq qosıw, «dizyunksiya» elementi
«YÁKI» elementi logikalıq funksiya retinde Z = X+Y hám de Z = X v Y kurinishlarda suwretlenedi. X hám Y kiriwlerge bir waqıtta ―0‖ signalı berilse (yaǵnıy jalǵawshılar bir waqıtta jalǵanbaǵan halda bolsa ), Z shıǵıwda ―0‖ signalı payda boladı (yaǵnıy lampa óshgan halda boladı ). Kiriwlerden qandayda-birına yamasa bir waqıtta ekewine «1» signalı berilsa (yaǵnıy jalǵawshılardan biri yamasa bir waqıtta ekewi ulansa), shıǵıwda «1» signalı payda boladı (yaǵnıy lampa jarıqadı ).
«BIYKAR»- logikalıq biykar qılıw («EMES») elementi

«BIYKAR» elementiniń shıǵıwı daǵı san onıń kiriwindegi sanǵa salıstırǵanda teris kodqa iye boladı.
«BIYKAR» elementi logikalıq funksiya retinde kóriniste suwretlenedi.
«HÁM - BIYKAR»- logikalıq kóbeytiwdiń biykari elementi

X hám Y kiriwlerge bir waqıtta ―1‖ signalı berilsa, Z shıǵıwda ―0‖ signalı payda boladı. Kiriwlerden qandayda-birına yamasa bir waqıtta ekewine «0» signalı berilsa, shıǵıwda «1» signalı payda boladı.

«YÁKI - BIYKAR»- logikalıq qosıwdıń biykarı elementi

X hám Y kiriwler bir waqıtta ―0‖ signalı berilsa, Z shıǵıwda ―1‖ signalı payda boladı. Kiriwlerden qandayda-birına yamasa bir waqıtta ekewine «1» signalı berilsa, shıǵıwda «0» signalı payda boladı.