Тема Нефттиӊ физикалық-химиялық қәсийетлери

Орташа қайнау температурасы
Қайнау температурасы, кɵпшилик затларды айырып бериўши тийкарғы физикалық шама. Бирақ ол нефт хәм нефт фракциялары ушын талапшаӊ тусиниги бойынша қолланылыўы мумкин емес, себеби нефт хәм онын фракциялары жуда кɵп муғдардағы углеводородлар хәм басқа химиялық бирикпелердыӊ араласпасы, оларды усы индивидуал затларға ажратыў мумкин емес.
Нефттиӊ фракцион қурамы анықланып атырғанда нефт қурамындагы индивидуал затларды қайнап шығыў температурасы дискрет қатары «ҳақийқий» (Орташа) қайнаг температурасы (ХҚҲ) менен, оны қайнаўдағы нефт фракцияларыныӊ шығыў муғдары менен монотон кыйсық сызықлы байланысы менен алмастырылады (ҲҚҲ боийнша нефттиӊ қурамы). Усы ҲҚҲ монотон кыйсық сызығы ақырғы сан тажрийбе орынлары бойынша қурылып, бунда ҳәр бир орын фракция ажратып алынған уақытта белгилеп қойылатуғын улкен топар углеводородларыныӊ белгили бир орташа қайнаў температурасын сыпатлайды.
Технологиялық есаплар ушын нефттиӊ фракцион қурамы фиксирланған (имитирланған) қайнаў температурасы, компонентлердиӊ дискрет қатары менен сондай кɵрсетилиўи керек, усы температуралар бойынша олардыӊ басқа физикалық қәсийетлерин анықлаў мумкин болады.
Соныӊ ушын Орташа қайнаў температурасы деген тусиниктен пайдаланады. Адетте Орташа қайнау температурасы улкенлиги менен қайнаў интерваллары 100 леп градусларды қурайтуғын барлық нефт яки одан алынған нефт ɵними емес, балким ҲҚҲ кыйсық сызығы бойынша ҳәмме қайнаў интервалына тийисли олардыӊ бɵлинген тар фракциялары (шартли компонентлери) сыпатланады.
Усы бɵлиў уш турде әмелге асырылады (4.1- сүўрет).

• 
  температура шкаласы бойынша, бунда ҳәр бир тор фракция ушын қайнаў интервалы соралады (әдетде 10-20⁰С), абсцисса оғы бойынша олардыӊ шығыў муғдарлары– Х₁-Х₂-Х₃ хәм басқалар. Бундай түрҲҚҲ кыйсық сызығы 100-150⁰С дан артық қайнап шығыў интервалларыныӊ ɵз ишине алғанда қолайлы.
  
• 
  ф ракцияныӊ шығыў муғдары шкаласы бойынша. Бунда ҳар бир тар фракцияныӊ шығыў муғдары, әдетде 5-10% (масс), % (кɵлем.) яки % (молли) – фракцияныӊ шығыў муғдары қандай бирликте сыпатланыўға байланыслы ҳалда соралады ҳәм ордината оғы бойынша оларды қайнап шығыў интерваллары: t₁, t₂, хәм басқалар анықланады.
  

Шығыу, % (мас.)