Tema: qubla aziya


Download 0.64 Mb.
Pdf ko'rish
bet8/9
Sana13.05.2023
Hajmi0.64 Mb.
#1457650
1   2   3   4   5   6   7   8   9
Bog'liq
23-Lekciya Qubla Aziya

Awıl xojalıǵı. Indiya dıyxanchilikda áyyemginen shuǵıllanıp kelgen. Awıl 
xojalıǵında kóp miynet sarp etiw etiledi. Awıl xojalıq mexanizatsiyası etarli emes, 
hám de mineral tóginler etiwmeydi. Indiya ǵárezsiz bolǵanınan keyin awıl xojalıqta 
qayta qurıw jumısları baslandı. Iri (palızshılıq ) er iyeleri tamamlanıldı hám erler 
arendatorlarga hám de awıl xojalıq jumısshılarına berildi. Biraq ele da erga iye 
bolmaǵan dıyxan shańaraqları bar. Házirgi kúnde 1/5 dıyxan shańaraǵı erga iye 
emes. Indiyada azıq-túlik mashqalası ele tolıq hal bolǵanısha joq. Dán ónimleri jaqsı 
jolǵa qóyılıp óziniń iri rezervine de iye bolıp shetten dán alıw toqtatıldı. 


Awıl xojalıqtıń etakchi tarmaǵı dıyxanshılıq. Awıl xojalıq ónimleriniń 4/5 
bólegin dıyxanshılıq beredi. Egin maydanı 140 mln.ga ni quraydı. Indiyada 
dıyxanshılıq 2 maratoba 1 zgi (xarif) - may ayınıń aqırı iyun ayınıń baslarında 
eginler egiledi, ónimin sentyabr hám noyabrde jiynastırıp alınadı. Qishgi (Rabi) - 
eginler oktyabr-noyabr aylarında egiledi, ónimin mart -aprelde jiynastırıp alınadı. 
Kópshilik ónimlerdi jazda musson jawınları waqtında jiynastırıladı. Qısqı eginler 
ónimi kóp boladı biraq onı jasalma suwǵarıw arqalı zúráátliligi artadı. Indiyada 70 
mln. (ga) ga jaqın erler suwǵarılatuǵın erler. Suwǵarıw imaratlarınıń quwatı 
etiwmasligi sebepli kóp orınlarda tek 1 maratoba egin egiledi. Awıl xojalıqtı intensiv 
jol menen jolǵa quyılıw alıp barılmaqta. Egin egiletuǵın maydandıń 85% i azıq-túlik 
ushın isletiletuǵın eginler menen bánt. Túpkiliklilerinen salı, salı tiykarınan jaz 
dáwirinde egiledi. Egiletuǵın rayonları dáryalardıń del'talarida hám tegisliklerde 
ónimliligi joqarı bolǵan topraqlarda hám jawın kóp bolatuǵın rayonlarda 2-shi eń 
zárúrli o'simligidan biyday - qishda egiledi hám suwǵarıladı salı etiwtirishda Indiya 
dúnyada birinshi aldınǵı orınlarda turadı. 57 mln. t. danko'proq salı etiwtiriledi. 
Biyday - 43 mln. t. Bulardan tısqarı mákke, arpa, sulı etiwtiradi. Texnikalıq 
eginlerinen paxta, zig'ir, shay, qumsheker qamıs hám basqalar. 
Sug'orilmaydigan Dekan tegis tawlarında qısqa talshıqlı paxtalar egiledi. 
Suwǵarılatuǵın erlerde uzın talshıqlı paxta etiwtiriledi. Indiya temeki, kofe, kakao 
pal'masi, banan, ananas, mongo, tsitrus eginleri hám házirgi waqıtta Indiyada jańa 
eginlerden saya, qant láblebi, ayǵabaǵarlar egilip atır. 

Download 0.64 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling