Tema: Úsh sharnirli arka sıyaqlı fermalar

M

M
_{bunda V}B _^Pal^M _l Atash _{va V}A _^{P(l a)} _l Вtash

lar uyqas túrde A hám B noqatlarǵa salıstırǵanda sırtqı kúshler momentleri jıyındısın ańlatadı.

Gorizontal reaksiya kúshi Hv ni anıqlaw ushın S sharnirga salıstırǵanda oń tárepte jatqan kúshlerden moment alamız :
^MCo'ng ^{M V}B ^₂ ^HB ^{f 0}
Esaplawdan maqset bul jerde hám taǵı basqa konstruksiyalar sıyaqlı ishki zorıǵıw kúshlerin anıqlawdan ibarat esaplanadi. Zorıǵıw ishki kúshleri degende sırtqı kúsh tásirinen arka kese kesiminde payda bolatuǵın iyiliwshi moment M kesetuǵın kúsh Q hám bóylama kúsh N túsiniledi.
Ishki kúshlerdi anıqlawda belgi qaǵıydası balka daǵı qaǵıydaǵa uqsas bolıp tabıladı, yaǵnıy kúsh arkanıń egriligini asırsa - belgi teris, egriligini kemeytirse - belgi oń, kesimge salıstırǵanda kúsh saat strelkası boyınsha aylansa - belgi oń, keri baǵıtda aylansa - belgi teris alınadı. Bóylama kúshlar ishorasi boshqacha: kúsh sterjenni siqsa - belgi oń, sozsa - belgi teris alınadı. Úsh sharnirli arkanıń qálegen K kesimindegi payda bolatuǵın iyiliwshi moment Mk ni anıqlaymız (49 - súwret, a).

Onıń ushın arkani kesim boyınsha qıyalda qirqamiz hám kesimniń shep yamasa oń tamoni ushın momentler jıyındısın jazamız :

Eger arkaga qoyılǵan kúsh awma emes, tik bolsa, ol halda R kúshiniń gorizonatl proyeksiyasi Rx 0 bolǵanlıǵı
Na Nv N
ushın, Ru R va
boladı hám de (8) ifloda tómendegi kóriniske keledi: 49 –súwret
_Mк V_A X_H H_A y_к P (X_к X_p)P (у_к у_р); ₍₈₎


М_к V_A х_к Р(х_к х_р)Н у_к;

_{Bu formuladagi} V_A х_к Р(х_к х_р) Ańlatpa, uzınlıǵı hám júkleniwi tárepinen sol arka menen birdey bolǵan ápiwayı balkanıń iyiliwshi momenti Mk ga teń bolıp tabıladı. Eger bunı itibarǵa alsaq, joqarıdaǵı aqırǵı formulanı tómendegi ápiwayı kóriniske keltiriw múmkin:

₀
М_к M_k Н у_к; ₍₉₎
Kese hám bóylama kúshlerdi anıqlaw ushın arkanıń K kesimine urınba (ol) hám sol urınbaǵa tik bolǵan sızıq (v) ótkeremiz (49 - súwret, b). Kese kúshlerdi anıqlaw ushın (v) oǵına, bóylama kúshlerdi anıqlaw ushın ol oǵına salıstırǵanda kúshler proyeksiyalarınıń jıyındısın alamız :