Tema: Úsh sharnirli arka sıyaqlı fermalar

к
Q V_A cosН_A sinР_y cosР_х cos;


N_к V_A sinН_A cosР_у cosР_х cos;

Bul jerde - urınba menen gorizontal arasındaǵı múyesh. Eger arkaga qoyılǵan júk tik bolsa, ol halda joqarıdaǵı aqırǵı formulalar qoyındaǵı kórinisti aladı :

Q_к (V_A P)cosH sin; N_к (V_A P)sinH cos;
(9 ) hám (10 ) formullardan paydalanıp, arkanıń bir qansha kesimleri ushın iyiliwshi moment, kese hám bóylama kúshler anıqlanadı hám de M, Q hám N epyuraları qurıladı. Bunda kese kesim degi iyiliwshi moment, balka kese kesimindegi iyiliwshi momentten kishi bolıwı (9 ) formuladan kórinip turıptı. Eger arkaga vertikal jóneliste tegis jazıq kúsh qoyılǵan bolsa, arkanıń o'qini sonday alıw múmkin, bunda arkanıń barlıq kesimlerinde iyiliwshi moment nolge teń boladı. Iyiliwshi momentlerdiń nolge teń bolǵan arka o'qi maqul túsetuǵın (ratsional) kósher dep ataladı. Arakanıń ózi bolsa maqul túsetuǵın o'qli arka dep júritiledi (50-súwret).

Arkanıń maqul túsetuǵın o'qi teńlemesi arka qálegen kesimi ushın jazılǵan iyiliwshi moment ańlatpasın nolge teńep payda etiledi, yaǵnıy :

0
М_к М_к Н У_к 0 (11)

0
6 – rasmdan М_к ^ql x ^qx2 ^qx(l x);



М
о 2
H _f^с ₂ (l ₂)_f _8f
Sol teńleme járdeminde sızılǵan parabola arkanıń maqul túsetuǵın o'qi boladı, maqul túsetuǵın o'qli arkada iyiliwshi moment nolge teń bolıp tabıladı. Balkalar va fermalar hisobida ko'rib o'tkanimizdek, inshoatlarni qo'zg'aluvchi júkler tásirine esaplaw ushın tásir sızıqları dep atalıwshı grafik sızıp alınadı. Tásir sızıqları hár bir tayansh reaksiyası hám hár bir ishki kúsh
M, Q, hám N ushın bólek túrde qurıladı.
Shep hám oń tayansh sharnirlarına salıstırǵanda momentler teńlemesin dúzemiz (51 - súwret, a):
^MB ^VA ^{l P(l x) 0;} ^MA ^VB ^{l Px 0;}

Bul teńlemelerden vertikal vA va vB tayansh reaksiyaları tabıladı.

Tabılǵan ifodalar tayanısh reaksiyalarınıń ańlatpasınan parq etpeydi. Sonday eken, arka tayansh reaksiyalarınıń tásir sızıqları da balkanıń tásir sızıqlarınan parq etpesligi kerek (51 - súwret, b, v).
Ma’lumki, kerishish reaksiya kúshi