Tema: Tasiw sanin aniqlaw Joba

2. 2. Ionlardıń jıldamlıǵı hám tasıw sanın anıqlaw.

Ionlardıń jıldamlıǵı, ekvivalent elektr ótkezgishlik hám tasıw sanın Depay-Xyukkel-Onzager teoriyası tiykarında eritpe quramına baylanıslılıǵın talqini.

Eritpediń konsentraciyası artpaqtası menen ekvivalent elektr ótkezgishlik azayadı. Bul joqarıda keltirilgen sebepler tásiri bolıp tabıladı. Lekin suyultirish menen ekvivalent elektr ótkezgishlik artpaqtası shegarasız bolmaydı. Hár qaysı elektrolit ushın málim suyultirishdan (konsentraciyadan ) baslap ekvivalent elektr ótkezgishlik ózgermay qaladı. Bunday elektr ótkezgishlik sheksiz suyultirgandagi ekvivalent elektr ótkezgishlik dep ataladı hám ádetde  menen belgilenedi. Bunı tómendegi sızılmadan kóriw múmkin.
Sheksiz suyultirganda elektr ótkezgishlik derlik ózgermay qalıwın, bunda ionlar arasında óz-ara tásir derlik joǵalıp ketiwi menen anıqlama bernedi.
Tasiw sani
Biz joqarıda, elektr zaryadın ionlar tashib ótiwi haqqında sóz etken edik. Bul processda kation hám anionlarni ornı, qosqan úlesin kórsek. Onıń ushın kese kesim 1 m (1 sm2) bolǵan cilindr ishindegi elektrolit eritpeni alsaq, bunda eritpe konsentraciyası S, dissotsiyalanish dárejesi  dep alsaq, ionlar konsentraciyası S  boladı. Bul elektrolitlar arqalı elektr tokın (YE1 v) ótkerganimizda kationlarning háreket tezligin Ol, anionlar háreket tezligin v bolsın. Ionlardıń 1 sekundta alıp ótilgen elektr muǵdarı (elektr tokı tıǵızlıǵı ) kation hám anionlar alıp ótken elektr muǵdarınıń jıyındısına teń.
i(CFUCFv)1000
Bu yerda F- bir gramm –ekvivalent ionning olib o‘tgan elektr miqdori bo‘lib, Faradey qonuniga ko‘ra taxminan 96500 kulonga teng; S FU –kationlarning, S FV –anionlarning olib o‘tgan elektr miqdori.
Tashib o‘tilgan umumiy elektr miqdoridan
qismini kationlar,

Bólegin bolsa anionlar tashib ótken boladı n hám n- kation hám anionlarning tasıw sanı, yaǵnıy iondıń tasıw sanı dep ataladı. Sonday eken, iondıń tasıw sanı ulıwma elektr muǵdarınan sol ion tashib ótken bólegin kórsetedi.
Joqarıdaǵı teńlemelerden, n  n-1; yamasa
ekanligi ko‘rinib turibdi.
Tasıw sanları elektrodlar bóleginde eritpe konsentraciyasınıń ózgeriwin ólshew jolı menen anıqlanıwı múmkin.
Elektrodlar bóleginde eritpe konsentraciyasınıń ózgeriwi tek ionlar háreketinen tısqarı, ionlar gidratlanganidan ion menen birgelikte gidrat quramındaǵı suw da háreket etiwi nátiyjesinde elektrolit konsentraciyası ózgeredi.
Usılarǵa muvofik, tasıw sanı eki qıylı boladı ; baqlanǵan tasıw sanı hám shın tasıw sanı.
Elektrodlar bóleginde eritpe konsentraciyası ózgeriwin ólshew menen tabılǵan tasıw sanı baqlanǵan tasıw sanı dep ataladı.
Gidratlanish sıyaqlı omilar esapqa alınıp, ionlar háreketi tezligi túrlishe bolǵanlıǵınan, ólshew jolı menengine tabılǵan tasıw sanı shın tasıw sanı dep ataladı.
Eger eritpede Ae mol' elektrolit element hám As buyım suw bolsa, 1 faradey elektr muǵdarı ótkende anod bóleginen ketken suw muǵdarı X buyım bolǵanda, kationning shın tasıw sanı n menen baqlanǵan tasıw sanı t arasında tómendegi baylanısıw bar:
Xuddi shuningdek, anion uchun quyidagini xosil qilamiz

Eritpe suyultirilgan tárepke n menen t arasındaǵı parq azaya baradı. Temperatura ózgeriwi menen tasıw sanı júdá kem ózgeredi.