Termiz agrotexnologiyalar va innovatsion rivojlanish institute meva sabzavodchilik fakulteti Agronomiya anorchilik yo’nalishi 121-guruh talabasi Xurramova Zarnigorning Biologiya va genetika fanidan tayyorlagan slaydi

Oqsilning sintezida DNK va uning qismi bo’lgan gen emas , balki boshqa nuklein kislota – ribonuklein kislota RNK ishtirok etadi. U uch xil : INFORMATSION-IRNK

• Oqsilning sintezida DNK va uning qismi bo’lgan gen emas , balki boshqa nuklein kislota – ribonuklein kislota RNK ishtirok etadi. U uch xil : INFORMATSION-IRNK
• TRANPORT-TRNK
• RIBOSOMA-Rrnk
• IRNK DNK asosida sintez qilinib undagi genetik axborotni ribosomalarga olib keladi. iRNK tarkibida huddi DNK dagi kabi 4 xil nukleotidlar mavjud.
• DEZOKSIRIBONUKLEIN kislota (DNK) – nuklein kislotalarining bir turi Tarkibida dezoksiriboza azot asoslaridan adinin( A) , guanin(G), sitozin(S) va timin (T) hamda fosfat kislota bo’ladi. Barcha tirik organizmlar hujayrasida uchraydi va ko’pchilik viruslar tarkibiga kiradi. DNK ning nukleotidli tarkibi ya’ni uning birlamchi strukturasi har bir organizm uchun o’ziga xos va qat’iy indivudiul biologik informatsiyaning kod shaklida yozilishidir.

DNK ning genetik ahamiyatini dastlab O.EVERI shogirdlari bilan aniqlangan. DNK tarkibidagi nukleotidlarning o’zaro munosabati ma’lum qonuniyatlarni bo’ysunadi. Bu qonuniyatlar E.Chargaff tomonidan aniqlangan . Bu qoidaga asosan DNK dagi purin asoslarining yig’indisi pirimidin asoslarining yig’indisiga teng bo’lib bunda A ning miqdori Tning miqdoriga , G ning miqdori S miqdoriga teng.Mazkur qoidalarga asoslanib D.UOTSON va F.KRIK DNK ning strukturaviy modelini kashf etishdi.

• DNK ning genetik ahamiyatini dastlab O.EVERI shogirdlari bilan aniqlangan. DNK tarkibidagi nukleotidlarning o’zaro munosabati ma’lum qonuniyatlarni bo’ysunadi. Bu qonuniyatlar E.Chargaff tomonidan aniqlangan . Bu qoidaga asosan DNK dagi purin asoslarining yig’indisi pirimidin asoslarining yig’indisiga teng bo’lib bunda A ning miqdori Tning miqdoriga , G ning miqdori S miqdoriga teng.Mazkur qoidalarga asoslanib D.UOTSON va F.KRIK DNK ning strukturaviy modelini kashf etishdi.
• RIBONUKLEIN kislota (RNK) –yuqori molekulali murakkab birikmalar nuklein kislotalardan biri monomerlari nukleotidlardan iborat. Har bir nukleotidi tarkibidagi uglerod D – riboza azot asoslari adenin guanin sitozin, va uratsildan birin va fosfat kislota qoldig’i kiradi. Barcha tirik organizmlar va ko’pgina viruslarning muhim komponeti .Isiy axborotning nasldan naslga o’tishida ishtirok etadi. Ribonuklein kislotalar molekulasining fazoviy strukturasi bir ipli polinukliod zanjiridan iborat , tarkibida 75 tadan 10000 tagacha nukleotid qoldig’i bor