Termiz davlat pedagogika instituti

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY TA’LIM, FAN VA INNOVATSIYALAR VAZIRLIGI


TERMIZ DAVLAT PEDAGOGIKA INSTITUTI



“Tasdiqlayman”
O‘quv ishlari bo‘yicha prorektor
__________P.Tojiyev
2023-yil “_____” __________

MEDIASAVODXONLIK VA AXBOROT MADANIYATI
fani bo‘yicha
SILLABUS


(sirtqi ta’lim shakli 1-kurs talabalari uchun)

Bilim sohasi:	100000	– Ta’lim
Ta’lim sohasi:	110000	– Ta’lim
Ta’lim yo‘nalishi:	60110500	– Maktabgacha ta’lim

Termiz-2023
Modul / FAN SILLABUSI
Maktabgacha ta’lim fakulteti
60110200 – Maktabgacha ta’lim yo‘nalishi

Fan nomi:	Mediasavodxonlik va axborot madaniyati
Fan turi:	Majburiy
Fan kodi:	MSVAX104
O‘quv yili:	2023-2024
Semestr:	I
Kafedra nomi:	Informatika va uni o‘qitish metodikasi
Ta’lim shakli:	Kunduzgi
Mashg‘ulotlar shakli va semestrga ajratilgan soatlar:	36
Ma’ruza	12
Amaliy mashg‘ulotlar	–
Laboratoriya mashg‘ulotlari	–
Seminar	24
Mustaqil ta’lim	96
Kredit miqdori:	4
Baholash shakli:	Imtihon
Fan tili:	O‘zbek

Fan maqsadi (FM)

FM1

Fanni o‘qitishdan ko‘zlangan asosiy maqsad - talabalarga bugungi kundagi zamonaviy axborot makoniga poydevor bo‘lgan, inson ijtimoiy-madaniy hayotining ajralmas qismi hisoblangan muloqot, ma’lumot evolyutsiyasi tarixini o‘rgatish. Chunki, axborot tushunchasi, makon va zamonga xos bo‘lib, u davriy hodisa sifatida turli shakl-shamoyilda namoyon bo‘ladi. Jumladan, sobiq sovetlar davrida axborot taqchilligi yuzaga kelgan bo‘lsa, hozirgi kunda esa jamiyatda axborot oqimi ko‘paygani tufayli, axborotdan “bezish”, uni tahlil qilmay, bor holicha iste’mol qilish jarayoni yuzaga keldi. Global axborot makonida qabul qilinayotgan axborotlarni tushunish, baholash, tanqidiy tafakkurni shakllantirish.

Fanni o‘zlashtirish davomida o‘zaro aloqador bo‘lgan bilimlar
1.	Axborot kommunikatsion texnologiyalar (AKT)
2.	Kompyuter grafikasi
3.	Web dasturlash tillari

Ta’lim natijalari (TN)
	Bilimlar jixatidan:
TN1	Fanni muvaffaqiyatli o‘zlashtirish uchun raqamli texnologiyaning didaktik imkoniyatlari, media axborot va matnlar bilan ishlash texnologiyasiga doir global jarayonlarga analitik va mantiqiy tafakkurning roli haqida bilimga ega bo‘lishi kerak;
TN2	Raqamli media matn va tasvir bilan ishlash, media ta’limni tashkil etishda ta’limiy mazmundagi infografika, broadcast, caption videoaapim yaratishga oid dasturiy ta’minotlar, media matnlarni tahlili, analitik va sintetik fikrlash asosida, mushohadaviy tafakkurga asoslangan holda mustaqil qarorlar qabul qilish ko‘nikmalariga ega bo‘lishi kerak;
TN3	Mediasavodxonlik va axborot madaniyati tushunchalarini kasbiy va axboriy faoliyatni amalga oshirishning universal vositasi sifatida foydalanishda konstruktiv, mantiqiy ifoda etish malakalariga ega bo‘lishi lozim.
	Ko‘nikmalar jixatidan:
TN4	Mediasavodxonlik, medianing xayotimizdagi o‘rnini tushunish. Media bilan muloqotga kirishish. Mediamatnlarni ongli ravishda, tanqidiy fikrlash orqali baxolash. Manipulyatsiyaga qarshi tura olish. Ijtimoiy, madaniy, siyosiy va iqtisodiy ahamiyatga ega axborotni farqlashi. Mediamadaniyat – media soxasidagi moddiy va intellektual qadriyatlarni yig’indisi;
TN5	Inson axborot jamiyatida yashashga axborot orqali tayyorlash, axborot bilan to‘yingan jamiyat va chegarasiz axborot almashinuvi sharoitida jurnalistlarning xolisligi va mediasavodxonligi masalasi. Jurnalistlar va taxririyatlar faktchekingning tekshirilgan va yangi samarali usullaridan, shuningdek, feyk yangiliklarni identifikatsiya qilish vositalaridan foydalangan xolda axborotni tekshirish. Mass-media va axborot texnologiyalarining insonlar xayotiga tasiri o‘sib borishi;
TN6	Internet ijtimoiy tarmoqlarida axborotni tanlash va ulardan foydalanish usullarini egallashi; o‘zining kasbiy faoliyatida mustaqil qarorlar qabul qilishi;
TN7	Jurnalistlar soxta ma’lumotlarni tarqatuvchi, tashviqot tusidagi va viruss kontentlarni tarqatuvchi, shu orqali demokratik jamiyatdagi siyosiy, ijtimoiy xayotga tasir ko‘rsatuvchi raqamli platformalar o‘rtasidagi bog‘liqlikni ko‘proq xis etadi. Chalg‘ituvchi va yolg‘on ma’lumot tashuvchi kontent. Axborot buzulishining uchta shakli: dezinformatsiya, axborotning noto‘liqligi, aniq ma’lumotga rioya qilish bilim, ko‘nikma va malakalariga ega bo‘lishi kerak.