Termiz davlat universiteti iqtisodiyot va turizm fakulteti “buxgalteriya hisobi va audit” yo’nalishi

Faoliyat xavfsizligini boshqarishning uslubiy asoslari
HFXni boshqarish deganda ko'zda tutilgan natijalarga erishish "inson-muhit"
tizimiga tashkiliy ta'sir qilishni tushunamiz.
HFXni boshqarish – bu obyektni ongli ravishda bir hols(xavfli) boshqa bir (xavfsiz) holtga qilishmaqsadga muvofiqdir.
Bunda obyektiv ravishda iqtisodiy va texnik shartlarga amal. Tizimlilikka bolgan talab shundari iboratki, bunda xavfsizlikni aniqlashda muhim va yetarli bo'lgan tashkil qiluvchilar sonini hisobga olish ko'zda tutiladi. abul qilish jarayonida Tizimli tahlil gilishhing muhim prinsiplari quyidagilarga olib keladi: qaror oxirgi maqsadni aniqlashi va aniqlik kiritishdan boshlanmog'i kerak; butun muammolarni to'laligicha qarash muhimdir; maqsadga erishishningii alternativ yo'llarini tahlil qilish muhimdir; qo'shimcha magsadlar predmetlik, umumiy maqsadga to'sqinlik solmasligi kerak. Bunda maqsad - reallik, gondirmoqligi kerak.
Magsadlarni vujudga keltirish - xavfsizlikni boshqarishda juda murakkab
masaladir. Maqsadni har doim iyerarxik tushuncha deb qarash kerak. Reja har doim aniq tugallangan maqsadni amalga oshirishga yo'naltirilgan bo'lishi lozim. Bu bosh maqsaddir, umuman qism maqsadlarga bolinadi va o'z navbatida muhimlik darajasiga garab joylashtiriladi.
Bosqichlarda, xavfsizlikning barcha talablari hisobga olingan holda, to'liq
faoliyat sikli xosil qilinadi, ya'ni: ilmiy fikr; ilmiy izlanish ishlari; konstruktorlik ishlari; loyiha; loyihani amalga oshirish; sinash; ishlab chiqarish; tashish; foydalanish; takomillashtirish va tuzilishini o'zgartirish; saqlashga qo'yish va bartaraf qilish; yo'q qilish.
Xavfsizlik talablarini 'z vaqtida hisobga olish faqat texnik shartlargagina emas, balki iqtisodiy garashlarga tayanadi.
Boshqarish - bu shunday jarayonki, uni bir gancha bosqachlarga boolish mumkin:
 1.Obyektning holatini tahlil qilish va baholash.
 2.Boshqarishning maqsad va masalalarini amalga oshirish uchun tadbirlarni rejalashtirish va oldindan aniqlash.
3.Boshqaruvchi va boshqariladigan tizimlami bevosita tashkil qilish,
 4.Nazorat, ya'ni boshqarishni tashkil qilish ustidan kuzatish va tekshirish.
 5.Tadbirlarning samaradorligini aniqlash.
 6.Rag'batlantirish, ya'ni boshqarish qatnashchilarini boshqaruv muammolarini muvaffaqiyatli hal qilishga undovchi ta'sir shakllari.