Termiz davlat universiteti o'zbek filologiyasi fakulteti

Termiz davlat universiteti
o'zbek filologiyasi fakulteti
521-guruh talabasi
Xoshimova Husnida
2-kurs
(1779-1845)
(1779-1845)
Jahon Otin Uvaysiy hayoti va ijodiy merosi
Jahon Otin Uvaysiy hayoti va ijodiy merosi
Jahon Otin Uvaysiy 1779-yil Marg'ilonning Childuxtaron mahallasida tug'ilgan.
Otasi Siddiq bobo ikki tilda sheʼrlar yozgan. Onasi Chinnibibi otinoyi boʻlib, akasi Oxunjon hofiz sifatida mashhur edi.
Uvaysiy oilada xatsavodini chiqarib, avval xalfa, soʻngra onasining yonida maktabdorlik qilgan.
Akasi Oxunjon hofizdan sheʼriyat ilmini oʻrgangan, tez orada shoira, otin sifatida tanilgan.
Dilshod otinning maʼlumot berishicha, Uvaysiy Nodira bilan Konibodom, Xoʻjand, Oʻratepa, Toshkent, Andijon kabi shaharlarga borgan. 1842-yilda Buxoro amiri Nasrullaxon Qoʻqonni egallagach, Margʻilonga qaytib, umrining oxirigacha shu yerda yashagan. 65 yoshida Margʻilonda vafot etagan.
Uvaysiy mumtoz oʻzbek sheʼriyatining barcha janrlarida ijod qilgan. Navoiy, Fuzuliy va boshqalarning asarlariga muxammaslar bogʻlagan. Shoiraning adabiy merosida 269 gʻazal, 29 muxammas, 55 musaddas, 1 murabba, chistoy, 3 doston, tugallanmagan bir manzuma bor. Ijodining gʻoyaviy mavzu doirasi teran va koʻp qirrali.
Lirik sheʼrlaridan tashqari, uning „Shahzoda Hasan“, „Shahzoda Husan“ kabi liroepik asarlari va „Voqeoti Muhammad Alixon“ kabi tarixiy dostonlari mavjud. Shoiraning liroepik dostonlari islom tarixi bilan bogʻliq voqealar asosida yaratilgan.
„Majmuai shoiron“ tazkirasida (1821) shoira ijodiga munosabat bildiriladi. Ijodini izchil ilmiy yoʻnalishda oʻrganish 30-yillarda boshlangan. Uvaysiy ijodi A.Qayumov, T.Jalolov, I.Haqqulov, E.Ibrohimova v.b. tomonidan oʻrganilgan.
Jahon Otin
Uvaysiy
Qil amon, yo rab, aduvlar mojarosidin meni,
Saqlag‘il osiy bu mardumning izosidin meni,
Ser ayla lutfi sultonlar atosidin meni,
Qil judo bul baxt-u tolelar qarosidin meni,
Qutqar, ey xonim, Hasan boqqol balosidin meni,
Qilg‘on ul behuda ham jabr-u jafosidin meni.
E'tiboringiz uchun rahmat!
Husnida