Termiz davlat universiteti professor A. N. Ro’ziev

Kuz bilan chamalab plan olish tartibi.

---

121
Marshrut planini olishda marshrut chizigining burilish nuktalari tayanch nuktalar
bulib xizmat kiladi. Agar marshrut (plani olinadigan joy) shimolga tomon davom
etgan bulsa, boshlangich nuktalarning urni planshertning janubiy (kuyi) kismida,
shark tomonga chuzilgan bulsa-garb,ya'ni ung tomonda berlgilanadi. Sungra bu
nuktada planshert bilan turib, planshert kompas yordamida kayta orierntirlanadi.
Vizir chizgichi boshlangich nuktaga bir kirrasi tergib turadigan kilib kuyiladi va
ikkinchi tayanch nuktalarning yunalishi chiziladi. Boshlangich (birinchi) tayanch
nukta atrofidagi prerdmertlar chamalab kuz bilan yoki kersishtirish usulida planga
tushiriladi. Birinchi nuktada ish tamom bulgandan sung ikkinchi nuktaga boriladi.
Bunda bir yula masofa xam ulchanadi. Ikkinchi nuktada xam planshert kompas
yordamida orierntirlanadi va ulchangan masofa asosida planshertda ikkinchi
tayanch nuktaning urni berlgilanadi. Ikkinchi nuktada turib uchinchi nuktaning
yunalishi berlgilanadi va bu nuktada xam atrofdagi prerdmertlar planga tushiriladi.
Sungra uchinchi nuktaga boriladi. Keryingi nuktalarda xam ish yukoridagi kabi
bajariladi. Maydonning planini olishda uning chergarisi buylab yuriladi va
planshertda yopik poligon yasaladi. Yopik poligon boglanmasligi poligon
perrimertrining 1:50 idan ortmas, u grafik usulda tuzatiladi. Poligon atrofidagi
prerdmertlar marshrut buyicha planga tushirilib boriladi. Poligon ichidagi
prerdmertlar esa maydon ichida bir nercha marshrutlar (diogonal hr) utkazib planga
olinadi.