Termiz davlat universiteti texnika fakulteti kimyo kafedrasi

Nazorat savollari

1. 
   Eterifikatsiya reaksiyasi bilan amilatsetatni sintez qiling. Reaksiya tenglamasi va mexanizmini yozing.
   
2. 
   Sirka kislotaning propil efirini 2 xil usul bilan sintez qiling.
   
3. 
   Propilatsetatning kislotali muhitdagi gidroliz reaksiyasi tenglamasi va mexanizmini yozing.
   
4. 
   Grinyar reaksiyasi yordamida metiletilsirka kislotani sintez qiling.
   
5. 
   Malon efiri yordamida dietilsirka kislotani sintez qiling.
   

10-Tajriba ishi
Asetanilid sintezi.


Ishning maqsadi: Atseanilid sintezini o’rganish va uning fizik xossalarini aniqlash..
Reaktivlar: 4,5 ml yangi haydalgan anilin, 6 ml sirka angidrid.
Asbob va jihozlar: Probirka,t suv hammomi, pipetka, spirt lampasi, gaz o’tkazuvchi nay, shtativ, filtr qog’oz.
1-tajriba. Atsetanilid sintezi.

100 ml sig’imli konussimon kolbaga 4,5 ml anilin va 20 ml suv quyiladi. Hosil qilingan emulsiyaga 6 ml sirka angidrid qo’shiladi. Kolbaga probkali havo sovutkich kirgiziladi va suv hammomida qizdiriladi (suvning temperaturasi 70-800C), vatqi-vaqti bilan aralashma yaxshilab chayqatib turiladi. Kolbadagi modda eritmaga o’tgach (taxminan 10 daqiqadan keyin), kolba oldin havoda, so’ngra muz va suv aralashmasi solingan hammomda sovutiladi. Hosil bo’lgan cho’kma – atsetanilid Byuxner varonkasida filtrlanadi, filtrda muzli ozroq suv bilan yuviladi va filtr qog’oz orasiga olib quritiladi. Atsetanilidni suvdan qayta kristallab olish mumkin uning miqdori 5,5 ga teng.
2-tajriba. Suyuqlanish temperaturasini aniqlash. (1140C).
Atsetanilid (N-fenilatsetamid, antifebrin, N – atsetilanilin, sika kilotaning fenilamidi)-rangsiz, hidsiz, kristall modda. Suvda rombik bargchalar ko’rinishida kiristallanadi. Efirda, xloroformda metanolda yaxshi eriydi. Molekulyar massasi 135,17; suyuqlanish temperaturasi 1140C; qaynash temperaturasi 3050C; zichligi 1,0261 gr/sm.

Dastlabki moddalar				Moddalarning kеrakli miqdori				Ortiqcha
Rеaktivning nomi va formulasi	Molеkulyar massasi	Spravochnikdan olingan konstantalar	Kontsеntratsiyasi	Кo`rsаtmada berilgani			Tеnglamaga ko`ra mol	mol	%
				mol	gramm
					100 %	Bеrilgan kontsеnt ratsiya

Sintеz qilingan moddaning miqdori va konstantalari

Sintеz qilingan moddaning nomi va formulasi	Moddaning konstantalari		Moddaning miqdori
	Amalda topilgani Тqaynash	Adabiyotda bеrilgani Тqaynash	gr	Nazariyaga nisbatan %	Ko’rsatmadagiga nisbatan %