Termiz Iqtisodiyot va Servis universitet Iqtisodiyot fakulteti iqtisodiyot yoʻnalishi sirtqi 33-22 guruh talabasi

Termiz Iqtisodiyot va Servis universitet

Iqtisodiyot fakulteti iqtisodiyot yoʻnalishi sirtqi 33-22 guruh talabasi

Mirzayeva Feruza

Iqtisodiy taʼlimotlar tarixi fani

Iqtisodiy taʼlimotlar tarixi fani

Mavzu:Qadimgi Xitoydagi iqtisodiy gʻoyalar

Reja:

Reja:

1.Qadimgi Xitoyda iqtisodiy gʻoyalar ahamiyati

2.Shan Yanning iqtisodiyotga fikri

3.Kanfutsiylik taʼlimoti tushunchasi

Bu g`oyalar Xitoydagi muhim iqtisodiy o`zgarishlar davriga to`g`ri
keladi. Temir qurollar tufayli dehqonchilik va hunarmandchilik rivoj topdi,
tovar-pul munosabatlari o`sdi, savdo-sotiq kuchaydi. Sinfiy munosabatlar
keskinlashdi. Shu sharoitda konfutsiylik ijtimoiy, axloq va huquq doirasida
tabiiy huquq nazariyasini ilgari surdi. Mamlakatdagi aristokratiya va xalq
o`rtasida vujudga kelgan quldorlik va xususiy mulk himoya qilinadi.
Konfu-siy "buyuk jamoa mulki" (dehqonlar jamoasi) va xususiy egalik
(quldorlar mulki)ni farqlaydi, so`nggisini ko`proq qo`llaydi. Jamiyatning
turli qatlamlari xudo tomonidan belgilanganligini ta'kidlaydi va uni tabiiy
hol, deydi. Boylikning manbayi mehnat bo`lib, hokimlar boyligi xalq
boyligiga asoslanadi. U xalq hisobiga quldorlar boyligi ortishi tarafdori
edi, xalqni ko`proq ishlab, kamroq iste'mol qilishga chaqirdi.
Syun-Szi davlatning iqtisodiy jihatdan kuchayishi tarafdori edi,
Konfutsiy aqliy mehnat bilan jismoniy mehnat farqini ko’rsatib, aqliy mehnat bilan «yuqori» tabaqali kishilar, jismoniy mehnat bilan esa, asosiy qismi qullardan iborat bo’lgan «oddiy» kishilar shug’ullanadi, deb qayd qilib o’tadi.
Konfutsiy ta’limotiga ko’ra, bilimdon hukmdor – u «xalqning otasi», va boylikni ancha tekis taqsimlashning kafolatidir5. Uning tasdiqlashicha, Alloh va tabiat tomonidan jamiyat toifalarga ajratilgan, shu bilan birga u har bir odamni ma’naviy yuksalishga da’vat etgan, kattalarga bo’lgan hurmat qoidalari to’g’risida, farzandlik burchi to’g’risida, aka-ukalar o’rtasidagi do’stlik to’g’risida qimmatli fikrlarni ilgari surgan. Konfutsiy ta’limotidan shu narsani ko’rish mumkinki, agar reglamentlashtirilgan patriarxal munosabatlarda ustalik bilan xo’jalik yuritilsa, «xalqda hamma narsa muhayyo bo’ladi» deb ta’kidlangan.

Etiboringiz uchun rahmat