Termiz muhandislik texnologiya instituti

2.4. Mustaqil ta’lim va mustaqil ishlar
Mustaqil ta’lim uchun tavsiya etiladigan mavzular:
 fаnning O‘zbekistоn mаshinаsоzligidа tutgаn o‘rni vа rivоjlаnish tаrixi;
 tekislikda joylashgan kuchlar tizimining muvozanati;
 qattiq jismning reaktsiya kuchlarini aniqlash;
 fazoda joylashgan kuchlar tizimsining muvozanati;
 nuqta kinematikasi;
 nuqtaning murakkab harakati;
 qattiq jismning tekis - parallel harakati:
 ch‘zilish va siqilishga hisoblash.
 sterjen ko’ndalang kesim yuzasining geometrik xarakteristikalarini tadqiqot qilish.
 buralishga hisoblash.
 statik aniq balkani egilishga hisoblash (epyuralar qurish, profil tanlash va ko‘chishni topish).
 vaqt bo‘yicha stiklik o’zgaradigan kuchlanishlarda mustahkamlikka hisoblash.
 zarbiy yuklanishda ko‘chish va kuchlanishlarni topish.
 elastiklik chegarasidan keyingi hisoblar.
 mexаnizmlаrni strukturаviy tаhlil qilishdа оrtiqchа bоg‘lаnishlаrni hisоblаsh.
 kulisаli mexаnizmlаrni kinemаtik tаhlil qilish.
 mexаnizmlаr kinemаtikаsini аnаlitik usuldа hisоblаsh.
 mashina detallarida ishqalanish va yeyilish.
 mashina detallarini moylash materiallari.
 shevron tishli silindrik uzatmalar.
 qiya va aylana tishli konussimon uzatmalar.
 ayqash o‘qli vintaviy va gipoid uzatmalar.
 ko‘p ponali tasmali uzatmalar.
 ko‘p qatorli zanjirli uzatmalar.
 muftalarni hisoblash.
 yuk ko‘tarish va yuk tashish mashinalari mexanizmlari.
3. Fan o‘qitilishining natijalari (shakllanadigan kompetentsiyalar)
Fanni o‘zlashtirish natijasida talaba:
 kuchning ta’siri bo‘yicha bog‘lanishlardagi reaksiya kuchlarini aniqlash va
uni amalda qo‘llash;
 mashina va inshoot qismlarining tashqi kuchlar ta’sirida shakli va
o‘lchamini o‘zgartirishi (deformatsiyalanishi) yoki o‘zgarmasligi;
 mashina va mexanizmlarning turlari;
 tishli, zanjirli va tasmali uzatmalari;
 xozirgi zamon mashinalarini loyihalashda yangi yo‘nalishlari;
 mashinalarning detallari va uzellari, birikmalari, vallar, podshipniklari,
muftalari haqida tasavvurga va bilimga ega bo‘lishi;
 materiallarning mustahkamligi, bikrligi va ustuvorligini hisobga olgan
holda mashina va qurilmalardan foydalanish;
 kinematik taxlil qilish;
 mashina va detallarning turli parametrlarini hisoblash, loyihalash va
ishchanlik qobiliyatini baholash;
 mashina detallari va uzellarini zamonaviy loyihalash vositalaridan
foydalanish ko‘nikmalariga ega bo‘lishi kerak;
 talaba dasturlashning mazmun-mohiyatini bilish, iqtisodiyot tarmoqlarida
ulardan foydalanish, mexanizm va mashinalar qismlarini hisoblash,
loyihalash va ularni to‘g‘ri konstruktsiyalash, hizmat ko‘rsatish va
10
ishlatish muammolari bo'yicha echimlar qabul qilish malakasiga ega
bo'lishi kerak.