Термиз туман халқ таълими муассасалари фаолиятини методик таъминлаш ва ташкил этиш бўлими мудири Холлиева Шоҳида Бойматовнанинг анъанавий август анжуманидаги


Download 159 Kb.
bet1/7
Sana15.03.2023
Hajmi159 Kb.
#1271193
  1   2   3   4   5   6   7
Bog'liq
Н.Суфиев шеърлари

Болажонлар учун

Ойга олма отган іиз


(Саргузашт достон)

Булутлардан карвон ясаб,


Камалакдан нарвон ясаб,
Олма терди хирмон ясаб,
Юлдузлардан осмон ясаб,
Олма отди Ойга томон,
Камола іиз шґх ва шодон.
Олма тушди Ой сатµига,
Јизча турар ґз аµдида:
–Јґшиі айтар Ой мадµига,
Олма іґшиб µар сатрига!
Дилшода дер:
–Камола, µой,
Яіинмиди шунчалик Ой?
Боііа кирсанг, іувар бобой,
Олма терсанг, урар момой.
Ухла ёки ґтиргил жим,
Ярим тунда топгил іґним.
¤йноілайсан билмай тиним,
Тушимизни бузма, синглим!
Меµрибон ухлар бешикда.
Таъсирланиб шґх іґшиідан,
Термилганча µар тешикка,
Камола чиіар эшикка.
¤нг іґлига олма ушлаб,
Аста-аста іадам ташлаб,
Јипіизил олмани тишлаб,
Ойга іараб, кґнгил хушлаб,
Камола боІни кезарди,
ТаІин кґп олма узарди.
Кґкда эса Ой сузарди,
ТоІ томонда тонг бґзарди.
Камола іиз µеч ухламас,
Олма µидлаб бґларди маст.
Бировга у бир сґз демас,
Олма ва Ой Іамин емас.
Ой осмонда фаіат битта,
БоІда олма юз, сон мингта.
Биттасини еб іґйсанг µам,
Наіш олмалар бґлмайди кам.
Камола іиз отди Ойга,
Барно эса отди сойга.
Меµрибон іиз отди іайга?–
Отганлари ботди мойга:
Меµрибоннинг олмалари,
Дастурхонга тушди бари.
Тґлди ликопча ва лаган,
Меµрибон іиз сахий экан.
Меµмонларга іилди тортиі,
Олма, анор ґндан ортиі:
Камолага нордон олма,
Барнога ол, сурхон олма.
Шоирага маржон олма,
Сумбулага µамён олма.
Севарага ширдон олма,
Дилшодага µамён олма…
Меµрибоннинг олмалари
Болдай тотли экан бари.
Камола іиз бироз µайрон,
Олмалари нега нордон?
Кґп ґйлади – тополмади,
Олма айбин ёполмади.
Шундан уни Ойга отди,
Аразлаб тонггача ётди.
Шґр олмалар пишгунича,
Ерга іайтиб тушгунича,
БоІ ичида іолди ёлІиз,
Олмахонга ґхшарди іиз.
Уч ой ґтди,Ойда олма
Катталашди мисли кема.
Булутлардан ясаб карвон,
Камалакдан ясаб нарвон,
¤н тонналик олма тушди,
Ойда олма кечроі пишди.
Кузак ґтиб келди іиш µам,
Дугоналар бґлишди жам.
Камолани іутлагали
Барча келди шом маµали.
Олма бґпти тоІдан йирик,
Бутун ¤збекистон шерик.
Еб тґйдилар юз эл, элат,
Сґнгра Ойга ёздилар хат.
ЎІдирдилар унга раµмат,
Камоладан эл шод беµад.
Еб тґйди минг ота-она,
Емадилар уч дугона:
Барно, Камола, Меµрибон;
Улар дер: Биз учов боІбон,
Энди Ойга гул элтамиз,
Ойга шґр олма экамиз.
Етиб боргунча номангиз,
Олма об іайтар кемамиз.
Дунё аµли бґлинг меµмон,
Ґаммага очиі дастурхон.
Олмамиздан кґринг татиб,
Майли, сґнгра олинг сотиб.
Оліиш айтинг Камолага!
Гарчи бироз шамоллаган,
Ґар тун Ойга олма отар,
Миррихга µам олма сотар.
Дуккилари Барно, Меµри,
Дер: «Олма– бу юртим сеµри.
Очилсин деб эл-халі баµри,
Бобом ёзган достон– шеъри!»
Нарзулла Сґфизода.
Ххх

Фахрия
Ассалом! Алиф, лом, мим деб ґіидим,


Миллатимга атаб минг шеър тґіидим.
Не билсам, Муµаммад Ґазратдан уідим,
Јґшиіларим билан элимга ёідим,
Устозим Атоий ё Жомиймикан,
Туркигґй авлиё Навоиймикан.

«Мантуі ут тайр»дан ґрганиб илк бор,


Јушлардек парвозга чорлаган Аттор.
Фарµоддек тоІ кесиб, иші айлаб изµор,
Шайдо Јайс мажнунлик этди ихтиёр.
Бугунги ошиілар анойимикан,
Иші аро чин Мажнун Навоиймикан.

Булбул µажр ґтида куймиш гул аро,


Гул дардин тушунмай кґнгиллар яро.
Хониш, куй бобида іилманг можаро,
Дґстига µавасманд султон Бойіаро.
Бу лисон арабий, турониймикан,
Пири Мир Алишер Навоиймикан.

Фузулий домлага келар µавасим,


Навоийдан олмиш кґп ташбеµ, исм.
Лутфийнинг иірори µаётбахш насим,
Хусрав Деµлавийга минг бора таъзим,
«Хамса» шамин ёііан Низомиймикан,
Кафтига кафт іґйган Навоиймикан.

Сґрайман саволга топмасдан жавоб,


«Маµбуб-ул іулуб»дан сґз очгум –савоб.
Абу Лайс Самаріандий айлар хитоб:–
Алишерсиз Ґирот бґм-бґшдир, хароб.
Китобат «Девони ал Фоний»микан,
ўиёсиддин ґІли Навоиймикан.

Ота! Нечун сизни дерлар Кичкина,


Битта Шоµизинда іиріта – чил зина.
¤збекистон бахтга, нурга хазина,
Нарзулла шогирд дер іувонибгина:
Субµидам кґринган офтоб, оймикан,
Мустаіил юрт кезган Навоиймикан!
Нарзулла Сґфизода.

Фалсафий достон


ИФТИХОР
(Шеърий романдан парча)
Убайдулла Мингбоевдан сґрайман узр,
Ўшлигимда унга адаш бґлганман.
Китобини ґіиб, іалбимда µузур,
Воµадошим, дея завііа тґлганман.

Буюк зотлар чиііан ЧаІониёндан,


«Шоµнома»ни илк бошлаган Даіиіий.
Фирдавсий µам илµомланиб достондан,
Эъзозлаган устозим деб µаіиіий.

Сґнгра устод ишини этди давом,


Кґз олдида ґттиз минг йиллик тарих.
Пир Іоясин башарга іилди инъом,
Халілар µаііи-µуіуіин этди таъриф.

ҐАЈ деганда тушунаман Аллоµни,


Ґаісиз на руµ ва на бордир тирик жон.
Ноіислар тан олмас µатто арвоµни,
ҐАЈ µукми-ла такрор туІилар инсон.

Мансур Халлож ґзин санаб «Анал-ҐАЈ»,


Бу аіида хос Шаддот, Намрудга µам.
Шаµаншоµлар ҐАЈ бґлолмас муµаііаі,
Худо бґлолмайди µеч ким, µеч одам.

Азалийдир ёлІиз Мутлаі ҐАЈИЈАТ,


Жадалийдир Ґаі берган БУРЧ ва ҐУЈУЈ.
Ґаёт Аллоµ іарзидир, ёзмай тилхат,
Јарздорликда ґтган умр іупіуруі!
- - - - - - - - - - - - - - - - - -
Аслида-ку биз µаммадан іарздормиз:
Офтоб ва ой, ота-она, насллар…
Јарздорликни гар унутсак, хор-зормиз,
Јарздорликдан БУРЧ туІилар, асллар!

Илоµий БУРЧ – Яратганга тобелик,


Јалб чироІин ёіиб Каломуллога,
Илм излаб, орттириб билим, билик,
Тушимда µам соІинмоідир Оллога.
Инсоний БУРЧ іочмасликдир ИЙМОНдан,
Тинчлик, дґстлик, меµр-муµаббат унга фарз.
Ватан не?– деб сґралади инсондан,
Элу юртни эъзозламоі сабоі, дарс.
Инсондан іарз олиш шайтоний ґйин,
Јарз узмаслик ґІирликдай жиноят.
Минг тилло, зар іарздор учун бир тийин,
Олло берган ноз-неъматга хиёнат.
Яхшиликка ёмонлик зґр бедодлик
Товламачи зотидан іочар савоб.
Ожизларга хайр-садаіа ободлик,
Баднафсларнинг охири баІри кабоб.
Нафс іулидир кґзи тґймас кимсалар,
Наµсга ботар хушомадгґй, сохтагґй.
Дґзахийдир ёлІончилар, хумсалар,
Ушоі еманг µаром пулга іилса тґй.
Маст-аластдан нарироі юр, паµлавон,
Мушт туширсанг іґясан-ку ґлдириб.
ТегажоІу шиліимлардан іоч, жонон,
Гапга учма, юрма элни кулдириб.
Хунрезларни тезроі ушланг, соічилар,
Пул бермаса ґз отасин сґяди.
Содда ва гґл ёшларни алдоічилар
Гул іизларни ор-номусга іґяди.
Эркин юртда авжида олди-сотди,
Бозорларни бездирар чайіовчилар.
Кимдир доллар йиІди, кимдир тош іотди,
Бой хонадон іизин излар совчилар.
Таъмагирлик µаддан ошар тґіликда,
Хотин µайдар іарзга ботган эрини.
Порахґрга базму жамшид – шґхлик-да!
Сґришга шай элнинг тирноі кирини
Санайверсак µаётда кґп муаммо,
Кґнгилсизлик кґп учрар кґча-кґйда.
Жон бор жойда жанжал бор дерлар, аммо,
Тинчлик бґлсин µур Ватанда, µар уйда.

ЛИРИК ЧЕКИНИШ


Шеърий µикмат ёзмиш шоир Фахриёр,
Сарлавµасин топиб іґймиш «Бир одам»
На іофия, тиниш белги, бош µарф бор,
Достонимга жон деб іґшдим уни µам:
бир одам
бахтли іила олар битта аёлни
µеч іурса
бир одам
іиріта бґлса іилиІи бошіа
болага ота бґлар
нари борса
бир одам
іурбон іилиши мумкин битта ватанга
битта жонини
ундан µам ґтса
лекин
бир одам
сотиб юбориши мумкин
Іорат іилиши мумкин
Бутун бошли ватанни
(«¤збекистон адабиёти ва санъати», 2019 № 3)
Кґрдингизми одамзотнинг феълини,
«Беайб парвардигор», деб топар ґкинч.
Шундайлар бор, суймас туііан элини,
Ґатто хорижда µам юролмайди тинч.
Она-диёрига тґіийди Іийбат,
Маломат тошларин ёІдирар нуіул.
Юрт шони ичини куйдирар, Іурбат,
Кґзлагани бойлик, мансаб, обрґ, пул.
Јайдан пайдо элда ношуд, нонкґрлар,
Јайдан пайдо юртда ватанфурушлар?
Одил суд, озми ё бизда симтґрлар,
Јутурган ит каби эл этин тишлар?
Нечук кґпаймоіда етим-есирлар,
Ахир, ота-оналари барµаёт?
Боласидан безар у тошбаІирлар
Етимхоналардан излашар нажот?

БАЎНИЙ ЧЕКИНИШ


АБДУЛЛА ЈАҐҐОР:
–Эчкига Абдукарим деб ном іґйган билан
одамга айланмайди…

«Дунё аµли нокасу ножинс, аіли ноіис, аіли азалий (илоµий) ато этилган инсонлардан иборат. Тарбия іанчалик муµим, µатто, іудратли кучга эга бґлса-да, у тошга ёмІир кор іила олмаганидек, нодонни донога айлантира олмайди. Зеро, ёмондан яхши бґлди деб куюнма – аслига тортар, ёмондан яхши бґлди деб суюнма – наслига тортар; таідир – азалий, ризі – жадалий.


Ривоят: бир куни шоµ Аббос саройга тиланиб келган лґли аёлнинг 16 яшар гґзал іизини кґриб, уни чґриликка олади; моµир мураббия тарбиячига беради, сґнг унга уйланади. Ваіт ґтиб, лґли іиз пайт пойлаб, бґйнида тґрва, іґлида таёі билан сарой кґчаларида юриб, тиланчилик іилади. Хабар топган шоµ унга мол-пул бериб, уйига жґнатибди.
Маіол: Бґрини іанча боісанг-да, ґрмонга югуради. Асли іора оіармас, туби іинІир тузалмас.

АЛИШЕР НАВОИЙ:


Нокасу ножинс авлодин киши бґлсин дебон
Чекма меµнат, яхши бґлмас µеч калофат олами.
Гар хґтук бирла кучукка іанча іилсанг тарбият,
Ит бґлар,эшак бґлур, бґлмаслар асло одамий.

IV асрда яшаган машµур файласуф Александр Афанасий ёзган: «Аллоµнинг іґдрати µам нарсага етади, аммо у одамни одамнинг ґзисиз халос іила олмайди».


(Жабор ва Анвар Омонтурдиевлар «Олимлар – µам кґрки» китоби, Т.«Тамаддун» нашриёти, 1918й, 47-49 бетлар)
Ер юзида гуноµдан кґп гуноµкор,
Бу иллатнинг іулй давоси µам бор.
Арзимаслар улар µурликка, эркга,
Жиноятчи бґлар аёлми эркак.
Барчага баробар давлат іонуни,
Јонун тґкар µатто іотил іонини.
Јонун кучи ґткир мисоли олмос,
Зеро, жиноятчи жазосиз іолмас.
Одил судлов эрур іонунга пойдор,
ўаюрликка тґсиі, чекловлари бор.
Барчамизга баробардир Бош іонун,
Жиноят жазосиз іолмас бирор кун.
Ґаі-µуіуіни судя іилар µимоя,
Унинг µукмидадир ишончли Іоя.
Эл ичра баланддир судлар µурмати,
Суд–давлат таянчи, халінинг іудрати.
Ґуіуішуносларга келар µавасим,
Нафаси µаётбахш мисоли насим.
Убайдулла Јурбон ґІли алп юрист,
ТґІрирґй, покдомон, мард, камгап юрист.
Воµадош акахон Денов шуніори,
Ґисор, БоботоІдай маІрур, виіорли.
Жґра Карим деган оІайним дґсти,
Дґсти µам ґзидай µалол юристдир.
Ґарбийдан сґнг икков бирга ґіишган,
Юристлик илмини обдон уіишган.
Ишим µеч тушмаган судлов ишига,
Терговчи кирмаган бирров тушимга.
Убайдулла акани µеч кґрмаганман,
Бирор маслаµат µам сґрамаганман.
Китобларин ґіиб, ґйга толдим мен,
Зукколик бобида іойил іолдим мен.
Ойнаи жаµонда тинглаб суµбатин,
Илк бора англадим мардлик, журъатин.
Кґринишда оддий, камсуіум, камгап,
Одил суд ишида яратмиш мактаб.
Паст бґйли, ярашган гавдалари іурч,
Кґзларида ґтдай порлар виждон, бурч.
Сґзлари пурмаъно, лґнда µам вазмин,
Экранда намоён шижоат азми.
Кґпларни ром этди лутфи, суµбати,
Сухандон жойига іґйиб µурматин,
Кґрсатувда берди кґпдан-кґп савол.
Юрист жавоблари аниі ва яііол,
ТоІдаги какликдай жґшиб сайради,
Мулоіотдан шоир кґнглим яйради.
Сґнг билсам, Жґра ака экан курсдоши,
Ишда ва ґіишда сафдош, тенг ёши.
Ґаі-µуіуі дарІасин таниб экранда,
Ґавасим ошганди илк бор кґрганда.
Ойлар, йиллар ґтди ґшандан буён,
Таржимаи µолин этгумдир баён.
Китобларин ґіиб такрор ва такрор,
Томиримда жґшар фахр-ифтихор.
¤та мураккабдир судлов олами,
ТоІларда сел каби чексиз кґлами.
Ґар іадам, µар онда турфа можаро,
Судлов жараёни бунча ґжар-о;
Бир ёнда айбловчи, тґрт томон гувоµ,
Залда сукунату кґз ёши, оµ-воµ.
Судланувчи суддан кутар µимоя,
Адвокат ахтарар далил ва Іоя.
ОІиз чучимайди деганда µолса,
Адолат истайди, зал тґла Іалва.
–ДИЈЈАТ, СУД КЕЛЯПТИ!– µайіириі,
–¤РНИНГИЗДАН ТУРИНГ!– чаіириі.
Саф тортгандек барча турар оёііа,
Нигоµлар іадалар сул келятган ёііа.
Суд раиси махсус либос-кийимда,
Икки маслаµатчи келар кейинда.
Раис жараённи бошлаб беради,
Јолганинг котиба айтиб туради…
Репортаж эмас бу, шунчаки достон,
Жиноят ёпилди, тугар жараён.
Муаммо ечилди, иш кґчди осон,
Суд µукмидан зал µам ёришди осон.
Барча іарсак чалди ґіилгач µукм,
Судланувчи –озод, у эмас маµкум.
Туµмат іилган экан іґшин іґшнига,
Улов Іилдираги мих-ла тешилган.
¤тди іанча жанжал, дод-вой, ур-сурлар,
Дераза синдирмоі, іасир-іусурлар…
Јґшнилар бошига тушириб таёі,
Хорижга кетворди ґша бой іочоі.
Јґшниси соІайиб олди амаллаб,
Яраштирмоі бґлиб гузар, маµалла,
Оісоіоллар іилди насиµат, ґгит,
Тирмади хусумат, жанжал, ур-йиіит.
Сґнгра даъвогарлар чопди суд томон,
Гувоµларни ёллаб, ахтарди имкон.
Бузоіни іочгани сомонхона, деб,
Энг шифобахш жой Омонхона, деб,
Одил суд тґплади кґп исбот, далил,
Убайдулло раис этди хґп таµлил.
Камгап-да, тґрт-без сґз чиіди оІзидан,
Ґукми иІвогарнинг олди бґІзидан.
Яшасин одил суд! Офарин, іози,
Тошкентликлар Сиздан, µакмдан рози.
Бу битмас жанжал деб юрганди гузир,
Боши берк кґчага киргани гузар.
Чигални бир ойда этолдингиз µал,
Суддат миннатдордир маµалла ва халі!..
¤нлаб, юзлаб эди хушхабар, хитоб,
Убайдулла ёзди жавоб хат шитоб:
–Диііат ила тинглаб даъвогар сґзин,
Жавобгар сезаман ґзимни ґзим.
Судловнинг мазмуни іилмиш іидирмиш,
Судда очилади ёпиі, ёлІон иш.
Англашчун иймоним тґлалигини,
СаІирликда кечган болалигимни
Эслайман эзилиб, яна эслайман.
Элга таъзим айлаб, яшашга шайман,
Эътиіодим –меµнат, µалоллик, билим!
Јалбнома китобим ґіингиз, элим.
Таржимаи µолим гар этсам баён,
Меµрим, туйІуларим бґлІуси аён:

Баёний чекиниш


Тириклигимнинг сґнгги даіиіаларигача менга юклатилган вазифа ва мартабаларни, айниіса, мустаіил ¤збекистон Республикаси Олий судининг биринчи раисидек ґта юіори лавозимни яратганнинг µоµиш–иродали, Давлат раµбари ва халіимизнинг менга билдирган юксак ишонч деб билдим ва икки дунё саодатини сґраган µолда уни іалбим тґрида асрадим.

* * * *
1939 йил 28 январь куни Сухондарё вилояти, Денов тумани Собир Раµимов номидаги жамоа хґжалигида таваллуд топганман. Худога шукр, 80 ёшга тґлдим. Бироі, саІирликда, айниіса, 30-йиллар охиридаги іатилон ва очарчилик дамларида ота-онасиз вояга етишдан даµшатлиси бґлмаса керак. Јаранг, ґрта маълумотли бґлгунча 11 та мактабда ґіибман. Јариндош-уруІ турли манзилларда яшаганлиги сабабли, амма, хола ва тоІалар моддий имкониятлардан келиб чиіиб, навбатма-навбат хонадонларига олиб кетаверишган. 8-10 синфни мактаб-интернатда яшаб, ґіиганман. Асосан, іариндошларим іарамоІида ґсдим, ґіидим, улІайдим.



  1. 1949-1959 йй. ¤іувчи, хґжалик ишчиси, табелчи.

  2. 1959-1962 йй. µарбий хизмат аскари.

  3. 1962-1967 йй. ТошДУ юрфак талабаси.

  4. 1967-1970 йй. Шахонтоµур тумани ИИБ терговчиси. Сурхондарё вилоят ИИБ бош терговчиси; Ички ишлар вазирлиги тергов бошіармаси назорат бґлими терговчиси.

  5. 1971-1975 йй. Сурхондарё вилояти суди судьяси, шу вилоят суди раисининг жиноят ишлари бґйича ґринбосари.

  6. 1975-1978 йй. Республика Олий суди судьяси.

  7. 1978-1988 йй. Бухоро вилояти судининг раиси.

  8. 1988-1989 йй. Республика Олий суди судьяси, жиноят ишлари бґйича µайъат раиси.

  9. 1989-1991 йй.Тошкент шаµар суди раиси.

1991-2002 йй. ¤збекистон Республикаси Олий суди раиси.
(Мамлакат Олий суди биринчи раиси сифатида тарихга киритилган).

  1. 2003 йилдан бошлаб, µозиргача ¤збекистон судьялари Ассоциацияси раисининг биринчи ґринбосари шу билан бирга, 2005 йилдан буён µозиргача «Ґуіуішунос» журнали таµририят кенгаши раиси, 2010 йилдан буён ¤збекистон суд тизими фахрийларини іґллаб-іувватлаш жамоатчилик маркази раиси.

Давлат мукофотлар:
«¤збекистонда хизмат кґрсатган юрист», «Олий малака даражали судья» унвонлари ва «Жасорат» медали соµиби.

Китобларим:



  1. «Олий суд, кеча ва бугун» –Олий суднинг 70 йиллигига баІишланган. Т. «¤збекистон», 1994.

  2. «Етти пуштни билмоі истаги» Т. «Јатортол– Камолот», 1999.

  3. «Суд шундай µокимиятки»… Т.«Шарі», 1999.

  4. «Суд – фуіаролар µимоячиси», Республика мустаіиллигининг 10 йиллигига, 2003.

  5. «Касб –корим адолат бґлди», Т. «Касб-корим адолат бґлдим: Т.Янги аср авлоди, 2003.

  6. «Одил судлов маданияти ва одоби». Т.«Адолат. «Адолат», 2004.

  7. «Адолат мезони» Т. «Нур-полиграф», 2009.

  8. «Истакларим», Т.«Муµаррир», 2010.

  9. «Судьялик – улкан масъулият». Т.«Турон замин зиё». 2014.

  10. ¤нлаб маіола ва шеърлар ёзганман.

  11. 1991-2003 йй. Ґар кварталда тґрт марта чиііан Олий суд ахборотномаси; Олий суд 70 йиллигига атаб китоб-альбом; Олий суднинг 1998-2003 йй. Ойлик «Куч–адолатда» газетаси; Олий суд пленуми іарорларининг 1997 й. 1-сонли , 1999 й. 2-сонли, Республика Президентининг «Амнистия тґІрисидаги 1991-1999 йй. Фармонлари тґплами; ¤збекистон судьялари Ассоциациясининг йилда тґрт марта чиіадиган Ахборотномаси; Суд-µуіуі, ОАВ ходимлари учун «Бурчимиз – холислик» китоби – 2004 йил май ойи, 10 йил Олий суд раиси бґлиб ишлаган, 2011 йилда 96 ёшида вафот этган Ґалима Јодировна Муµитдинова µаіидаги «Ґалим Муµитдинова фаномени» китоби –(2006й.); 1970 йилда іамоііа олиниб, іизил империя даврида 10 йил озодликдан маµрум этилган собиі Олий суд раиси, 1994 йилда мустаіиллик туфайли оіланган Саъдулла Хґжаев µаіидаги «Агар дардим баён этсам…» китоби (2009й); 15 йил Адлия вазири бґли ишлаган мамлакат Собировна Восиіова, унинг умр йґдоши, менга ТошДУ, юрфакда дарс берган устозим Икром Бекенович Зокиров (икковлари µам юридик фанлар доктори, профессор) µаіларидаги «Умрдош, сирдош, µуіуішунос олимлар» (2006 й) китобларига муµаррирлик ва умумий таµрир ишларининг бошида турдим.

Ташаббусим билан 2004 йил сентябрида германия элчихонаси µамкорлигида Марказий Осиё Республикалари судьялари Ассоциацияларининг «Суд тизими мустаіиллигини таъминлаш чораларининг асосий йґналишлари» мавзусида Тошкентда халіаро конференция ґтказилди, материаллари китоб µолида чоп этилди. Судьялар одоб-ахлоі іоидаларини тузишда фаол іатнашдим, шахсан ґзим судьянинг касбий этика кодексини яратдим ва у «Судьяларнинг одоб-ахлоіи іоидалари»га киритилди ва Президент µузуридаги судьяларни танлаш ва лавозимларга тайинлаш бґйича Олий малака комиссиясининг іарори билан тасдиіланди.
Суд-µуіуі ислоµотлари бґйича кґплаб іонун ва меъёрий µужжатлар лойиµасини тайёрлашда фаол µисса іґшганимдан мамнунман;
Умрим давомида бенуісон хизмат іилган мансаб ва лавозимлар шарафли, бироі ґта масъулиятли ва машаііатли бґлди. Узоі муддатли µалол хизматим эвазига Президент, Ватан ва Халі ишончига сазоворлигим олий бахт-саодатимдир.
Инсон дунё сирларидан воіиф бґлиши учун µам унда соІлом фикр, сабр-іаноат ва адолат бґлиши зарур. Бундай фазилатлар соµиби µеч іачон гангиб іолмайди, мусибатли давларда µам саросимага тушмайди. Баµоуддин Наішбандий айтганларидек, «Јалбимиз Оллоµда, іґлимиз ишда» бґлса, муродимиз µосил бґлади, иншоллоµ.
Азизларим, ґіинглар, билим олинглар, инсон илми билан танилади ва бошіаларга µам нафи тегади. Донишманднинг:
«Ўмонликни заррача бґлса µам іилма,
Заррача бґлса µам яхшиликдан эринма»,
Деган µикматига амал іилинг. Барчангиз µаёт йґлида одобли бґлинг, зеро одоб йґлингизни ёритувчи офтобдир!
УСТОЗ
Куч олдик биз китобингиздан,
Бурчлироі бґлдик меµр, офтобингиздан.
Энди ґйлаб-ґйлаб не іилсак жавоб,
Ґаммамиздан кґпроі олибсиз савоб.
«ИНСОН-ОЛЛОҐ ЈУРГАН БИНО», дер Ґадис,
Јандай тушунайлик ва этайлик µис?
Суяклар –ёІочдан, темирдан, тошдан
Балчиілар іопланган танага, бошга!
Энг мураккаб аъзо – инсон мияси,
Ґис-туйІу, сезгининг шиІил уяси.
¤н беш миллярд экан аіл µужайраси,
Сояпарда билан тиІиз ораси.
Саноісиз томирдан оііан тоза іон
Маъдан, сув, нур ташиб, улашаркан жон.
Оллоµ жон ичига солган сґнмас руµ,
Унда жам іувонч, заві, илµом, Іам-андуµ…
Оллоµ соІлом руµи бор экан сизда,
Етти пуштингизда, оилангизда.
Саккиз нафар фарзанд жону-дилингиз,
Сиздай оталарга фарзанд элингиз.
«Ахлоі фалсафаси – этика», деб Кант,
Этика – судьялар одоби монанд.
«Виждон –мингта гувоµ», деганди Суірот,
Ислом Каримовдан валломат бир дот:
«Ґуіуі–мустаіиллик!» деб іилган хитоб.
Шунга асосланар сиз ёзган китоб.
Икки кґз сингари µуіуі, адолат,
Уларсиз жаµонда устун жаµолат.
«Куч – адолатда», дея айлади шиор
Соµибіирон Темур – буюк µукмдор.
Ота-она, фарзанд –Адолат, Ґуіуі,
Ота ва онасиз фарзандлар µам йґі.
«Адолат жамики тенгсизликка Іов,
Таідирлаш учун µам зарурий ґлчов»,
Деб таъриф этаркан Афлотун даµо,
«Ґуіуі бунга асос», деб берган баµо.
Худони кґраркан тушида гґдак,
Аввало болани асрамоі керак.
«Бола–подшо», деган элда наіл бор,
Бола µуіуіини топтаманг зинµор.
ТуІилган чаіалоі Оллоµ бандаси,
Юртнинг келажаги, эл арзандаси.
Бола-бошдан, дерлар, билса іадрини,
Јутлаб бешикдаги бола сабрини,
Майли, оталар µам айтсинлар алла,
Она алласи анграб баралла,
Бешикдан бошланар юрт, іґшиі, ялла.
Бир болага ота етти маµалла!
Шавкат Мирзиёев айтар буюк сґз:
–БоІчани тузатинг, доим кузатинг,
БоІчага іґш іґллаб неъмат узатинг.
БаІчада ґргансин мактаб сеµрини,
БоІчада ґргатинг мактаб меµрини.
¤іитувчиларга беринг имтиёз,
Устоз, мураббийлар топсинлар эъзоз.
¤ргатинг болага бошланІич илм,
Ватаннинг таідири – тарбия, таълим!..
Доно сиёсат бу, іутлуІ башорат,
Амри маъруф янглиІ тоат-ибодат.
Сґфилар мачитда айтаркан азон,
Она алласидан тоІлар, ер ларзон.

Баёний чекиниш


1969 йилда АЈШ космонавти «Апполон–11» µаво кемасида 102 соату 47 даіиіадан кейин илк бор Ойга юмшоі іґнган. Нейл Армстронг орадан 14 йил ґтгандан кейин бир конференция туфайли Мисрга борган. Конференция тугай деганда, Армстронг Іалати бир аµволга тушиб іолади. Деразалардан ичкари кирган овозни у жон іулоІи билан эшитарди. Бир пайт у іаттиі сесканади, талвасага тушиб: «Бу іанаіа мусиіа?» –деб µайіиради. Мисрликлар ґзларини кулгидан зґрІа тийиб, «…бу мусиіа эмас, азон… черков іґнІироілари каби бу жомеънинг азони», дейишади. Шундан сґнг Армстронг айтган гаплар вужудларини ґртаб юборади: «Бу овоз Ойга илк іадам іґйганимда эшитганим ва мени сескантирган овоз-ку!». Бутун зал µайратдан лол іолиб, азоннинг іолган сґнгги сґзларини жим эшитарди. Бироздан сґнг Армстронг ранги бґздек оіариб, зґрІа тилга кирди: «Аллоµим, мен сени ерда эмас, яъни бошимда эмас, Ойда топдим!.. У уч-тґрт даіиіа жим іолади ва оІзидан зґр µаяжонли сґзлар учади: «Мен Ойга «бисмилло»сиз оёі іґйган эканман. Энди «бисмилло» дейман ва бундан сґнг мен µам мусулмонман».

Чех олимлари ґІил ва іиз бола туІилиши


Ойнинг фазоларига боІлиі, деб башорат іилишган. Тахминларича ой биринчи ярмида кґпроі іиз, кейингисида ґІлонлар туІиларкан.
Ленинградлик (µозирги Санкт-Петербург) академик Мухиннинг «Планета и жизнь» камина номли китобидан ґіиб, ва илµомланиб, іуйидаги шеъримни ёзганман:
Ой – она хусусида
Кґкни кезар ґн тґрт кунлик Ой,
Кеча жимжит,
Кеча фараµли.
Сой бґлиб отилинг, мисоли сой,
Кечани тґлдиринг заві аµли.
Юлдузларни сананг бирма-бир,
Нечтаси кам кечаги кундан.
Јайга отди уларни таідир–
Дея сґранг интизор тундан.
Аён бґлгач бу боіий савдо,
Ўзиб іґйинг ён дафтарига.
Тарих яратмоі-чун мабодо
Минганмиз тарихнинг учіур тулпорига.
Юлдузлар тарихини ёзмоі керак бугун!
Юлдузга термилмоі зарур.
Кундуздек чароІон бґлсин учун тун,
Юлдузга юлдуздек сочмоі керак нур.
Юлдузлар гґё Ойнинг болалари.
Биз µам Ойнинг болалари!
Ґар іайсимиз Ердаги офтоб,
Ґар іайсимиз – юлдуз.
Кґпчиликмиз,
Бу кеч µаммамизга Оймомо бош.
Тґлин Ой кез кґкда шуъладор,
Пок сийнаси тґла нур, соІилар.
Ойнинг кґз ёришига,
Ой туІишига µали ваіт бор,
Ґа демай
Юлдузларга ґхшаш,
Фарзандлар,
Набираларга ґхшаш
Ипак тонгга ґралиб,
Буралиб-буралиб,
Янги Ой туІилар.
Ґаммамиз бош узра кґтариб іґл,
Омонлик тилайлик шу янги Ойга.
Сґнг бизга юлдузлар тилашсин оі йґл,
Чопайлик ґз хонамизга,
Борайлик ґз Ойимизга,
Ойижонимизга,
Онамизга
Суюнчихґр болалардек іилишиб пойга!

¤смир Убайдулла


Кґп болажон халімиз турфа эл ґзбек,
Болажонроі эдик ґтган асрлар.
¤лкада µамжиµат, иноі іош-кґздек,
Афтидан, кам эди етим-есирлар.
Етим кґпаймасди уруш бґлмаса,
Босіинчи ёІийлар келмаса четдан.
Лаънати Азозил айларкан хуруж,
Осондир ажратмоі тирноіни этдан.
Ґуіуібузарликдир бойлик учун жанг,
Эл тинчини бузмоі истар µар іаззоб.
Ґар іандай жанжалдан бола µам танг,
Энг аввал болалар тортар минг азоб.
–Сен етим эмассан!– µайіирар шоир,
–Сен етим эмассан!– дер меµрибон іалб.
Дунё етимларин асрашга іодир
Битта ¤збекистон, бир іаµрамон халі!
Сиз µам саІирликда бґлгансиз катта,
Кґз тґймас замонда тґкдингиз кґз ёш
¤н битта мактабда ґіийсиз µатто,
Илм–офтоб учун топибсиз бардош.
Чопдингиз дарбадар іишлоіма-іишлоі,
Ота йґі, она йґі, ярим яланІоч.
Товонингиз эзди Газарак–тошлоі,
Китоб ґіирдингиз юпун µамда оч.
Уйига чорлади камбаІал тоІа,
Арпа нон улашди амма, холалар.
Бугун инисини итарар оІа,
Амма, холасидан іґріар болалар.
¤смир Убайдулла осмонгар іарар,
Дер: «Бордир менинг µам тепамда худо».
Ярим тун. Кґкда ой, юлдуз нур тарар,
¤н іадам наридан келди бир садо:
–Тур, ґІлим, тонггача Деновга етгил,
Сарсон болаларга Іамхґр маскан бор.
Ажойиб мактаб у, іадр іимматин бил,
¤іи, µеч ваітингни кетказма бекор…
Убайдулла – µайрон ва ґша заµот
Отланди іґл етмас олис манзилга.
Мактаб-интернатда ґзгача µаёт,
Уч йил татигулик бґлдиюз йилга.
Убайдулла оІир, одобли бола,
Убайдулла іґлда китобли бола.
Убайдулла ґтли, шитобли бола,
Убайдулла ґіир, баµоси аъло.
У дер: «Ота-онам паноµ шу мактаб,
Билим– толмас іанот берди етимга.
¤тгум бу даргоµни бир умр маітаб,
Шукр яратганга ва давлатимга?!»
Китоб-дафтар бґлди бир халтагина,
Газаракка томон жґнар гезариб.
БуІдойранг, бґй-басти іурч, калтагина,
Јишлоі кутиб олди уни бґзариб.
ТоІа –шод, соІинган амма-холалар,
Ґар іалай, дастурхон эмасди іуруі,
Китобга ташланар іувноі болалар,
Јайда базми жамшид, тараіа-туруі.
Баъзан іуршаб олар уни тенгдошлар,
Умидсизлик ила сґрар йґл-йґриі.
Убайдулла янги µаётни бошлар;
Ґарбий хизматга!–деб олганди буйруі
УБАЙДУЛЛА АСКАР
Убайдулла хатга тушган Денов мактабида,
«Зобитликка ґіийсанлар», деди погонли киши.
Ушбу соµа нелигини ґіиган китобида,
Ґарбий хизмат элу юртни ёвдан іґриілаш иши.
Узоі жойга кетармишлар, Харьков деган шаµарга,
Тайёргарлик кґринг, дея беришди бироз муµлат,
¤іишдан сґнг іишлоідошлар унга іилдилар зарда;
–Бегона бґп кетгунг, ёзгинг келмас сґнгроі хат.
Убайдулла ґйлар: «СаІирликда тентирадим сарсари,
Бор умидим энди бґлса узоідаги іуйруідан?
Пучга чиіар юрист бґлмоі орзуларимнинг бари,
Мусофирлик жонга тегар бошим чиімай буйруідан!


Андуµ


Шоиржон,
¤кинма
Сенинг дардингни
Ґеч кґнгил, µеч бир іалб ютолмас.
Тополмай юрибсан онанг іабрини,
Тошлоі іабристонни босиб ётар хас.
Мулла ота деган ул овлоі гґша,
Кґлват тоІ ён баІри, ЗаргустоІ ёни,
Бепоён іабристон булутга ґхшар,
ЎмІирмас, кґмилган одамзот тани.
Бу іирда ётибди іанчалар вужуд,
Тош эмас, дґппайган одамлар боши.
Бунда µеч тузалмас армонлар мавжуд,
Бунда µеч іуримас банда кґз ёши.
Икки ярим ёшда онадан етим,
Ярадор отамга мадор бґлганман.
Бир яшар сингилчам овунч, дил ґтим!
Минг афсус, онадан ёлІиз іолганман.
Сийнасин іаттиіроі сґриб ё тишлаб,
Сезмаган эканман онам жабрини.
¤лганда юрганман мен кґнгил хушлаб,
Энди тополмайман излаб іабрини!..
Онажон, гул синглим!
Мени кечиринг,
Мулла ота деган іабристон – андуµ.
Юз іабрни селлар кетган ґчириб,
Мени асраб юрар пок іґшалоі руµ!

Ифтихор


Омадсиз бґлсанг-да, шоирсан– зґр бахт,
Такаббур зотларни айблаб куласан.
Јаламинг–зар шуъла, іалбинг – олтин тахт,
Бошіа рґшноликни нима іиласан?

Шеърият– хуш ният, µарфлар мисли гул,


Битиклар боІ ичра шаффоф, ол чаман.
Элинг ошёни бу, ошифта кґнгил,
Шууринг, кґз нуринг, офтобинг –Ватан!


Јґшиш


Уриниб кґр, бґтам, яхши ишларга,
Элни бездиради турфа тало-тґп.
Ґеч бґлмаса, ётиб іара іушларга,
ОІири тушмас µеч, гарчи сонсиз кґп.
Улар µам заминдан терар ризіини,
ОІзидан тушган дон мислсиз бойлик.
Хору хас уялар– мґътабар ини,
Жажжи полапонлар бирам чиройлик!
Болам, µавас іилгин чаііон іушларга,
Белингни зич бойла, таІин маµкам торт.
Эринма, іґшиш іил яхши ишларга,
¤шанда сеники бґлар она –юрт!

Download 159 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4   5   6   7




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling