Test savollari qaysi uslubda qo’shma gaplar faol Qo’llanadi test savollari
Download 62.54 Kb.
|
Test savollari qaysi uslubda qo’shma gaplar faol Qo’llanadi-fayllar.org
Harfdan iborat shartli belgi O’zi tegishli raqamdan ajratib ko’chiriladi.
O’zlashma so’zlarning bO’g‘inlari chegarasida ikki undosh kelsa, ular keyingi satrga birgalikda ko’chiriladi. v. b. (va boshqalar), sh. k. (shu kabilar) singari harfiy qisqartmalar oldingi so’zdan ajratib ko’chirilmaydi. O’zlashma so’zlarning bO’g‘inlari chegarasida uch undosh kelsa, birinchi undosh oldingi satrda qoldirilib, qolgan ikki undosh keyingi satrga ko’chiriladi. Quyida berilgan juft so’zning qaysi biri imlo qoidasiga ko’ra to’g’ri yozilgan? A) yaroq-aslaha B) yaroq-aslaxa C) yarog‘-aslaha D) yarog‘-aslaxa «Muxbirimiz voqea ro’y bergan joydan xabar beradi», «voqeaga guvoh bo’lganlarning so’ziga ko’ra», «muxbirimizning xabar berishicha» kabi iboralar qaysi uslubda Qo’llaniladi? A) publitsistik uslub B) rasmiy uslub C) badiiy uslub D) ilmiy uslub Qaysi qatordagi uslubiy xato paronimlarni Qo’llash bilan bog’liq? Tambalga ish buyursang, otangdan yaxshi maslahat beradi. Dugonajon, bugun menikiga tashrif buyurarsan? Yarog’ tuta oladigan qari-yu yosh jangga shay turardi. O’zak va qo’shimcha qanday aytilishidan qat‘iy nazar O’zgarmaydi. Qaysi javobda publitsistik uslubga to’g’ri ta‘rif berilgan? atamalarga tayanib, fikrni aniq va ixcham shaklda bayon qiluvchi uslub ish yuritish qog’ozlari uslubi voqelikni badiiy tasvir vositalari orqali ifodalash uslubi ommaviy axborot vositalari uslubi «Shaxsiy yoki mulkiy sug’urta shartnomasi, zarurat tug’ilganda sug’irtachiga qarshi da‘vo qo’zg’atib zararni undirish uchun sudga taqdim etiladigan rasmiy hujjat». Ushbu izoh qaysi so’zga tegishli? A) lizing B) aksiya C) polis D) invistetsiya Quyidagi hujjatlarning qaysi biri rasmiy uslubning diplomatik uslub turida yoziladi? A) bildirgi B) jinoiy aktlar C) konvensiya D) qonun Xizmat xatlari nechta zaruriy qismni O’z ichiga oladi ? 24 ta zaruriy qism 19 ta zaruriy qism 16 ta zaruriy qism 22 ta zaruriy qism Matnning uslubini aniqlang . Maishatman kayfu safo bir yoqda , Mehnat bilan jabro jafo bir yoqda Rasmiy
Badiiy
So’zlashuv Publisistik Ma‘muriy – boshqaruv faoliyatida xizmat mavqeiga ko’ra hujjatlar qanday guruhlarga bo’linadi? Tashkiliy , farmoyish hujjatlar Ma’lumot – axborot hujjatlari Xizmat yozishmalari Barcha javoblar to’g’ri Labing g‘uncha yuzing ikki qizl gul. Qading sarvu, soching go’yoki sunbul Sifatlash Metafora Metonimiya O’xshatish Noto’g’ri yozilgan so’zlar qatorini ko’rsating. oliyjanob, taqiqlamoq, ohanrabo taqchil, bug‘u, hasharot hukumron, alyuminiy, vakum bo’ysunmoq, gulsapsar, binoyi 1995-yilda qabul qilingan imlo qoidasiga ko’ra quyidagi so’zlarning qaysi biri ajratib yoziladi? A) yarim avtomat B) bug’doy rang С) janubi g’arb D) sovuq mijoz Talaffuzda tovush orttirilishi yuz bergan so’zlarqatorini toping. A) tabiat, doim, ilm B) unga, achchiq, issiq C) qadr, do’st, g‘isht D) gO’sht, yozdir, iliq Lotin alifbosiga asoslangan imlo qoidasiga ko’ra Is’hoq so’zida ishlatiladigan tutuq belgisi qanday vazifa bajaradi? unli tovushning chO’ziqroq aytilishini ifodalaydi unlini undoshdan ajratib talaffuz etilishini ifodalaydi oldin va keyin kelgan tovushlar alohida tovushlar ekanligini ifodalaydi so’z urg’usini ifodalaydi Berilgan qaysi so’zda tutuq belgisi noto’g’ri qo’yilgan? A) ma‘sul B) ma‘sum C) ma‘mur D) ma‘qul 103. 1) kav... sh; 2) kib... r; 3) kir... m; 4) lut... f; 5) moy... l Imlo qoidasiga ko’ra nuqtalar O’rnida i unlisi qo’yilishi kerak bo’lgan so’zlarni belgilang. A) 1, 2, 3, 5 B) 1, 4, 5 C) 3, 5 D) 1, 4 Berilgan so’zlarning qaysilarida nuqtalar O’rnida u unlisi yoziladi? 1) junj... kish; 2) juld... r; 3) zO’g’... m; 4) ibratom...z; A) 1, 2, 3, 4 B) 2, 3 C) 2, 4 D) 1, 4 Ayrim paytlarda ko’nglim onamni qo’msaydi-da, qanotim qayrilganini sezib, nafasim bO’g’zimga tiqiladi. Ushbu gapda fonetik yozuv qoidasi asosida yozilgan so’zlar soni nechta? A) 1 ta B) 2 ta C) 3 ta D) 4 ta Noto’g’ri yozilgan so’zlar qatorini toping. Xalqaro olimpiya qo’mitasi, Madaniyatva Sport ishlari vazirligi, Nuroniyjamg’armasi Buxoro viloyati hokimligi, Temuriylar tarixidavlat muzeyi, Quvasoy sement zavodiC) Oliy xo’jalik sudi, Toshkent agrar universiteti, ‘Lazzat’ oshxonasiD) Vazirlar Mahkamasi, ‘Sharq gullari’ firmasi Bag’rim yoniq, yuzim qora, ko’nglim siniq,bO’yim bukik, sening ziyoratingga keldimsultonim. Gapda fonetik yozuv qoidasi asosida yozilgan so’zlar soni nechta? A) 4 ta B) 2 ta C) 3 ta D) 5 ta Imlo qoidasiga ko’ra xato yozilgan so’zni toping. A) ma‘yus B) ma‘zur C) ma‘sum D) ma‘sud 1) yig’lamoq; 2) taranmoq; 3) chorlamoq;4) anglamoq; 5) chanqamoq; 6) qaynoqroq Berilgan so’zlarning qaysi biri fonetik yozuvqoidasi asosida yozilgan? A) 2, 3, 4, 5, 6 B) 1, 4, 6 C) 3, 4, 6D) 4, 5, 6 1) taroqqa 2) buloqqa 3) sO’roqqa 4) ilikka 5)kurakka 6) terakka JO’nalish kelishigidagi ushbu so’zlarning qaysibirida so’zning ham O’zak, ham qo’shimchaqismida tovush O’zgarishi yuz bergan? A) 1, 2, 3B) 3, 4, 5 C) 1, 3D) barchasida faqat qo’shimchada O’zgarish yuzbergan Qaysi qatordagi so’zlarda qo’sh undosh Qo’llanishi kerak? A) has ... os, qo’sh ... a B) ud ... aburon, tasad ... uq C) hij ... alamoq, uv ... at D) mut ... asil, jiz ... illamoq Imlo qoidasiga ko’ra qaysi so’z to’g’ri yozilgan? A) uzur B) mumiyo C) mayilD) makir So’zlarga jO’nalish kelishigi qo’shimchasiqo’shilganda so’z tarkibida qanday fonetiko’zgarish yuz berishi mumkin? A) tovush tushishi B) tovush almashishi tovush orttirilishi va almashishi tovush almashishi va tushishi Talaffuzda tovush orttirilishi yuz bergan so’zlarqatorini toping. A) tabiat, doim, ilm B) unga, achchiq, issiq C) qadr, do’st, g’isht D) gO’sht, yozdir, iliq Imlo qoidasiga ko’ra xato yozilgan so’zni toping. A) hasharot B) zalvorli C) qaynana D) qat‘i nazar Bo’g’in ko’chirish haqida aytilgan qaysi qoida noto’g’ri? Harfdan iborat shartli belgi O’zi tegishli raqamdan ajratib ko’chiriladi. O’zlashma so’zlarning bO’g’inlari chegarasida ikki undosh kelsa, ular keyingi satrga birgalikda ko’chiriladi. v. b. (va boshqalar), sh. k. (shu kabilar) singari harfiy qisqartmalar oldingi so’zdan ajratib ko’chirilmaydi. O’zlashma so’zlarning bO’g’inlari chegarasida uch undosh kelsa, birinchi undosh oldingi satrda qoldirilib, qolgan ikki undosh keyingi satrga ko’chiriladi. Quyida berilgan juft so’zning qaysi biri imlo qoidasiga ko’ra to’g’ri yozilgan? A) yaroq-aslaha B) yaroq-aslaxa C) yarog’-aslaha D) yarog’-aslaxa 1) ekmoq; 2) ko’rmoq; 3) chiqmoq; 4) osmoq Ushbu fe‘llardan payt ravishdoshi yasalganda ularning qaysi biri morfologik (yozuv) qoida asosida yoziladi? A) 2, 4 B) 1, 2, 3, 4 C) 1, 3 D) 1 1) ekmoq; 2) ko’rmoq; 3) chiqmoq; 4) osmoq Ushbu fe‘llardan payt ravishdoshi yasalganda ularning qaysi biri fonetik (yozuv) qoida asosida yoziladi? A) 2, 4 B) 1, 2, 3, 4 C) 1, 3 D) 1 Qaysi qatorda juft sifatlar yangi imlo qoidasiga ko’ra noto’g’ri yozilgan? A) yakkam-dukkam B) kattayu kichik C) yakka-yu yagona D) sarg’ish-qo’ng’ir 1995-yilda qabul qilingan imlo qoidasiga ko’ra quyidagi so’zlarning qaysi biri ajratib yoziladi? A) kelintushdi, tokqaychi B) so’zboshi, achchiqtosh C) qirg’iyko’z, oybolta D) dardibedavo, timqora Quyidagi talaffuz xususiyatlarining qaysilari yozuvda ham aks etadi? 1) k undoshi bilan tugagan otlarga egalik qo’shimchalari qo’shilganda k undoshining g ga O’zgarishi; 2) q undoshi bilan tugagan otlarga egalik qo’shimchalari qo’shilganda q undoshining g’ ga O’zgarishi; 3) g’ undoshi bilan tugagan otlarga jO’nalish kelishigi qo’shimchasi qo’shilganda g’ undoshining q undoshiga O’zgarishi; 4) a unlisi bilan tugagan fe‘llarga shaxs oti yasovchi -vchi qo’shimchasi qo’shilganda a unlisining o ga O’zgarishi A) 1, 2, 3, 4 B) 1, 2, 4 C) 1, 2, 3 D) 1, 2 Berilgan so’zlarning qaysi biri to’g’ri yozilgan? 1) taqiqlamoq; 2) tahqiqlamoq; 3) ta‘qiqlamoq A) 1, 2 B) 3 C) 1 D) 2, 31) idrok; 2) terak; 3) ishtirok; 4) chok; 5) bolalik. Berilgan ushbu so’zlarning qaysi biriga egalik qo’shimchasi qo’shilganda, asos qismda fonetik O’zgarish bo’ladi? A) 1, 2, 3, 4 B) 2, 5 C) 1, 3, 4 D) 1, 2, 5 Unga uchragani yuragi dov bermadi, yig’lab uyga keldi. Berilgan gapda necha so’z fonetik qoida asosida yozilgan? A) 1 ta B) 2 ta C) 3 ta D) 4 ta Qoyalar bag’ridan O’ynab oqib tushayotganshalola unga zavq bag’ishlardi. Ushbu gapdagi fonetik yozuv qoidasi asosida yozilgan so’zlar miqdorini aniqlang. A) 1 ta B) 2 ta C) 3 ta D) 4 ta 1995-yilda qabul qilingan imlo qoidasiga ko’raquyidagi so’zlarning qaysi biri xato yozilgan? A) parvoyim B) obro’yim C) avzoyim D) orzuyim Nuqtalar O’rnida bO’g’iz tovushi yoziladiganso’zlarni toping. 1) xayr ... ohlik; 2) xayr- e... son; 3) hoyu... avas; 4) mav ... um; 5) ma ... fiy A) 1, 2, 3, 4, 5. B) 2, 3, 4 C) 1, 3, 5D) 1, 4 Juft so’z imlo qoidasiga ko’ra to’g’ri yozilganqatorni toping. A) sa‘yi-harakat B) sayi-harakat C) saiy-harakat D) sa‘y-harakat Yoshligidan tabiiy fanlarga shunday mehrqo’ydiki, bu fanlarning sirli olami uning butunborlig’ini qamrab oldi. Ushbu gapda nechta so’z fonetik yozuv qoidasiasosida yozilgan? A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 1) boqmoq; 2) bukmoq; 3) sog’moq; 4) egmoq Ushbu fe‘llardan payt ravishdoshi yasalgandaularning qaysi biri fonetik yozuv qoidasi asosidayoziladi? A) 1, 2, 3, 4 B) 2, 3, 4 C) 1, 2 D) 1 Qaysi qatordagi so’zlar to’g’ri yozilgan? Toshkent viloyati hokimligi, Guliston DavlatUniversiteti Quvasoy sement zavodi, Temuriylar tarixiDavlat muzeyi ‘G’afur G’ulom’ nomidagi nashriyot,O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi Xalq ta‘limi vazirligi, Respublika OliyKengashi Qaysi javobda imloviy jihatdan noto’g’ri yozilgan so’zlar qatori berilgan? xijil, hijjalamoq, xaspo’shlamoq hijil, xijjalamoq, haspO’shlamoq hijil, hijjalamoq, haspO’shlamoq xijil, xijjalamoq, xaspO’shlamoq Imloviy jihatdan to’g’ri yozilgan so’zlarni aniqlang. A) sazavor, mulaqot B) sazovar, muloqat C) sazovor, muloqot D) sazovor, muloqat Qaytar bo’lsam quruq Qo’l ovdan, Qora qozon qolsa qaynovdan, Ham ayrilib O’lja, ulovdan, Qarzga botar bo’lsam birovdan, Taskin berib Onam yig’laydir, Qolganlari yolg’on yig’laydir. (TO’ra Sulaymon) Ushbu she‘riy parchada fonetik O’zgarish asosida yozilgan so’zlar necha O’rinda qo’llangan? A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 Qaysi javobda nom to’g’ri yozilgan? A) Osiyo Taraqqiyot Banki B) Osiyo «Taraqqiyot» Banki C) «Osiyo» taraqqiyot banki D) Osiyo taraqqiyot banki hokandoz, nomoyish, jaholat, tamosha, tadbiq, mabodo, mojora, tag’dimot, ma‘shum Ushbu so’zlardan nechtasi noto’g’ri yozilgan? A) 5 tasi B) 7 tasi C) hammasi to’g’ri yozilgan D) 6 tasi Qaysi so’zlarda u unlisi noto’g’ri Qo’llangan? 1) unutmoq; 2) unumli; 3) unub-O’smoq; 4) umumiylik; 5) umum; 6) umurguzaron A) 3, 4, 5 B) 1, 2, 4, 6 C) 3, 6 D) 2, 3, 5 Quyidagi qaysi so’zlarda nuqtalar O’rniga sirg’aluvchi, jarangsiz, lab undoshi yoziladi? 1) a...zal; 2) a...tomobil; 3) sha...qat; 4) sa...do; 5) a...g’on; 6) mu...affaqiyat A) 1, 2, 3, 5 B) 1, 3, 5 C) 4, 5 D) 1, 2, 3, 5, 6 Imloviy jihatdan noto’g’ri yozilgan so’zlarni aniqlang. 1) sazavor; 2) talofat; 3) rahmat; 4) xoxlamoq; 5) taqdim; 6) tag’dir A) 3, 4 B) 1, 2, 4, 6 C) 1, 2 D) 1, 2, 3, 6 «voqeaga guvoh bo’lganlarning so’ziga ko’ra, «muxbirimizning xabar berishicha» kabi iboralar qaysi uslubda Qo’llaniladi? A) publitsistik uslub B) badiiy uslub C) ilmiy uslub D) rasmiy islub Ilmiy uslubning xususiyatlari haqida berilgan qaysi hukm(lar) noto’g’ri? sof ilmiy uslubda fan yutuqlarini keng ommaga yetkazish maqsad qilinadi; ilmiy-ommabop uslubda ma‘lum fan sohasiga doir atamalar Qo’llansa ham, lekin bu atamalar xalqqa tushunarli bo’lishi uchun izohlanadi; tarix va adabiyotshunoslik uslubi publitsistik uslubga yaqinroq turadi; ilmiy-ommabop uslubda eng yuqori darajadagi mavhumlashtirish orqali ilmiy xulosalarni bayon qilish kuchli bo’ladi. A) 1, 4 B) 4 C) 2, 3 D) 1 Ilmiy uslubning xususiyatlari haqida berilgan qaysi hukm(lar) to’g’ri? sof ilmiy uslubda fan yutuqlarini keng ommaga yetkazish maqsad qilinadi; ilmiy-ommabop uslubda ma‘lum fan sohasiga doir atamalar Qo’llansa ham, lekin bu atamalar xalqqa tushunarli bo’lishi uchun izohlanadi; tarix va adabiyotshunoslik uslubi publitsistik uslubga yaqinroq turadi; ilmiy-ommabop uslubda eng yuqori darajadagi mavhumlashtirish orqali ilmiy xulosalarni bayon qilish kuchli bo’ladi. A) 4 B) 1, 4 C) 1, 2 D) 2, 3 Atamalar faqat bir ma‘noda Qo’llanib, O’zi ifodalayotgan tushunchaning tub mohiyatini ko’rsatishga xizmat qiladigan uslubni aniqlang. A) rasmiy uslub B) ommabop uslub C) badiiy uslub D) ilmiy uslub Qaysi javobda rasmiy uslubga xos xususiyatlar ko’rsatilgan? uslubning belgisi qisqalik, soddalik, aniqlikdir; atamalar, ta‘riflar, qoidalar asosida ish ko’radi; fan va texnika tili sanaladi; ibora va jumlalar bir qolipda bo’ladi; so’zlar ko’chma ma‘noda ishlatilmaydi A) 1, 3, 4 B) 1, 2, 4 C) 1, 4, 5 D) 1, 3, 5 «Muxbirimiz voqea ro’y bergan joydan xabar beradi», «voqeaga guvoh bo’lganlarning so’ziga ko’ra», «muxbirimizning xabar berishicha» kabi iboralar qaysi uslubda Qo’llaniladi? A) publitsistik uslub B) rasmiy uslub C) badiiy uslub D) ilmiy uslub Qaysi qatordagi uslubiy xato paronimlarni Qo’llash bilan bog’liq? Tambalga ish buyursang, otangdan yaxshi maslahat beradi. Dugonajon, bugun menikiga tashrif buyurarsan? Yarog’ tuta oladigan qari-yu yosh jangga shay turardi. O’zak va qo’shimcha qanday aytilishidan qat‘iy nazar O’zgarmaydi. Qaysi javobda publitsistik uslubga to’g’ri ta‘rif berilgan? atamalarga tayanib, fikrni aniq va ixcham shaklda bayon qiluvchi uslub ish yuritish qog’ozlari uslubi voqelikni badiiy tasvir vositalari orqali ifodalash uslubi ommaviy axborot vositalari uslubi «Shaxsiy yoki mulkiy sug’urta shartnomasi, zarurat tug’ilganda sug’irtachiga qarshi da‘vo qo’zg’atib zararni undirish uchun sudga taqdim etiladigan rasmiy hujjat». Ushbu izoh qaysi so’zga tegishli? A) lizing B) aksiya C) polis D) invistetsiya Quyidagi hujjatlarning qaysi biri rasmiy uslubning diplomatik uslub turida yoziladi? A) bildirgi B) jinoiy aktlar C) konvensiya D) qonun Quyidagi hujjatlarning qaysi birida da’vat etish, axborot O’z aksini topgan bo’ladi? A) buyruq B) bildirgi C) ishonchnoma D) ma‘lumotnoma Quyidagilardan qaysilari publitsistik uslubning yozma shakliga mansub? 1) ijtimoiy-siyosiy masalalarga bag’ishlangan bosh maqolalar; 2) felyetonlar; 3) pamfletlar; 4) murojaatnomalar; 5) ilmiy xulosalar; 6) deklaratsiyalar; 7) chaqiriqlar A) 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 B) 1, 2, 3, 4, 5, 6 C) 1, 2, 3, 4, 6, 7 D) 1, 2, 3, 4 Qaysi uslublar ham og’zaki, ham yozma shakllarga ega? 1) publitsistik uslub; 2) badiiy uslub; 3) rasmiy uslub; 4) ilmiy uslub; 5) so’zlashuv uslubi A) 1, 2, 3, 4 B) 1, 2, 3 С) 1, 2, 4 D) 1, 2, 3, 4, 5 Nutq uslublariga xos xususiyatlar aks etgan javoblar mosligini belgilang. 1) badiiy uslub; 2) ilmiy uslub; 3) publitsistik uslub; 4) sozlashuv uslubi; a) ijtimoiy masalalarga faol munosabatda bolishlik; b) axborot uchun eng kerakli so’zlarni ishlatish, nutqiy vositalarni tejash va ortiqcha Qo’llashga intilish; c) axborot berishdan tashqari, estetik ta‘sir ko’rsatish vazifasini bajarish; d) fan yutuqlarini keng ommaga yetgazish. A) 1 - b; 2 - d; 3 - a; 4 - c B) 1 - c; 2 - d; 3 - a; 4 - b C) 1 - c; 2 - d; 3 - b; 4 - a D) 1 - d; 2 - d; 3 - b; 4 - b Qaysi qatorda ilmiy uslubga xos gap berilgan? Saxiylik va olijanoblik ulug’vor fazilatdir. Ega va kesim gapning grammatik asosi hisoblanadi. Seni hur va ozod kuylaymen. Nedin g’amnok ko’rinasiz! Badiiy uslubning kommunikativ vazifasi deganda nima tushuniladi? muayyan ijtimoiy masalalarga faol munosabatda bo’lishlik ma’lum voqea-hodisa haqida axborot berish tasviriy ifodalarni Qo’llash O’quvchiga ta‘sir qilish Qaysi uslubda atamalar hamda deyiladi, ataladi, kifoya, zarur kabi so’zlar, mazmunan aniq, ravshan, qat‘iy iboralar ishlatiladi? A) badiiy uslub B) ommabop uslub C) ilmiy uslub D) rasmiy uslub Qaysi javobda badiiy uslub namunasi berilgan? Ikkinchi darajali bo’laklar fikrni tO’laroq va mukammalroq ifodalash uchun xizmat qiladi. Milliy mafkura millatning tub manfaatlarini nazariy asoslab berishga va himoya qilishga da‘yat etilgandir, uning bosh vazifasi ham shudir. Dalalarning keng quchoqlaridan uchishib kelgan mayin shabadalar qiz og’zidan chiqqan unlarni O’z qanotlariga mindirib, allaqayerlarga, olislarga olib ketardilar. Ushbu ma‘lumotnomani ko’rsatuvchi G.MO’minov, haqiqatan ham, O’zbekiston Milliy universitetining matematika fakultetida dekan O’rinbosari lavozimida ishlaydi. Quyidagi qaysi gap badiiy uslubga xos? Stakanlarning ikkovida ham rangli eritma bor. Butun osmonni bulutlarning og’ir, qalin, qoramtir namati qoplagan. Ma‘lumotnoma tuman hokimiyatiga ko’rsatilsin. Sen menga ‘ovqating undog’, ovqating bundog’’ degan gapni qilaverma. Uslubiy xoslangan so’zni belgilang. A) so’zlamoq B) uy C) nigoh D) ovqat «Yotoqxonada yashovchilar belgilangan tartib-intizom va tozalikka rioya qilmagan taqdirda yotoqxonadan chiqariladi». Ushbu gap nutq uslublarining qaysi turiga mansub? A) rasmiy-idoraviy B) badiiy C) publitsistik D) so’zlashuv Ommaviy axborot vositalari uslubi qanday uslub sanaladi? A) publitsistik uslub B) ilmiy uslub C) rasmiy uslub D) badiiy uslub Adabiy tilning ijtimoiy hayotning ma‘lum soha doirasiga, ma‘lum nutqiy vaziyatga xoslangan ko’rinishi ... nutq uslubi hisoblanadi adabiy til hisoblanadi sohaviy uslub hisoblanadi adabiy so’zlashuv uslubi hisoblanadi Uslubiy betaraf so’zlarni belgilang. futbol, kurash, shaxmat ega, gap, undosh C) gO’sht, gap, choyxona D) traktor, plug, mufta Ayrim nutq uslubi doirasidagina Qo’llanadigan so’zlar qanday nomlanadi? A) maxsus so’zlar B) atamalar uslubiy xoslangan so’zlar uslubiy betaraf so’zlar Nutq a’zolari vositasida hosil qilinadigan, ma’no ifodalaydigan so’zlarni shakllantirishda xizmat qiladigan tovushlarga nima deyiladi? A) Nutq organlari В) Ovoz tebranishlari C) Tovush kuchi D) Nutq tovushlari Tovush hosil qilishda ishtirok etadigan nutq azolarining jamiga? Nutq formulasi deyiladi Nutq apparati deyiladi Faol nutq azolari deyiladi Nutq artikulyatsiyasi deyiladi Tovush hosil qilish yoki lingvistik xussusiyatiga ko’ra nutq apparatini nechaga bo’lish mumkin? A)3 ga B)4 ga C)6 ga D)2 ga Tovush hosil qilishda ishtirok etadigan faol organni ko’rsating. A) BO’g’iz B) Tanglay C) Lab D) Tish Hosil bo’lish usuliga ko’ra q hamda g’ undosh fonemalariga to’g’ri tavsif berilgan qatorni toping. q - til undoshi, chuqur til orqa; g’ - til undoshi, chuqur til orqa q va g’ - bO’g’iz undoshlari g’ - jarangli undosh; q - jarangsiz undosh q portlovchi undosh; g’ - sirg’aluvchi undosh. Qorishiq undosh fonemalar berilgan qatorni toping. A) m, n, ng B) dj, sh, f C) ch, j(dj), D) ng, r, l. X undoshiga to’g’ri tavsif berilgan javobni toping. chuqur til opqa, sirg’aluvchi, jarangsiz undosh fonema bO’g’iz, sirg’aluvchi, jarangsiz undosh fonema chuqur til orqa, sirg’aluvchi, jarangli undosh fonema chuqur til orqa, portlovchi, jarangsiz undosh fonema. Tovush paychalarining ishtirokiga ko’ra sh hamda j undosh fonemalariga to’g’ri tavsif berilgan qatorni toping. sh - til undoshi, til oldi; j - til undoshi, til oldi j- jarangli undoshning jarangsiz jufti sh undosh sh - til undoshi, til orqa; j - til undoshi, til oldi sh - til unlisi, til orqa; j - til undoshi, til oldi Tambur - tanbur, manba - mamba, O’n besh - O’mbesh, sunbul - sumbul kabi so’zlarning talaffuzi va imlosiga tegishli bo’lgan qanday fonetik hodisa yuz bergan? A) tovush orttirilishi B) tovush tushishi C) tovush almashinishi D) tovush moslashishi. Qaysi so’z talaffuz qilinganda, undagi ikki O’xshash fonemadan biri noO’xshash fonemaga almashishi mumkin? A) tuzsiz B) yigitcha C) bojxona D*) zarur. Urg’u orqali so’z ma‘nolarini farqlash mumkin bo’lgan qatorni toping. A) yangi, yigitcha, qishloqcha B) surma, kitob, hovli C) fizik, chog’lar, mudir D) olma, anjir, muhit. Urg’u nechaga ajaraladi? A) 3 B) 2 C) 4 D) 5 Qaysi urg’uda zarb emas ohang kuchli bo’ladi? A) Mantiqiy urg’u B) So’z urg’usi C) Musiqiy urg’u D) Ikkinchi darajali urg’u Unli va jarangli undoshlardan hosil bo’lgan so’zlar qatorini belgilang. A) mashq, kitob, so’z B) paxta, xalq, choynak C) maydon, dor, gul D) maktab, sabab, maqol. Bo’g’inning amaliy ahamiyati nimalardan iborat? yozuvda bir satrga sig’may qolgan so’z keyingi yo’lga bO’g’in asosida ko’chiriladi birinchi sinf O’quvchilarini O’qish va yozishga O’rgatish ham bO’g’inga asoslanadi she‘riy misralarda bO’g’inlar sonining teng bo’lishi e‘tiborga olinadi A, B, C. O’zbek tilida quyidagi shakllardan qaysi biri bO’g’in sifatida uchramaydi? faqat bir unlidan iborat bo’lgan bO’g’inlar bir unli va bir undoshdan tuzilgan bO’g’inlar bir unli va ikki undoshdan hosil bo’lgan bO’g’inlar bir undosh va ikki unlidan iborat bO’g’inlar. Son-sana, yurak-yurakka, shahar-shahri, men-mening kabi O’zak va qo’shimchalarning qo’shilishida fonetik O’zgarishlarining qaysi turlari vujudga kelgan? tovush almashishi tovush tushishi tovush almashishi va tovush orttirilishi tovush almashishi va tushishi. Sirg’aluvchi j fonemaini ifoda etuvchi so’zlar qatorini toping. A) jimjit, g’ijjak B) jO’yak, ajdod C) vijdon, garaj D) jumla, janob. Pasay, susay leksemalariga o’zak va qo’shimchalarning qo’shilishidan qanday fonetik O’zgarish vujudga keldi? A) unli fonemalar almashishi B) undosh fonemalar almashishi C) unli fonemalar tushishi D) undosh fonemalar tushishi Quyidagi so’zlarning qaysi qatorida qo’shimcha qo’shilishi bilan fonetik O’zgarish sodir bo’ladi? A) O’lcham, to’plam, O’ymakor B) shirinlik, ko’pchilik, bog’lam C) ko’ylakchan, ko’klam, O’lguncha D) gulduros, yuragi, shahri. Unli va jarangli undosh fonemalardan hosil bo’lgan so’zlarni belgilang. bolalar, gul, ozod maktab, sabab, maqol mashq, kitob, so’z paxta, xalq, choynak. Til O’rta undoshlarini ko’rsating. A) k,g,ng B) l C) y D) h, x, q Qaysi savol noto’g’ri tuzilgan? Nutq tovushlarini hosil qilishda nutq organlaridan qaysilari ishtirok etadi? Nutq tovushlarini hosil qilishda qaysi nutq organlari faol ishtirok etadi. Nutq tovushlarining hosil bo’lishida tovush (un) paychalarining qanday ahamiyati bor? D) qaysi unli fonemalarni talaffuz qilganda havo oqimi og’iz bO’shlig’ida ayrim to’siqlarga uchraydi? Ovoz va shovqinning ishtirokiga ko’ra undoshlar qaysilarga ajraladi? Portlovchilar-sirg’aluvchilar Qorishqlar Jarangli-jaragsizlar Shovqinlilar-sonorlar Tarkibida shovqinga nisbatan ovoz kuchliroq bo’lgan undoshlarga… Shovqinlar kiradi Jaranglilar Qorishiqlar Sonorlar Qaysi leksemalar faqat jarangli undoshlardan iborat? 1) ko’ylak; 2) maydon; 3) jadval; 4) va‘zxon; 5) ko’llar: 6) vijdon; 7) sog’lom; 8) doimiy; 9) darslik; 10) osmon. A) 2, 3, 6, 8 B) 1, 2, 3, 4, 5, 8, 10 C) 1, 2, 4, 5, 8, 9D) 1, 4, 5, 7, 9 Urg’u ma‘no farqlash vazifasini bajargan so’zlarni belgilang. 1) tortma; 2) akademik; 3) O’quvchimiz; 4) tok; 5) etik; 6) ko’zlar; 7) changi; 8) tort. A) Barcha so’zlarda urg’u ma‘no farqlash vazifasini bajargan. B) 1, 2, 3, 4, 6, 7 C) 1, 2, 3, 5, 6, 7 D) 1, 2, 3, 4, 6, 7, 8. Buyrug’ingiz so’zida fonetik O’zgarishlarining qaysi turi mavjud? A) tovush tushishi va orttirilishi B) tovush orttirilishi va almashishi C) tovush almashishi D*) tovush tushishi va almashishi. Tilning so’z ma’nolarini farqlash uchun xizmat qiladigan fonetik birligi? A) Tovush B) Amplituda C) Ovoz D) Fonema Ijtimoiy hayotda ro’y beradigan O’zgarishlar, avvalo, tilshunoslikning qaysi bo’limida O’z aksini topadi? A) fonetikada B) frazeologiyada C) leksikologiyada D) morfologiyada So’z boyligi, asosiy lug’at tarkibi, ularning ma’no turlari, so’z ma’nolarining ifodalanish yo’llarini O’rganuvchi bo’lim tilshunoslikning qaysi bo’limi? A) Leksikografiya B) Orfografiya C) Orfoepiya *D) Leksikologiya Gaplarda ajratilgan so’zlarning qaysi biri metaforik ma‘noga ega? Qalin dO’stim paxta terishar edi. U ikki bor turmushga chiqdi, biroq tirnoq, yuzini ko’rmadi. Uning sochlari yelkasiga tushgan edi. Men kelsam, direksiyada bo’lim boshliqlari yig’ilgan ekan. Uxlamoq, talamoq fe‘llarining sinonimlari qaysi qatorda to’g’ri izohlangan? A) tunamoq – uxlamoq, tO’namoq – talamoq: bu O’rinda tunamoq leksemasining ikki ma‘nosi berilgan B) tunamoq – uxlamoq, tO’namoq – talamoq: bu O’rinda tunamoq, tO’namoq leksemalari omonim leksemalar C) tunamoq – uxlamoq, tO’namoq – talamoq: bu O’rinda tunamoq va tO’namoq so’zlari paronim leksemalar D) tunamoq leksemasi uxlamoq va talamoq leksemalariga sinonim bo’lib, bu leksema ba‘zan ikki xil variantda: tunamoq va tO’namoq tarzida yoziladi. Ikki yoki undan ortiq so’zning shakliy munosabati va talaffuziga ko’ra O’zaro birlik hosil qilishi qaysi hodisalar uchun xos? A) sinonimlar uchun xos B) antonimlar va ko’p ma‘nolilik uchun xos C) omonimlar uchun xos D) paronimlar uchun xos. Leksikografiya tilshunoslikning qanday bo’limi? A) So’z ma’nolarini O’rganuvchi bo’lim B) So’z qatlamlarini O’rganuvchi bo’lim Lug’at tuzish ishlari bilan shug’ullanuvchi bo’lim Lingvistik terminlar tuzish bilan shug’ullanuvchi bo’lim http://fayllar.org Download 62.54 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
ma'muriyatiga murojaat qiling