Texnikaning tavsifi
Download 42.5 Kb.
|
Texnikaning tavsifi Ota-onalar munosabatini o'rganish usuli (Ota-ona munosabatini o'rganish vositasi - PARI) ota-onalarning (birinchi navbatda onalar) oilaviy hayotning turli tomonlariga (oila roli) munosabatini o'rganish uchun mo'ljallangan. Mualliflar amerikalik psixologlar E.S. Schaefer va R.K. Bell, Rossiyada texnikani T.V. Neshcheret. PARI so'rovnomasi oilaviy hayot va ota-onalik haqidagi 115 ta bayonotni o'z ichiga oladi. Unda ota-onalarning bolaga va oiladagi hayotga munosabatining turli jihatlariga oid 23 ta shkala mavjud bo'lib, har bir tarozida 5 tadan savol bor. Ulardan 8 tasi oilaviy rollarga munosabatni tavsiflaydi va 15 tasi ota-ona va bola munosabatlariga taalluqlidir. O'z navbatida, ushbu 15 ta o'lchov quyidagi 3 guruhga bo'linadi: 1 - optimal hissiy aloqa,
A - faol rozilik a - qisman kelishuv b - qisman kelishmovchilik B - to'liq kelishmovchilik. Jarayon
“Quyidagi har bir bayonotni o‘qing va har birini quyidagicha baholang: A - to'liq rozi; a - deyarli rozi bo'ling; b - ko'proq rozi bo'ling; B - butunlay rozi emasman. Bu erda to'g'ri yoki noto'g'ri javoblar yo'q, shuning uchun siz o'z fikringizga ko'ra javob berasiz. Barcha savollarga javob berish juda muhim. Ko'pgina bayonotlar bir-biriga o'xshash bo'lib tuyuladi, ammo ularning barchasi fikrlarning nozik tafovutlarini aniqlash uchun zarurdir." Natijalarni qayta ishlash Sinov natijalari maxsus jadvalga kiritiladi, uning qatorlarida ota-onaning bolaga bo'lgan munosabatining u yoki bu tomonini (atributini) "o'lchaydigan" 5 ta savol mavjud (metodik shkala). Aspektlar - belgilar (shkala) Anketa quyidagi shkalalarni birlashtiradi: Verbalizatsiya haddan tashqari tashvish Oilaviy qaramlik Irodani bostirish O'zini qurbon qilish hissi Xafa qilishdan qo'rqish Oilaviy nizolar Achchiqlanish Haddan tashqari jiddiylik Oila ichidagi ta'sirlarni istisno qilish Ota-onalarning super kuchi Agressivlikni bostirish Styuardessa rolidan norozilik Hamkorlik Bolaning faolligini rivojlantirish Mojarolardan qochish Erning befarqligi Jinsiylikni bostirish onaning hukmronligi Bolaning dunyosiga favqulodda aralashuv Tenglashtirilgan munosabatlar Bolaning rivojlanishini tezlashtirish istagi Onaning mustaqilligi yo'qligi Kalit A - 4 ball; a - 3 ball; b - 2 ball; B - 1 ball. Imzo No. Belgilar Savollar soni Oila roliga munosabat 3 Oilaga qaramlik 3 26 49 72 95 5 Fidoyilik hissi 5 28 51 74 97 7 Oiladagi nizolar 7 30 53 76 99 11 Ota-onalarning oliy hokimiyati 11 34 57 80 103 13 Styuardessa rolidan norozilik 13 36 59 82 105 17 Erning loqaydligi 17 40 63 86 109 19 Ona hukmronligi 19 42 65 88 111 23 Onaning mustaqilligi yo'qligi 23 46 69 92 115 Ota-onalarning bolaga munosabati Optimal hissiy aloqa 1 Og‘zaki nutq 1 24 47 70 93 14 Hamkorlik 14 37 60 83 106 15 Bola faolligini rivojlantirish 15 38 61 84 107 21 Balanslangan nisbatlar 21 44 67 90 113 Bola bilan haddan tashqari hissiy masofa 8 Achchiqlanish 8 31 54 77 100 9 Haddan tashqari jiddiylik 9 32 55 78 101 16 Kontaktdan qochish 16 39 62 85 108 Bolaga juda ko'p e'tibor berish 2 Haddan tashqari tashvish 2 25 48 71 94 4 Irodani bostirish 4 27 50 73 96 6 Xafa qilishdan qo'rqish 6 29 52 75 98 10 Oila ta'sirini istisno qilish 10 33 56 79 102 12 Agressiyani bostirish 12 35 58 81 104 18 Jinsiylikni bostirish 18 41 64 87 110 20 Bola dunyosiga favqulodda aralashuv 20 43 66 89 112 22 Bola rivojlanishini tezlashtirish istagi 22 45 68 91 114 Natijalarni talqin qilish Oila roliga munosabat U 8 ta belgi yordamida tasvirlangan, ularning raqamlari 3, 5, 7, 11, 13, 17, 19, 23: ayolning oila doirasidagi cheklangan manfaatlari, faqat oilaga tegishli (3); ona rolida fidoyilik hissi (5); oilaviy nizolar (7); ota-onalarning yuqori hokimiyati (11); uy bekasi rolidan norozilik (13); erning "befarqligi", uning oilaviy ishlarga aralashmasligi (17); onaning ustunligi (19); onaga qaramlik va mustaqillikning yo'qligi (23). Ota-onalarning bolaga munosabati 1. Optimal hissiy aloqa (4 belgidan iborat, ularning soni 1, 14, 15, 21); og'zaki ko'rinishlarga, og'zaki so'zlarga (1); sheriklik (14); bolaning faoliyatini rivojlantirish (15); ota-onalar va bola o'rtasidagi tenglashtiruvchi munosabatlar (21). 2. Bola bilan haddan tashqari hissiy masofa (3 ta belgidan iborat, ularning soni 8, 9, 16): asabiylashish, jahldorlik (8); zo'ravonlik, haddan tashqari zo'ravonlik (9); bola bilan aloqa qilishdan qochish (16). 3. Bolaga haddan tashqari konsentratsiya (8 belgi bilan tavsiflanadi, ularning soni 2, 4, 6, 10, 12, 18, 20, 22): haddan tashqari g'amxo'rlik, qaramlik munosabatlarini o'rnatish (2); qarshilikni yengish, irodani bostirish (4); xavfsizlikni yaratish, xafa qilishdan qo'rqish (6); oiladan tashqari ta'sirlarni istisno qilish (10); tajovuzkorlikni bostirish (12); jinsiy aloqani bostirish (18); bolaning dunyosiga haddan tashqari aralashish a (20);p bolaning rivojlanishini tezlashtirish istagi (20). Har bir atribut 5 ta hukm yordamida o'lchanadi, o'lchash qobiliyati va semantik mazmuni jihatidan muvozanatli. Butun metodologiya 115 ta hukmdan iborat. Raqamli ahamiyatga egalik yig'indisi belgining jiddiyligini aniqlaydi: 20 - xususiyatning maksimal balli; 18, 19, 20 - yuqori baholar; 8, 7, 6 - past baholar; 5 - xususiyatning minimal balli. Ishlab chiqarish jamoasida ishlaydigan psixolog uchun, ehtimol, ota-onalarning oila roliga bo'lgan munosabatini aniqlashga qaratilgan tarozilar bloki ko'proq qiziqish uyg'otadi. Texnika oila ichidagi munosabatlarning o'ziga xos xususiyatlarini, oilaviy hayotni tashkil etish xususiyatlarini baholashga imkon beradi. Oilada siz munosabatlarning ba'zi jihatlarini ajratib olishingiz mumkin: uy xo'jaligi, oilaviy hayotni tashkil etish (metodikada bular 3, 13, 19, 23-shkalalar);
Psixologik yordam oilaviy nizolarni hal qilishga va ishlab chiqarish jamoasidagi munosabatlarni yaxshilashga qaratilgan. 3-shkala bo'yicha yuqori ball oilaviy muammolarning ishlab chiqarish muammolaridan ustunligini, "ishning" ikkinchi darajali manfaatlarini ko'rsatadi, 13-shkala haqida esa buning aksini aytish mumkin. Bu xususiyat bo'yicha yuqori ball olgan shaxslar oilaga qaramlik, past iqtisodiy funktsiyalarni taqsimlashda izchillik. Oilaviy integratsiyaning yomonligi 17, 19, 23 shkala bo'yicha ballar bilan tasdiqlanadi. Oila roliga bo'lgan munosabatni tahlil qilish psixologga sub'ektning oilaviy munosabatlarining o'ziga xos xususiyatlarini yaxshiroq tushunishga, unga psixologik yordam ko'rsatishga yordam beradi. Ota-onalar va bolalar munosabatlari metodologiyada tahlilning asosiy mavzusidir. Darhol amalga oshirilishi mumkin bo'lgan asosiy xulosa - ota-ona va bola aloqasini uning optimalligi nuqtai nazaridan baholash. Buning uchun tarozilarning dastlabki 3 guruhi bo'yicha o'rtacha ball solishtiriladi: optimal aloqa, hissiy masofa, konsentratsiya. Ko'pincha ota-onalar va bola o'rtasidagi muvaffaqiyatsiz munosabatlarning xususiyatlarini, bu munosabatlardagi keskinlik zonasini tushunish uchun kalit bo'lgan individual tarozilarni tahlil qilish alohida qiziqish uyg'otadi. Texnika psixodiagnostik suhbatni tayyorlash va o'tkazishda yordam berishi mumkin. Больше информации об этом исходном текстеЧтобы получить дополнительную информацию, введите исходный текст Отправить отзыв Боковые панели История Сохраненные Предложить перевод Download 42.5 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
ma'muriyatiga murojaat qiling