Texnologiya menejment va kommunikatsiya instituti pps-22-18 guruh talabasi begonayeva arofatxon

Ixtiyorsiz xayol

Ixtiyorsiz xayol deb - odam o’zining oldiga hech qanday maqsad qo’ymasdan, irodani ishga solmasdan, qandaydir o’z-o’ziga obraz va tasavvurlarni yaratishiga aytiladi.
Ixtiyorsiz xayol shu topdagi kuchli ehtiyoj tufayli maydonga keladi. Masalan: odam juda tashna yoki juda och bo’lgan paytida uning xayolida har turli taomlar, daryo va buloq suvlari paydo bo’la boshlaydi. Odamning ayni shu chog’dagi hissiy holati, ya'ni his-tuyg’ulari ham ixtiyorsiz xayolning maydonga kelishiga sabab bo’ladi. Chunonchi, vahima yoki qo’rqinch hissi paytida odamning xayoliga qo’rqinchli narsalarning obrazlari kela boshlaydi.

Ixtiyoriy xayol

Ixtiyoriy xayol deb oldindan belgilangan maqsad asosida iroda kuchini ishga solib muayyan obraz va tasavvurlarni yaratishga aytiladi. Demak, ixtiyoriy xayol hamisha ma'lum maqsad va vazifalarni bajarish bilan bog’liq bo’ladi. Bunday maqsad va vazifalar boshqalar tomonidan qo’yilishi mumkin. Masalan, rassom o’zi ishlamoqchi bo’lgan suratning mavzusini o’zi belgilaydi. Yozuvchi yozmoqchi bo’lgan asarning mavzusini o’zi tanlaydi va o’zi badiiy obrazlarni yaratadi. Umuman san'at asarlarining hammasi ixtiyoriy xayol natijasida maydonga keladi. Realistik xayol - turida voqelik aks ettiriladi, orzular amalga oshadi.
Fantastik xayol - amalga oshmaydigan xayol turidir.
Tayanch So’zlar
Xayol- imagination-воображение
Passiv xayol- passive imagination- пассивное воображение
Aktiv xayol- Active imagination- Активное воображение
Ijodiy xayol- creative imagination- творческое воображение
Fantaziya- фантазия- fantasy
Agglyutinatsiya- агглютинация-agglutination
Giperbolizatsiya- гиперболизация- hyperbolization