Texnologiya va uni o‘qitish metodikasi o‘qituvchi: B. Mavlonov

---

TEXNOLOGIYA VA UNI O‘QITISH METODIKASI 
 
O‘qituvchi: B.Mavlonov 
 
JIZZAX- 2022 

---

4-MAVZU:Maktabni innovatsion boshqaruv modeli 
REJA 
1. Maktab ichidagi boshqaruv tizimi va tuzilishi.  
2. Ichki boshqaruvning maqsadi, mazmuni va vazifalari.  
3. Maktab direktori va pedagoglar jamoasi.  
4. Direktor va uning o’rinbosarlarining vazifalari.
5. Maktabni pedagogik kadrlar bilan ta’minlash. 

---

Yoshlarimizga jahon ta’lim mezonlariga mos xolda chuqur bilim berish, ularni Vatanga 
muhabbat, milliy istiqlol g’oyalariga sodiqlik ruxida tarbiyalash masalalari ta’lim sohasining 
asosiy vazifasidir. Bu esa uz o’rnida ta’lim boshqaruvi organlari, muassasalari, o’quv 
yurtlari rahbarlaridan tashkilotchi xamda tadbirkor, yuqori bilim va yuksak madaniyat egasi 
bo’lishini talab etadi. 
Yoshlarimizga jahon ta’lim mezonlariga mos xolda chuqur bilim berish, ularni Vatanga 
muhabbat, milliy istiqlol g’oyalariga sodiqlik ruxida tarbiyalash masalalari ta’lim sohasining 
asosiy vazifasidir. Bu esa uz o’rnida ta’lim boshqaruvi organlari, muassasalari, o’quv 
yurtlari rahbarlaridan tashkilotchi xamda tadbirkor, yuqori bilim va yuksak madaniyat egasi 
bo’lishini talab etadi. 

---

Ma’lumki, aksariyat umumta’lim maktablari rahbarlari xalq ta’limi xodimlari orasida eng ko’p mehnat sarf 
qilib ishlayotganlar toifasiga kiradi. Shuning bilan birgalikda ular faoliyatlari davomida juda ko’p 
qiyinchiliklarga duch keladilar. Bunday ahvolining obyektiv va subyektiv sabablari bor, albatta.
Ma’lumki, aksariyat umumta’lim maktablari rahbarlari xalq ta’limi xodimlari orasida eng ko’p mehnat sarf 
qilib ishlayotganlar toifasiga kiradi. Shuning bilan birgalikda ular faoliyatlari davomida juda ko’p 
qiyinchiliklarga duch keladilar.

Bunday ahvolining obyektiv va subyektiv sabablari bor, albatta.

Ularning asosiylari quyidagilardan iborat: 

- ta’lim boshqaruvining nazariy asoslari to’g’risida sust bilimga ekanliklari; 

- ta’lim boshqaruvining nazariy asoslari to’g’risida sust bilimga ekanliklari; 

- maktab ichki boshqaruvning samarasizligi; 

- maktab boshqaruvida inson omilini hisobga olmaslik; 

- qog’ozbozlik va buyruqbozlikka asoslangan uslubning saqlanayotganligi; 

-maktab rahbarlari o’rtasidagi ish taqsimotining amalda yaxshi ishlmayotganligi; 

- malaka oshirish masalasiga e’tiborsizlik; 

- kadrlar qo’nimsizligi; 

- vaqtdan unumli foydalanmaslik va hokazo. 

---

Zamonaviy ta’limni tashkil etishga qo’yiladigan muhim talablardan biri ortiqcha ro’hiy va jismoniy kuch 
sarf etmay, qisqa vaqt ichida yuksak natijalarga erishishdir. Qisqa vaqt ichida muayyan nazariy bilimlarni 
o’quvchilarga yetkazib berish, ularda ma’lum faoliyat yuzasidan ko’nikma va malakalarni hosil qilish. 
Zamonaviy ta’limni tashkil etishga qo’yiladigan muhim talablardan biri ortiqcha ro’hiy va jismoniy kuch 
sarf etmay, qisqa vaqt ichida yuksak natijalarga erishishdir. Qisqa vaqt ichida muayyan nazariy bilimlarni 
o’quvchilarga yetkazib berish, ularda ma’lum faoliyat yuzasidan ko’nikma va malakalarni hosil qilish. 
Tilimlami tekshirishning ikkinchi bo'g'ini har bir mavzuni
• Tilimlami tekshirishning ikkinchi bo'g'ini har bir mavzuni
• o'zlashtirish jarayonidagi joriy teksbirishdir. Joriy tekshirish ta iim
• oluvchilar tomonidan o'quv dasturida belgilangan ayrim alohida
• elementlami o'zlashtirish darajasini tashxislash imkonini beradi.
• Mazkur tekshirishning asosiy vazifasi o'rgatishdir. Bunday
• tekshirishning shakl va metodlari turlicha b o iib , ular o'quv
• materiali mazmuni, murakkabligi, o'quvchilaming yoshi va
• tayyorgarligi, ta iim bosqichi va maqsadlari, muayyan pedagogik
• sharoitlarga bog'liq bo'ladi. 

---

O`quvchiga bilimlar tayyor holda berilmasdan, bilimlarni darsliklardan, internetdan, turli 
boshqa manbalardan izlash, topish, qayta ishlash orqali uning bilim olish malakasi 
shakllantiriladi. Olgan bilimlari orqali ijodiy mushohada yuritish, imkoniyati yaratiladi. 
O`quvchini darsliklar bilan ishlash, o`qish, o`rganish, konspekt yozish, qo`shimcha adabiyot, 
spravochniklardan foydalanib mustaqil o`zlashtirish ko`nikmalarini egallashga o`rgatiladi. 
O`quvchiga bilimlar tayyor holda berilmasdan, bilimlarni darsliklardan, internetdan, turli 
boshqa manbalardan izlash, topish, qayta ishlash orqali uning bilim olish malakasi 
shakllantiriladi. Olgan bilimlari orqali ijodiy mushohada yuritish, imkoniyati yaratiladi. 
O`quvchini darsliklar bilan ishlash, o`qish, o`rganish, konspekt yozish, qo`shimcha adabiyot, 
spravochniklardan foydalanib mustaqil o`zlashtirish ko`nikmalarini egallashga o`rgatiladi. 

---

Darsni interfaol metodlarda tashkil etishning qanday afzalliklari mavjud:
• Darsni interfaol metodlarda tashkil etishning qanday afzalliklari mavjud:
• O`qitish mazmuni yaxshi o`zlashtirishga olib keladi; 
• O`z vaqtida o`quvchi-o`qituvchi-o`quvchilar orasida ta’limiy aloqalar o`rnatiladi; 
• O`qitsh usullari ta’lim jarayonida turli xil ko`rinishlarda kechadi. (yakka, juft, guruh,, katta guruhlar). 
• O`quv jarayoni o`quv ehtiyojini qondirish bilan yuqori motivatsiyaga ega bo`ladi. 
Baholash deb bilim, ko‘nikma va malakalami o‘quv dasturida
• Baholash deb bilim, ko‘nikma va malakalami o‘quv dasturida
• ko‘rsatilgan etalon (ko‘rstakich, qolip, o ‘lchagich)lar bilan
• solishtirishni aytamiz. Baho deb baholashning ball shaklida
• ko‘rsatilgan son jihatdan o‘lchamiga aytiladi. 

---

“Texnologiya” yunoncha “texnos”-mahorat, san’at va “logos”- fan, ta’limot so’zlaridan 
tashkil topgan. “Ta’lim texnologiyasi” tushunchasi tushunchasi esa lug’aviy jihatdan 
(inglizcha “an educational technology”) ta’lim (o’qitish) jarayonini yuksak mahorat, san’at 
darajasida tashkil etish borasida ma’lumotlar beruvchi fan (yoki ta’limot) ma’nosini 
anglatadi. Pedagogik texnologiya o’z mohiyatiga ko’ra sub’ektiv xususiyatga ega bo’lib, 
ya’ni, har bir pedagog ta’lim-tarbiya jarayonini o’z imkoniyati, kasbiy mahoratidan kelib 
chiqqan holda ijodiy tashkil etishi lozim. 

---

 E’TIBORINGIZ 
UCHUN
RAHMAT!