Texnologiyalar vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti qarshi

Paketli kommutatsiya 
Kompyuter tarmoqlarda katta hajmli xabarlar kichik fragmentlarga 
paketlarga bo‘linadi. Uzatish paytida paket ketma ket aloqa liniyalar va 
marshrutizatorlar orqali o‘tadi. Marshrutizatorlar oraliq saqlash bilan uzatish 
mexanizmni ishlatadi paket avval to‘liq qabul qilinadi va buferga yoziladi, 
keyin aloqa liniyaga uzatiladi (). Marshrutizatorlarda yig‘ish o‘shlanishi 
paydo bo‘ladi, u paket uzunligiga proporsional: [8] Tzn=L/R bu yerda L – 
paket uzunligi bit, R – chiqish aloqa liniyaning tezligi bit/s 2.2.3-rasm. Paketli 
kommutatsiyada paketlarni yig‘ish va o‘tkazish. Marshrutizator chiqish va 
kirish aloqa liniyalarga ega. Xar bitta aloqa liniya cheklangan razmerga ega 
bo‘lgan buferga (chiqish navbati) ega. Bufer razmeri cheklangani uchun, 
shunday holat paydo bo‘lish mumkin, yangi paketni joylashish uchun buferda 
joy yetishmasligi mumkin. Bu xolatda paket yo‘qotiladi yoki yangi paket, 
yoki navbatda turgan paket yo‘qotiladi. Paketli kommutatsiya bilan oddiy 
tarmoq strukturani ko‘rib chiqamiz (2.2.4-rasm.). A,B xostlari E xostiga 
birgalikda paketlarni jo‘natadi, A va B xostlarning birinchi marshrutizator 
bilan aloqasi 10Mbit/s `tezligi bilan Ethernet aloqa liniyasi bilan amalga 
oshiriladi. Marshrutizator aloqa liniyaga paketlarni 1,5Mbit/s tezligi bilan 
yuboradi. Agar aloqa liniya yuklangan bo‘lsa paketlar uni bo‘shatishni 70 

---

navbatda kutib turadilar. Agar A va B birdan paketlarni yuborsa, nima 
bo‘lishini ko‘rib chiqamiz. Xostlar o‘rtasida sinxronizatsiya yo‘q, paketlarni 
uzatish tartibini oldindan aytib bo‘lmaydi, bu usul statik multipleksorlash deb 
aytiladi. Xostlar o‘rtasida paketlar uzatish vaqti qo‘yidagisiga teng: 
Tp=Q*L/R bu yerda L – paket uzunligi bit, R – chiqish aloqa liniyaning tezligi 
bit/s, Q – xostlar o‘rtasida aloqa liniyalarning soni. 2.2.4-rasm. Paketli 
kommutatsiya bilan oddiy tarmoqning strukturasi. Paketlar tarmoqqa manba 
bergan tezligi bo‘yicha aloqa liniya oldindan zahiralanmagan paytida kiradi. 
Paketli tarmoq kommutatsiyali tarmoqdan asosiy farqi u xar doim paketlarni 
oxirgi tugundan qabul qilishga tayyor. Paketli kommutatsiya real vaqt 
ilovalarni telefoniya, videochaqiruv, konferens aloqa sifatli xizmat 
ko‘rsatishni ta’minlab bermaydi, lekin aloqa liniya o‘tkazuvchanligini 
samarali bo‘linishni ta’minlab beradi. 2.2.3. Marshrutizatorda paketlarni 
qayta ishlash . 
Zoiper-da QoS sozlanganidan keyin paketning mazmuni shunday ko'rinadi. 
Skrinshotda ko'rsatilgan: protokol, uning nomi va biz kiritgan qiymat. EF 
tezlashtirilgan yo'naltirishni anglatadi, ya'ni, 
Ushbu holatda
 eng yuqori ustuvorlik: 
Ushbu usulning yagona kamchiliklari shundaki, ko'pchilik marshrutizatorlar 
sarlavha bo'yicha ustuvorlikni tushunishlari mumkin, ammo hammasi emas. 
O'rnatish tafsilotlari siz foydalanayotgan qurilma va xizmatga bog'liq. Ammo 
yo'riqnomani topish oson, faqat "QoSni N uchun qanday sozlash kerak" ni 
googledan qidiring. 
Aloqa sifati biznesda muhim rol o'ynaydi. Bizda telefoniya sozlamalari ilovalar 
sonining ko'payishiga olib kelgan bir nechta holatlar mavjud. Biz bu qiyin mavzu 
ekanligini tushunamiz, shuning uchun ikkilanmang - sharhlarda savollar bering. 

---

Agar siz o'ng tomonda joylashgan chatga yozsangiz, texnik yordam xizmati besh 
daqiqa ichida javob beradi. 
« 
Kos
"Bu yuqori ustuvor tarmoq trafigiga, qurilmaga yoki IP telefonlarning ishlashi, 
video konferentsiya, 
oqimli video
, CITRIX-ilovalar, 
Voip telefoniya
 va shunga 
o'xshash 
kechikishga 
sezgir 
transport. 
Oddiy qilib aytganda, uning yordami bilan Skype, tarmoq media pleeri (ba'zi VLC-
Player), jamoaviy ilovalar 
Onlayn o'yinlar
, har qanday darajadagi Internet-kanal 
yuklanishi uchun etarli tarmoqli kengligi (tezlik) olish imkoniyatiga ega bo'ladi, 
shuning uchun ular "to'mtoq" va "kechikmaydi".