Texnologiyalari Universiteti " Kreativ fikrlash"

Kreativ fikrlashda amaliy tadqiqotlar

Mahoratga ega bo‘lish haqida gap ketganda psixologlar 10 yil- lik qoidani

aniqladilar. Hatto iste’dodli shaxslar uchun ham ma’lum bir sohada jahon

darajasidagi darajaga erishish uchun taxminan 10 yillik intensiv va tizimli

amaliyot talab qilinadi – 10000 soatlik amaliyot. Ushbu qoida sport,

musiqa, shaxmat, yozish yoki ilm- iy izlanishlar bo‘lsin, har qanday

tajribaga tegishli bo‘lishi kerak. Motsart singari daho ham o‘zini ajoyib

musiqachi bo‘lgan otasi- ning katta bosimi ostida yillar davomida musiqa

asboblari bilan shug‘ullangan va kichikroq asarlar yozgan. Motsartning

bolalik asarlarining aksariyati boshqa bastakorlarning asarlaridan tashkil

topgan yoki qisman otasi tomonidan yozilgan deb o‘ylagan. Uning 9-sonli

fortepiano kontserti ehtimol tanqidchilar tomonidan yuqori baholanadigan

eng qadimgi asl asardir. Ammo o‘sha vaqtga qadar Motsart 10 yildan ortiq

vaqt davomida bastakorlik qilgan.

Erta o‘qitish yillari va fidoyi ota-onalar jahon miqyosida- gi

ko‘rsatkichlarga erishish uchun ikkita odatiy mavzu. Tiger Voods barcha

zamonlarning eng muvaffaqiyatli golfchilaridan biri bo‘lgan. Uning otasi

Graf unga 9 oyligida o‘ynash uchun golf klu- bini sovg‘a qildi. Tiger 18

oyligida golf maydoniga borishni bosh- ladi va 4 yoshida murabbiy yollandi.

Graf o‘g‘lini o‘qitishni davomettirdi va 10 yildan ko‘proq vaqt o‘tgach,

1991-yilda Tiger AQSH- ning eng yosh o‘smirlar havaskorlari chempioniga

aylandi.

Albatta, barchamizning fikrlash tarzimizni yaxshilash uchun bir xil kuch

sarflashimizni kutish haqiqatga to‘g‘ri kelmasa kerak. Ammo empirik

tadqiqotlar shuni anglatadiki, yaxshi fikrlash bepul kelmaydi. Agar biz

aqlimizni yaxshilashga jiddiy yondashsak, reja tuzib, ko‘p vaqtni

mashg‘ulotlarga sarflashga tayyor bo‘lishimiz kerak. Faqatgina ushbu

sohadagi kitoblarni o‘qib chiqish yetarli bo‘lmaydi. Shuningdek, mashqlarni

bajarishingiz va o‘z bilimlarin- gizni kundalik hayotingizda qo‘llashingiz

kerak. Tanqidiy fikrlash vaqti-vaqti bilan qiladigan narsadan ko‘ra, odatiy

odat, turmush tarziga aylanishi kerak.

XULOSA

Qanday qilib tanqidiy fikrlashni tabiiy odatga aylantiramiz? Mana,

sinab ko‘rishingiz uchun oddiy va amaliy usul. Biz buni yaxshi

fikrlashning to‘rtta yo‘li deb ataymiz. Usulga rioya qilish uchun biz

duch keladigan g‘oyalar to‘g‘risida quyidagi to‘rtta aso siy savollarni

berishni odat tusiga kiritdik.

Bu savollar sodda ko‘rinishga ega, ammo ular aslida juda kuchli, chunki
ular bizning tahlilimizni tashkil qilish uchun yaxshi tuzilishga ega.
Biz ma’lumotlarni nafaqat yetkazishni, balki qo‘shimcha ma’lumotlar
orqali tushuntirishni ham bilishingiz kerak. Chunki bizdan axborotni
qabul qilayotgan odamda tug‘iladigan qo‘shimcha savollarga ham javob
bera olishimiz kerak. Demak, biror masalani o‘rganganda uni
boshqalarga batafsil tushuntirib bera oladigan darajada bilishingiz kerak.