Tezlik va vaqt bo‘yicha masofani aniqlash

130

---

131
QARAMA-QARSHI YO'NALISHDAGI
HARAKATGA DOIR MASALALAR
1. 
Masala. Naima o‘qiydigan maktab ularning uyidan o‘ng tarafda, 
Naimaning opasi Nozima o‘qiydigan litsey esa uydan chap tarafda. 
Opa-singil bir vaqtda uydan chiqdi va qarama-qarshi yo‘nalishda 
biri maktabga, ikkinchisi litseyga y o l oldi. Naimaning yurish tezligi 
50 m/min, Nozimaniki esa 60 m/min. 5 minutdan so‘ng ular orasi­
dagi masofa necha metr boladi?
qancha y o l yuradi?
50 m/min • 5 min = 250 m.
2) Nozima 5 minutda qancha yo‘l yuradi? 60 m/min • 5 min = 300 m.
3) 5 minutdan so‘ng ular orasidagi masofa necha metr boladi?
250 m + 300 m = 550 m. Javob: 550 metr.
1) 1 m in u td a N a im a va N ozim a b ir -b ir id a n n e ch a m etr 
uzoqlashadi? 50 m+60 m=110 m.
2) 5 minutda opa-singillar bir-biridan necha metr uzoqlashadi? 
110 m • 5 = 550 m. Javob: 550 m.
2. 
Samarqanddan ikki mashina bir vaqtda qarama-qarshi yo‘nalishda 
yolga chiqdi. Birining tezligi 60 km/soat. Ikkinchisiniki 70 km/ soat. 
3 soatdan so‘ng ular orasidagi masofa necha kilometr boladi?
3. 
T osh k en td a n ik k ita a vtom ob il b ir v a q td a q aram a-qarsh i 
yo‘nalishda yolga chiqdi. Birining tezligi 55 km/soat. 4 soatdan keyin 
ular orasidagi masofa 480 km boldi. Ikkinchisining tezligini toping.
Yechish. I usul
1) Naima 5 minutda
II usul
Qarama-qarshi yo‘nalishdagi harakatda jismlarning bir-biridan 
uzoqlashish tezligi ular tezliklarining yig'indisiga teng.
f
4, 
Buxorodan ikkita velosipedchi bir vaqtda qarama-qarshi tomonga 
yolga chiqdi. Birining tezligi 12 km/soat, ikkinchisiniki 15 km/soat. 
Necha soatdan so‘ng ular orasidagi masofa 54 km boladi?

---

5. 
X ivadan bir vaqtda qaram a-qarshi yo‘nalishda 
132 
piyoda va velosipedchi yolga chiqishdi. Piyodaning
tezligi 5 km/soat. Velosipedchining tezligi undan
3 marta ortiq. 2 soatdan keyin ular orasidagi masofa necha kilometr 
boladi? Ikki usul bilan yeching.
6
. 
Maktabdan N argiza va Dinoraning uylarigacha bolgan masofalar 
o‘zaro teng. Qizlar m aktabdan bir vaqtda chiqib uylariga ketdi. 
N argizaning yurish tezligi 60 m /m in va u uyga 10 m inutda yetib 
keldi. Dinora uyiga undan 2 minut kech keldi. Dinoraning yurish 
tezligini toping.
7. 
A shahardan poyezd 60 km/soat tezlik bilan y olg a chiqdi. Oradan 
1 soat o'tgach, shu A shahardan qaram a-qarshi yo‘nalishda 
80 km/soat tezlik bilan ikkinchi poyezd yolga chiqdi. Necha soatdan 
so‘ng bu poyezdlar A shahardan baravar uzoqlikda bo‘ladi?
8
. 
C q ish lo q d a n A v a B  q ish lo q la rg a q a ra b b ir va q td a ikki 
velosipedchi y o lg a chiqishdi. B  ga ketayotgan velosipedchining 
tezligi 15 km/soat. A ga ketayotgan velosipedchining tezligi unga 
qaraganda 3 km /soat kam . B  ga velosipedchi 3 soatda yetib 
keldi, A ga esa velosipedchi undan 1 soat keyin keldi. A va B 
qishloqlar orasidagi masofani toping.
A * ----------------------------< 
c  
*--------------
9. 
C v a B shaharlar orasidagi m asofa 350 km. A va C shaharlar 
orasidagi m asofa esa undan 50 km kam . C dan A va B ga qarab 
bir vaqtda ikkita poyezd y olga chiqdi. B ga ketadigan poyezdning 
tezligi 50 km /soat, A ga ketayotgani 1 soatda 60 km y o l yuradi.
4 soatdan keyin: A ga, B ga yetish uchun necha kilometr qoladi?

---