Tibbiyotning otasi


Download 0.76 Mb.
bet1/5
Sana05.02.2023
Hajmi0.76 Mb.
#1166944
  1   2   3   4   5
Bog'liq
1.Gippokratni


1.Gippokratni "tibbiyotning otasi" deb atashadi, chunki u uni yolg'on falsafadan tozalagan, uni qorong'u empirizmdan olib chiqishga muvaffaq bo'lgan. Gippokrat tibbiyotni ilmiy asosga qo'ydi.
Uning risolalari tibbiyot fanining rivojlanishiga, uning nazariyasi va amaliyotiga katta ta’sir ko‘rsatdi. Barcha tibbiyot xodimlari uchun xulq-atvor etikasi va yuksak axloqiy fazilatlarni belgilab bergan Gippokrat edi. Bugungi kunga qadar an'ana saqlanib qolgan: diplom olish va tibbiy amaliyotni boshlash paytida shifokorlar Gippokrat qasamyodini qabul qilishadi.

Gippokratning tarjimai holidan:
Gippokrat (miloddan avvalgi 460-yillar - miloddan avvalgi 370-yillar) tarixiy shaxs. Ammo, biograflar Gippokratning hayot yo'lining haqiqiy rasmini qanchalik tiklashga harakat qilishmasin, yillar retsepti tufayli buni amalga oshirib bo'lmaydi. Gippokratning tarjimai holi haqida faqat taxminlar, versiyalar va unchalik aniq bo'lmagan ma'lumotlar mavjud.
Faylasuf Platon Gippokratning haqiqiy shaxsi haqida faqat taxminiy ma'lumot beradi, garchi qadimgi dunyoda uning nomi juda mashhur bo'lgan. Aflotunga ko'ra, Gippokratning tug'ilgan joyi hozirgi Turkiya qirg'oqlarida joylashgan Kos orolidir. Shuningdek, u tibbiyotdan dars bergani va oʻzini “Asklepiad” (tibbiyot xudosi Asklepiyning avlodi hisoblanganlardan biri) yoki “shifokor” deb atagani ham maʼlum, biroq uning shifo jarayoniga nisbatan qanday eʼtiqodga ega ekanligi haligacha nomaʼlum. Qolgan hamma narsa taxminlar: hatto uning hayoti va o'limi haqidagi ishonchli ma'lumotlar ham yo'q. Xuddi shu Aflotunning yozishicha, mashhur tabib miloddan avvalgi 430-yillarda yashagan. Miloddan avvalgi Miloddan avvalgi, ammo aniqroq tug'ilgan sanalar faqat tasavvurning mahsulotidir.
Yunon asli Rim tabibining asarlariga ko'ra, Gippokratning otasi Geraklid ismli Efeslik Soran ham tibbiyotda ishlagan. Ona haqida ishonchli ma'lumot yo'q, uning aniq ismi ham ma'lum emas - Praxitea yoki Fenareta.
Afsonaga ko'ra, Gippokrat qadimgi yunon xudosi tibbiyot va davolovchi Asklepiyning avlodi bo'lib, u tug'ilganda o'lgan, ammo tibbiyotdagi ajoyib yutuqlari va kashfiyoti uchun o'lmaslikni olgan. Shuningdek, Gippokratning onasi Gerkulesning (qadimgi yunon mifologik qahramoni, Zevs va Alkmen xudolarining o'g'li) avlodi bo'lgan deb taxmin qilinadi.
Vizantiya filologi Jon Tsets hatto oila daraxtini ham keltirdi, undan Gippokrat xudo Asklepiydan keyingi o'n beshinchi avlod ekanligi aniq. Bu ma'lumot ishonchli emas, faqat Gippokrat haqiqatan ham shifokorlar Asklepiadlar oilasidan (tibbiyot xudosining o'zidan kelib chiqqan oilaviy tibbiy sulola) bo'lgan deb taxmin qilish mumkin.


Download 0.76 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4   5




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling