Тижорат банкларида бухгалтерия ҳисоби


Банклараро тулов тизими Узбекистан Республикаси Марказий банкининг шахсий мулки ^исобланади


Download 451.33 Kb.
bet3/4
Sana28.10.2023
Hajmi451.33 Kb.
#1728921
1   2   3   4
Bog'liq
10. Банклараро ҳисоб-китоблар [Unlocked by www.freemypdf.com]

Банклараро тулов тизими Узбекистан Республикаси Марказий банкининг шахсий мулки ^исобланади.
Марказий банкнинг Ахборотлаштириш Бош маркази ва Марказий банкнинг Хисоб-китоблар маркази банклараро тулов тизимининг иштирокчилари х,исобланади. Банклараро тулов тизимининг фойдаланувчилари Марказий банкнинг Хисоб-китоблар марказида вакиллик x1исобвараFига эга булган банклар ва молиявий институтлар х,исобланади.
Марказий банкнинг Хисоб-китоблар маркази (МБ ХКМ) — бу Узбекистан Республикаси Марказий банки Тошкент шах,ар Бош бошцармасининг Хисоб, х,исобот ва х,исоб- китоблар бошцармаси булими булиб, унинг вазифасига тижорат банкларининг бош офисларига вакиллик х,исобварацларини очиш ва хизмат курсатиш х,амда улар уртасида электрон туловларнинг узлуксизлигини таъминлашкиради.


Маърузачи: Умаров З.А.




Марказий банкнинг Ахборотлаштириш Бош маркази (АБМ) — амалдаги конунчилик х,амда АБМ ва банклар уртасидаги шартномаларга мувофик банклараро тулов тизимининг техник, дастурий ва эксплуатацион хизматларини таъминлайдиганмарказ.
Банклараро тулов тизиминингиштирокчилари ва фойдаланувчиларининг х,УКУК ва
мажбуриятлари банкларнинг вакиллик х,исобваракларини очиш ва хизмат курсатиш учун фойдаланувчи банкларнинг МБ ХКМ билан, банклараро тулов тизими оркали электрон туловлар утказиш учун эса — АБМ билан тузилган икки томонлама шартнома асосида тартибгасолинади.


Маърузачи: Умаров З.А.




л Электрон тулов хужжати (ЭТХ) — бу пул-хисоб-китоб
хужжатларнинг асл нусхалари асосида, Узбекистон
Республикаси Марказий банки томонидан
белгиланган форматда яратилган, электрон ракамли
имзо^илан тасдикланган электрон хужжатдир.


г


Унинг электрон ракамли имзоси ва туFри расмийлаштирилиши текширилганда, ижобий натижа берса, у асл нусхасидек юридик кучга эгадир.


Куринишшаклида такдимэтилганда, ЭТХ асл хужжатсингари«Электрон» белгисибилан расмийлаштирилади;


Электрон туловни бошлаш—ЭТХни шакллантиришваэлектрон ракамли имзо билан тасдиклаш.


Маърузачи: Умаров З.А




а) Узбекистан Республикаси банклари уртасида нацд пулсиз х,исоб-китоблар буйича маблагларни тезкорлик билан утказишни таъминлаш;


Банклараро тулов
тизими орцали
х,исоб-китобларни
амалга оширишда
цуйидаги
талабларга риоя
этилади:



б) узатилаётган ЭТХларни рухсатсиз
киришдан х,имоя цилиш;



в) электрон туловларни тартибга солувчи цонунлар вацоидаларга риоя цилиш.


Маърузачи: Умаров З.А.




АБМ ва МБ Х,КМ банклараро тулов тизимининг иштирокчилари х,исобланади.
Банклараро тулов тизимининг фойдаланувчилари МБ ХКМда вакиллик x1исобвараFига эга булган банклар ва молиявий институтлар х,исобланади.
Банклараро тулов тизимининг иштирокчилари ва фойдаланувчиларининг х,уцуц ва мажбуриятлари банкларнинг вакиллик х,исобварацларини очиш ва хизмат курсатиш учун фойдаланувчи банкларнинг МБ ХКМ билан, банклараро тулов тизими орцали электрон туловлар утказиш учун эса — АБМ билан тузилган икки томонлама шартномаасосида тартибгасолинади.
Банклараро тулов тизимида узатиш учун мулжалланган пул-х,исоб-китоб х,ужжатларининг туFри тулдирилиши буйича жавобгарбанкмижозибулади.
Маърузачи: Умаров З.А.




МаблаFларни хисобварацларга утказиш, хисобдан чицариш хамда МБ ХКМга цайта ишлаш учун узатиладиган ЭТХнинг шакллантирилиши т^рилиги учун жавобгарлик ташаббускор банкка, МБ ХКМдан цабул цилинадиган ЭТХ учун жавобгарлик эса — бенефициарбанккаюклатилади.
Банклараро тулов тизими буйича узатиладиган маълумотларнинг сацланиши, банкларнинг вакиллик хисобварацларига маблагларни уз вацтида ва туFри утказилиши хамда хисобдан чицарилиши учун, шунингдек, ЭТХнинг цабул цилинганлиги ва цайта ишланганлиги (ЭТХ рацамига, операция суммасига, операцияниамалгаоширишсанасиватугатишвацтига асосланишларни хисобга олган холда) туFрисидаги тасдицномани, вакиллик хисобвараFидан (оралицдаги ва якуний) кучирмани шакллантириш учун жавобгарликАБМваМБХКМгаюклатилади.


Маърузачи: Умаров З.А.




  1. Банкнинг вакиллик x,uco6eapaFu ва уни очиш.


Банкнинг


вакиллик


x,uco6eapaFM — бу банкка МБ ХКМда очилган ва банклараро электрон туловлар утказишга мулжалланган хисобваракдир;


Маърузачи: Умаров З.А.




Банклар учун куйидаги вакиллик хисобварацлари очилади:

а) Узбекистан Республикаси Марказий банкидаги миллий ва чет эл валютасидаги вакиллик хисобварацлари;

б)резидент банклардаги вакиллик хисобварацлари










Резидент тижорат банклар миллий ва чет эл валютасида вакиллик х,исобварацларини Узбекистан Республикаси Марказий банкинингХ,исоб-китоб марказида очадилар.


Янги ташкил этилаётган банк таъсисчилари банк руйхатга олингунга цадартаъсис бадалларини йиFиш учун Узбекистан Республикаси Марказий банкида ёки бошца тижорат банкида вацтинчалик 29801 - "Мижозлар билан х,исоб-китоблар" x1исобвараFини очади.


Маърузачи: Умаров З.А




Вацтинчалик х,исобварацни очиш учун ваколатли шахс таъсисчилар номидан х,исобварац очиш т^рисида ариза тацдим цилади.
Банкларга Узбекистан Республикаси Марказий банкида руйхатга олиниб, банк операцияларини амалга ошириш учун лицензия берилгандан кейин вакиллик ^исобвара™ очилади.
Вакиллик ^исобвара™ очилаётганда, вакиллик муносабатлари тугрисида шартноматузилади.
Маърузачи: Умаров З.А.




Тижорат банки миллий валютада вакиллик x,uco6eapaFu очиш учун цуйидагиларни
тацдим цилади:
а) х,исобварац очиш ту₽рисида ариза;
б) солиц туловчининг идентификация рацами берилганлиги туFрисида гувох,нома нусхаси;
в) банк операцияларини амалга ошириш учун Узбекистан Республикаси Марказий банки томонидан берилган лицензиянинг нусхаси;
г) имзолар намуналари ва мух,р изи цуйилганварацча.


Маърузачи: Умаров З.А.




л л
Резидент банкларга чет эл валютасида вакиллик хисобвараклари банк
фаолиятини амалга ошириш хукукини берувчи лицензияга эга булган
бошка резидент тижорат банкларида очилади.
Ч >


( Л
Норезидент банклар томонидан Узбекистон Республикаси Марказий банкида ва Узбекистон Республикасининг ваколатли банкларида вакиллик хисобваракларини очиш учун куйидагилар такдим килинади:
Ч _ )

  • а) норезидент банкнинг тулик номи ва уни руйхатдан утказган давлатдагиюридикманзиликурсатилганхолдахисобваракочиш туFрисида ариза

  • б) имзоларвамухр изикуйилганваракчахамдамазкур давлатнинг Марказий (Миллий) банки томониданберилган лицензиянинг легаллаштирилган нусхаси

  • в) норезидентбанк томониданвау руйхатгаолинган давлатда жиноий фаолиятданолинган даромадларни легаллаштиришга ва терроризмнимолиялаштиришгакаршикурашиш сохасидагихалкаро стандартлар кулланилиши туFрисидаги ахборот.


Маърузачи: Умаров З.А.


Вакиллик x,uco6eapaFu х,ам бошка х,исобвараклар сингари 20 разряддан иборат.




Хисоб-китоб марказида вакиллик х,исобвараклари тижорат банкларига х,амда х,исоб касса марказларига очилади.
к /
( А
Бошка банкларга очилган вакиллик х,исобвараклари 21302- Резидент банкларнинг вакиллик xlисобвараFи - Востро баланс вакиллик xlисобвараFи олиб борилади.
< 7


• Масалан: 21302 000 К 00000999 001


  • бунда:

  • 1. 21302 - резидент банкларнинг вакиллик xlисобвараFи.

  • 2. 000 - валюта коди.

  • 3. К - назораткалити

  • 4. 00000999 - банкнинг уникал коди. А банкнинг коди 00999, лекин х,ар бир х,исоб варакда уникал код учун 8 та ракам ажратилгани сабабли, бу код ноллар билан тулдирилади.

  • 5. 001 - ушбу банк х,исоб вараFининг тартиб номери


Маърузачи: Умаров З.А.




21302- Резидент банкларнинг
вакиллик хисобвараги
7
10301-УзРМБдаги вакиллик
хисобварагидан олиниши л озим
булган маблаглар













22204 - Бош офис филиалларга филиаллар ва банклараро хисоб-китоблар буйича туланадиган маблаглар t
16103 - Бош офис филиаллардан
филиаллар
ва банклараро хисоб-китоблар
буйича олинадиган маблаглар






Маърузачи: Умаров З.А.


21302- Резидент банкларнинг
вакиллик хисобвараги


10301 -УзРМБ д аги вакиллик
хисобварагидан олиниши лозим
булган маблаглар






22204 - Бош офис/филиалларга
филиаллар ва банклараро хисоб-китоблар
буйича туланадиган маблаглар

16103 - Бош офис/филиаллардан
филиаллар ва банклараро хисоб-китоблар
буйича олинадиган маблаглар






Ч / А




Юцорида курсатилган вакиллик x,uco6eapaFu х,исоб- китоб марказида юритилиб ХКМ учун пассив х,исоб варацлардир.
МaблaFлapнинг келиб тушиши ва х,исоб вapaF цолдиFи х,исоб варацининг кредит цисмида, маблагларнинг камайиши эса унингдебет цисмидааксэттирилади.
Барча туловлар вакиллик x1иcобвapaFи цолдиги чегарасида амалгаоширилади.
Хар бир банкнинг узи х,ам вакиллик х,исоб вapaFини юритади. Бу х,исоб варац банк балансининг актив цисмида юритилиб, банкнинг ички вакиллик x1иcобвapaFи деб номланади. Ички вакиллик x1иcобвapaFи 10301 баланс x1иcобвapaFидa юритилади.

Download 451.33 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling