Tijorat banklarining aktivlari tarkibi va ularni joylashishi

1. Daromad keltiruvchi aktivlar.
ü Qisqa va uzoq muddatli ssudalar (aholiga,mijozlarga, boshqa banklarga);
ü Faktoring,lizing,forfeyting,trast operatsiyalaridan olinadigan daromadlar;
ü Qimmatli qog‘ozlar operatsiyalaridan olinadigan daromadlar
2. Daromad keltirmaydigan aktivlar.
ü Pul mablag‘lari;
ü Boshqa banklardagi korschyotlardagi mablag‘;
ü Bino va inshootlar;
ü Nomolliy aktivlar;
ü Debitorlar;
ü Hisob-kitobdagi mablag‘lar;
ü Muddati utgan ssudalar .
Aktivlarning likvidli ta’minotiga quyidagilar kiradi:
- O‘zbekiston Respublikasi xukumatining so‘zsiz kafolati;
- O‘zbekiston Respublikasi Markaziy bankining so‘zsiz kafolati;
- banklarda ochilgan hisobvarag‘larda erkin ayirboshlanadigan valyuta shaklidagi garov;
- O‘zbekiston Respublikasi xukumati qimmatli qog‘ozlari shaklidagi garov;
- andozaviy qimmatbaho metallar shaklidagi, ya’ni oltin va kumush quymalari shaklidagi garov.
Quyidagi aktivlar nolikvid ta’minotga ega, deb hisoblanadi:
- ko‘chmas mulk, o‘zlashtirilgan va o‘zlashtirilmagan erga bo‘lgan xuquqni hisobga olgan holda;
- ko‘chma mulk;
- xususiy korxonalarning qimmatli qog‘ozlari;
- yuridik va xususiy shaxslarning kafolatlari.
1- riskdan holi bo‘lgan aktivlar. risklilik darajasi 0%
• naqd pullar va boshqa kassa hujjatlari,
• Markaziy bankdagi «Nostro», «Vostro» schetidagi mablag‘lar,
• majburiy rezerv schetidagi mablag‘lar,
• xazina veksellari,
• davlat obligatsiyalari,
• Markaziy bankning qimmatli qog‘ozlari va obligatsiyalari kiradi.
2 - kichik (minimal) riskli aktivlar. Bu aktivlar bo‘yicha risk darajasi 20% ga teng.
boshqa banklarning «Nostro» va «Vostro» korschetlaridagi olinishi lozim bo‘lgan mablag‘lar,
evroobligatsiyalar,
qisqa muddatli birinchi sinf ta’minlanganlikga ega bo‘lgan kreditlar va boshqa hujjatlar
3 - yuqori riskli aktivlar:Bu aktivlar bo‘yicha risk 50 % ga teng.
• boshqa banklarga berilgan kreditlar,
• boshqalar uchun bank bergan garov va kafolatlar.
4 - eng yuqori darajadagi (maksimal) riskli aktivlar 100%ga teng.
• qimmatli qog‘ozlar sotish va sotib olish scheti,
• sotib olingan veksellar,
• trast hujjatlar va akkreditivlar trattalari bo‘yicha mijozlarning majburiyatlari,
• bankning to‘lanmagan aksiyalari bo‘yicha mijozlarning majburiyatlari, sud jarayonida bo‘lgan kreditlar,
• akkreditivlar,
• forvardlar kiradi.