Tillarning genetik va morfologik tasnifi
Download 42.1 Kb.
|
Yo\'ldosheva Dilafro\'z
G‘arbiy xun tarmog‘i:Bulg‘or guruhi: 1. Tirik til: chuvash tili. 2. O„lik tillar: bulg„or, xazar tili. Og‘iz guruhi: 1. Og‘iz-turkman guruhchasi: Tirik tillar: turkman tili, truxman tili. O„lik til: o„g„iz tili (X-XI asrlarda qo„llangan); 2. O‘g‘iz-bulg‘or guruhchasi: tirik til: gagauz tili; o„lik tillar: pecheneg tili, uz tili. 3. O‘g‘uz saljuq guruhchasi: tirik tillar: usmonli turk tili, ozarbayjon tili. O„lik tillar: saljuq tili, eski usmonli turk tili. Qipchoq guruhi: 1. Qipchoq-bulg‘or guruhchasi: 1) tirik tillar: tatar, boshqird; o„lik til: g„arbiy oltin o„rda tili; 2. Qipchoq-o‘g‘uz guruhchasi: 1) tirik tillar: qoraim, qumiq; o„lik til: kuman. 3. Qipchoq-no‘goy guruhchasi: no„g„oy, oraxoniylardan keyingi davr tili. 2. Qarluq-xorazm guruhchasi: tirik: o„zbеk, uyg„ur; o„lik: qorluq-xorazm, eski o„zbek tili. 5М.Ирисқулов. Тилшуносликка кириш. “Ўқитувчи” нашриёти, -Т,: 1992, 177-бет . Sharqiy xun tarmog‘i. 1. Uyg‘ur guruhi: 1) uyg‘ur-tukyu guruhchasi: tuva, karagas. 2) yoqut guruhchasi: yoqut tili, dolgan tili. 3) xakas guruhchasi: xakas, qamashi, kyuerin, shor, tuba, sariq uyg„ur tillari. 2. Qirg‘iz-qipchoq guruhi: qirg„iz, oltoy tillari. Bu tasnif batafsilligi bilan ajralib turadi. Fin-ugor tillar oilasi. fin guruhi: fin, eston, karеl, vepss, ijor, komi- ziryan, komi-pеrmyak, udmurt, mariy, mordva tillari; ugor guruhi: vеngеr, mansiy, xantiy tillari) mansubdir. Som-xom tillar oilasi. som guruhi: arab, amxar, xarari, tigre, tigrinnya, gurage, oysor, ivrit tillari; qushit guruhi: galla, agau, somali, saho, bеja, sidamo tillari; bеrbеr guruhi: tuareg, kobil, shilx, rif, shaviya, tamazist tillari; chad-xom guruhi: xuasa, ngizim, kotoko, angas, karеkarе, sura, muzgu, mubi, sokoro tillari; arab guruhi: qadimgi arab. Kavkaz oilasi. g‘arbiy guruh: abxaz, abazin, adigеy, kabardin, ibix tillari; nax guruhi: chеchеn, ingush, batsbiy tillari; dog‘iston guruhi: avar, darg„in, lеzgin, lak, karatin, gunzib tillari; janubiy guruh (mеgrеl, chan, gruzin, kartaliy, svan, guriy. Xitoy-tibеt oilasi. tay-xitoy guruhi: xitoy, dungan, tay, laos, chjuan, vеtnam tillari; tibеt-birma guruhi: tibеt, birma tillari. Samodiy tillar oilasi: nenes, ngasan, selkup, enes. Mo‘g‘ul tillar oilasi: xalxa-mo„g„ul, buryat, qalmiq. Tungus-manjur oilasi. Tungus guruhi: evenk, even, negidal; manjur guruhi: manjur, nanay, udey, ulch, orochon. Dravid tillari: tamil, telugu, malalayali, kannara, tulu, gondi, braxun. Malay-polinеz oilasi. 1. Malay yoki indoneziya guruhi: 1) Sumatra guruhchasi: indonez, batak, achex tillari; 2) yavan guruhchasi: yavan, sundan, bali, madur tillari; 3) dayak yoki klemantan guruhchasi: dayak, kayan, kenyax tillari. Avstraliya tillari: aranta tili va juda ko„p mahalliy aholi tillari. Papuas tillari: enga, chimbu, xagen, kamano va b. Afrika tub aholisi tillari. 1. Bantu tillari. 1. Shimoli-g„arbiy guruh: bube, lundu, fang, benga va b. 2. Shimoliy guruh: konjo, ganda, rundi va b. 3. Kongo daryosi havzasidagi tillar: kongo, ndongo, poto, ngala va b. 4. Markaziy guruh: luba, bemba, subiya va b. 5. Sharqiy guruh: suaxili, sango., shambala va b. 6. Janubi-g„arbiy guruh: zulu, soto, venda, shona va b. 7. G„arbiy guruh: ndonga, lunda va b. 2. Bantoid tillari. Sharqiy: tiv, bamileke, bali, efik va b. Markaziy: senufo, kulango, mosi, gurma va b. G„arbiy: gola, tenda, fomi, volof, ful va b. 3. Mande tillari: mandingo, malinke, bombara, mende, loma va b. 4. Gviney tillari: kru, kva, akai, eve, yoruba, nupe, edo, ibo, tvi va b. 5. Songai tillari: songai, zarma, dendi. 6. Kanuri-teda tillari: kanuri, teda. 7. Markaziy va sharqiy Sudan tillari: zanda, banda, miltu, berta, koma, barea, kunama va b. 8. Kordofan tillari: talodi, lafofa, tageli va b. 9. Nilot tillari: nuer, shilluk, bari, nyangya, pokot, gola va b. Paleoafrika tillari oilasi: bushmen (sani), gottengot (nama). Paleoosiyo tillari oilasi: A. Chukot guruhi: chukot, koryak, kamchadal. B. Sibir guruhi: odul, nivx. D. Ket tili. Eskimos tillari oilasi: eskimos, aleut. Shimoliy Amerika tillari oilasi: algonkin tillari, irokez tillari, siu tillari, naetchz -muskok tillari, atabask, mossk tillari, penuti , xoka tillari. Markaziy Amerika tillari oilasi: uto-astek tillari, mayya tillari va b. Janubiy Amerika tillari oilasi: tupi-guarani, kechua, aravak, aruakan, chon, alakaluf, pano, je va b. Uzoq Sharq tillari oilasi: yapon, ryukyuk, koreys, ayn. Avstraosiyo tillari oilasi: munda, santali, mundari, xo, bxumadji. Bask tili (birorta ham oilaga kirmaydi). Burjask tili (birorta ham oilaga kirmaydi). Download 42.1 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling