Tilshunoslikka kirish fanining predmeti

MA’RUZADAGI ASOSIY LINGVISTIK ATAMALAR IZOHI 
 
METOD ing. method, nem. Methode, rus. metod. Haqiqatni bilish yo’li. Tabiat va 
jamiat hodisalarini bilish, tadqiq qilish usuli. 
TILSHUNOSLIK METODLARI
ing. linguistic method, nem. linguistische 
Methode, rus. lingvisticheskiy metod. Tilshunoslikka oid tadqiqotlarda qo’llanadigan 
usullar.
UMUMFALSAFIY METOD hayotdagi istalgan narsa yoki hodisani bilish va 
tushunish yo’li. Bunday metodlar barcha maxsus fanlar uchun bir xil dir. Uni metod-
ologiya, yani ilmiy tadqiqot usuli bo’lgan metodlar haqidagi ta’limot deb yurit iladi. 
MAXSUS ILMIY METOD ayrim fanga oid hodisani bilish va izohlash usuli yoki 
yo’li. Bu metod falsafiy metodga ma’lum darajada tobe bo’ladi va falsafiy metod 
ta’siri ostida o’zgaradi. 
METODIKA  ing. methods, nem. Methodik. Biror ishni bajarish, amalga oshirish, ado 
etish usullarining eg’indisi. U olimning amaliy ravishda ishlash tizimi bo’lib, dalillarni 
to’plash, o’rganish, tahlil qilish, qiyoslash, umumlashtirish usullarini nazarda tutadi.
TASVIRIY METOD ing. method of linguistic description, nem. Deskriptions 
methode, Beschreibungsmethode, rus. metod lingvisticheskogo opisaniya. Bu metod 
yordamida til sistemasiga kiruvchi birliklar tasvirlab, ko’rsatib berilishi bilan birga, 
o’sha birliklar tahlil qilinadi va ularning funksiyalari o’rganiladi. 
QIYOSIY-TARIXIY METOD ing. comparative-historical method, nem. historisch-
vergleichende Methode, rus. metod sravnitelno-istoricheskiy, metod komporativniy, 
metod sravnitelno-grammaticheskiy. Konkret tillardagi bir-biriga teng bo’lgan lingvis-

---

57 
tik hodisalarni solishtirib ko’rib, yozma yodgorliklarda qayd qilinmagan til hodisalarini 
qayta tiklash usuli.